Dịp tháng 7 năm 2015, bộ phim ngắn “Nghệ An trong mắt một người bạn Mỹ” vừa xuất hiện trên YouTube đã ngay lập tức khiến cộng đồng mạng xôn xao. Bộ phim có thời lượng chừng 5 phút, do thầy giáo dạy tiếng Anh tên là Dustin Gerding cùng một cộng sự người Việt thực hiện.
Phải nói ngay rằng, bộ phim không chủ ý đưa ra một điều gì mới mẻ, cũng không thực hành một kỹ xảo đặc sắc nào, không sử dụng âm nhạc hay lời bình tuyệt tác nào. Vậy tại sao bộ phim được đón xem nhiều đến thế?
Phải chăng đó là câu chuyện quảng bá hình ảnh, quảng bá thương hiệu mà lâu nay đâu đâu cũng nói, cũng làm. Nhưng làm thế nào cho hiệu quả, ít tốn kém, thu hút được người nghe, người xem gần xa thì lại là điều ít được quan tâm, rút kinh nghiệm.
Và không chỉ chuyện làm phim đây đó…
Trong một chuyến công tác ở một địa phương, trước khi vào gặp gỡ và tiếp xúc với lãnh đạo, chúng tôi được quán triệt, đại ý: Các vị thông cảm cho, chịu khó ngồi nghe ghi ghi, chép chép giúp với, rằng thì là về đây thể nào cũng có màn báo cáo đặc điểm tình hình, thuận lợi, khó khăn của địa phương, những kết quả đạt được trên các mũi, mặt, trên các vùng, miền, phương hướng tới và thể nào cũng có màn kiến nghị 1-2-3-4-5 cho đến n….
Quả đúng như vậy, lãnh đạo nọ tỏ ra nắm chắc tình hình địa phương, một mạch nói vo, không cần giấy tờ về vô số các con số to nhỏ, lớn bé, phần trăm, phần nghìn, so sánh, đánh giá đủ cả… với thời gian cả tiếng đồng hồ, không cần biết phía dưới than ngắn, thở dài, bụng sôi sùng sục..
Có người đặt câu hỏi: Giá như màn nói vo thuộc làu như cháo chảy đó được thay bằng… bộ phim ngắn 5 phút với cách làm mới mẻ, sinh động và đi vào lòng người như bộ phim nói ở đầu bài? Hoặc một cách chào hỏi, giới thiệu thiết thực, dễ lôi cuốn nào đó? Việc ấy có đến mức không làm được, không làm nổi?
Rồi nữa, có lần tôi được nghe một vị lãnh đạo kể rằng, địa phương A tổ chức một sự kiện văn hóa lớn, có tầm cỡ và ông là người có trách nhiệm phê duyệt dự toán của sự kiện đó. Sự kiện chưa bàn xong xuôi đã có khá nhiều người đến “đặt cọc”, đặt chỗ, ai cũng có “địa chỉ tin cậy” gửi gắm, cậy nhờ. Đáng chú ý là khi cùng nhau ngồi đánh giá, tính toán lại tất cả các hạng mục, với vai trò, trách nhiệm đặt ra, chính ông đã kiên quyết gạt bỏ gần một nửa số kinh phí mà công ty tổ chức sự kiện kia “vẽ” ra, nhưng họ vẫn gật, vẫn đồng ý tiến hành!
Ban đầu, việc tổ chức những đêm diễn hoành tráng, những màn sử thi rực lửa với hàng trăm diễn viên…cũng mang lại hiệu ứng tích cực nào đó. Nhưng sau đó là tràn lan, phổ cập và nhàm chán… Hiệu quả, kết quả đâu chưa biết, chỉ biết chắc là tốn kém, lãng phí, “xót” tiền dân.
Ai đó nếu chịu khó đo đếm số lượt xem các chương trình kiểu này sẽ thấy còn lâu mới thu hút được người xem, lượt xem như bộ phim ngắn 5 phút triệu lượt xem nói trên, dù mọi sự so sánh là khập khiễng!
Tôi có người bạn cùng cơ quan ở Vinh, nhà mở hàng cháo lươn dễ có đến vài chục năm nay, làm ăn ngày một phát đạt. Mới đây, thấy bạn rất vui, khoe nổ trời trên facebook rằng quán cháo lươn của bạn “sắp lên VTV1, buổi sáng ngày… mời mọi người đón xem!”. Gọi điện về chúc mừng bạn, không quên nói thêm, đại ý: cháo lươn nhà bạn mà mở ở Hà Nội, biết đâu dịp Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ – Triều đã được Thủ tướng và Chủ tịch Hà Nội cho phép mở quầy ở Cung Hữu nghị Việt – Xô phục vụ phóng viên báo chí quốc tế!
Chắc hẳn ai ai cũng biết, món “bún chả Obama” ở Hà Nội đã được biết đến và quảng bá tốt như thế nào sau sự kiện Tổng thống Mỹ đến dùng bữa. Ở đây, chất lượng thương hiệu tất nhiên là yếu tố quyết định, nhưng cách làm cũng quan trọng không kém, khi nó được gắn với một tên tuổi lớn trong đời sống chính trị thế giới với một hành động được xem là hiếm thấy và độc đáo trong con mắt trầm trồ, thán phục của nhiều người!
Trở lại với câu chuyện bộ phim ngắn nói trên.
Người bạn Mỹ với cách nhìn mới mẻ về các địa danh du lịch ở Nghệ An, bằng các cảnh quay từ trên cao vô cùng mượt mà, gợi cảm, âm nhạc thúc giục, cuốn hút và chỉ với vài lời bình khiến người ta không thể nào quên: “Có thể bản thân tôi là người Mỹ. Nhưng trái tim tôi mãi mãi thuộc về Việt Nam”.
Con số hàng triệu lượt xem bộ phim này trên YouTube, trên Facebook, trên các báo điện tử đã nói lên tất cả và chắc chắn số tiền đầu tư cho bộ phim này chỉ là con số nhỏ bé. Đó là điều cần suy nghĩ, khi công việc quảng bá hình ảnh địa phương hay cả nước ở mãi tình trạng tự ai nấy làm, hoặc làm theo kiểu cách cũ, với vô vàn câu chuyện ai ai cũng biết nhưng còn để đó, như là việc của người khác, năm này qua năm khác…
Kỹ thuật: Chôm Chôm