Đó là “sợ sai, sợ trách nhiệm, sợ mất phiếu”, theo trải lòng của đồng chí Cao Xuân Điệp – Phó Bí Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sơn Hải (Quỳnh Lưu) khi trả lời câu hỏi của Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý về quá trình thực hiện các thủ tục hành chính ở cấp xã, nhất là có tình trạng hành chính hóa hay không?
Chủ tịch UBND xã Sơn Hải cho hay: Ở cấp xã còn tình trạng thiếu gương mẫu, vi phạm kỷ luật, kỷ cương hành chính, nhất là ngại việc, né tránh trách nhiệm, thiếu quyết liệt trong xử lý công việc ở một số đội ngũ cán bộ, công chức, kể cả lãnh đạo quản lý; đặc biệt, liên quan đến các công chức chuyên môn trong các lĩnh vực như: quản lý đất đai, tài nguyên, tài chính, tư pháp.
Tồn tại trên ngoài các nguyên nhân khách quan, đồng chí Cao Xuân Điệp cho rằng, còn có nguyên nhân chủ quan là nhận thức về quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; ý thức, trách nhiệm về vị trí công tác của một số cán bộ, công chức chưa cao. Một bộ phận cán bộ, công chức chưa chịu khó học tập để nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ, còn ngại va chạm, không dám làm, hoặc sợ sai, sợ chịu trách nhiệm nên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ còn cầm chừng. Thậm chí, có một số cán bộ lãnh đạo rất có năng lực nhưng vì tư tưởng sợ “mất phiếu” cho nên còn né tránh, đùn đẩy trách nhiệm;…
Từ tình hình trên, Phó Bí Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sơn Hải đề nghị cần làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tuyên truyền, phổ biến theo hướng linh hoạt, kịp thời các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện công vụ của cán bộ, công chức; đồng thời, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền cấp trên trong việc triển khai và thực hiện nhiệm vụ đối với cấp xã.
Với vấn đề đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đặt ra: Khi đạt được nông thôn mới, một số địa bàn, địa phương chững lại, không tích cực, không hăng hái nữa; đồng chí Kha Văn Lập – Bí thư Đảng ủy xã Nga My (Tương Dương) nêu: Một trong những nguyên nhân dẫn đến có tâm lý “câu giờ” là do theo quy định những xã khu vực III, II sẽ chuyển thành xã khu vực I khi về đích nông thôn mới, kéo theo nhiều chế độ, chính sách cho người dân, học sinh, cán bộ bị cắt hoặc giảm.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Nga My (Tương Dương), cần phải tăng cường tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức để thay đổi tư tưởng, nhận thức đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân; đồng thời, phải khai thác, sử dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách của Trung ương, tỉnh để tạo “cú hích” trong phát triển kinh tế, tạo thu nhập cho người dân thoát nghèo, xây dựng nông thôn mới; gắn liền với đó là phát huy tối đa nguồn lực địa phương. Qua diễn đàn, đồng chí Kha Văn Lập kiến nghị tỉnh xem xét có chính sách đối với các xã miền núi cao, biên giới đã về đích nông thôn mới như: hỗ trợ bảo hiểm y tế cho người dân, hỗ trợ cho học sinh đi học… gắn với chính sách khuyến khích các hộ dân có ý chí, khát vọng, tự lực, tự cường, vươn lên trở thành các hạt nhân phát triển kinh tế tại địa bàn.
Cũng từ thực tiễn của địa phương, đồng chí Trần Văn Sao – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Nghi Văn (Nghi Lộc) cho rằng: Công tác xây dựng Đảng ở các xã khu vực nông thôn đang đối mặt với 2 vấn đề là chất lượng sinh hoạt chi bộ chưa cao và khó khăn trong phát triển đảng viên. Đây cũng là những khó khăn mà đồng chí Bí thư Tỉnh ủy chỉ ra và đề nghị lãnh đạo chủ chốt cấp xã hiến kế giải pháp.
Đồng chí Trần Văn Sao nêu nguyên nhân do các chi bộ nông thôn chủ yếu là đảng viên cao tuổi nên họ ngại vào chi ủy; năng lực của những đảng viên cao tuổi cũng có những hạn chế nhất định, nên chất lượng lãnh đạo ở chi bộ còn có mặt chưa cao; mặt khác, ở nông thôn thế hệ trẻ đi học, đi làm ăn xa nhiều dẫn đến thiếu nguồn để phát triển đảng viên.
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Nghi Văn cũng cho biết ở huyện Nghi Lộc, các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, Ban Thường vụ Huyện ủy đã về sinh hoạt với chi bộ nông thôn để nắm bắt tình hình, lãnh đạo, động viên kịp thời các chi bộ; đồng thời, đối với phát triển đảng viên, bên cạnh xây dựng, rà soát các đoàn viên, hội viên… để tạo nguồn, đồng chí Trần Văn Sao đề nghị tỉnh nên có giải pháp hỗ trợ một phần kinh phí cũng như sắp xếp thời gian học phù hợp cho quần chúng đi học cảm tình Đảng, hoặc lớp đảng viên mới, vì nhiều người phải lao động mưu sinh, như công nhân không thể nghỉ ở công ty, nhà máy trong ngày làm việc để đi học.
Bí thư Đảng ủy xã Xuân Lam (Hưng Nguyên) Lê Viết Hùng là một trong những cán bộ luân chuyển về cơ sở hơn 2 năm nay. Trò chuyện với phóng viên, đồng chí chia sẻ vinh dự khi được cấp trên tin tưởng luân chuyển về cơ sở để nắm bắt thấu đáo thực tiễn, có cơ hội để rèn luyện và nếu khẳng định được năng lực bản thân thì sẽ phát triển. Tuy nhiên, đến với Chương trình gặp mặt, đối thoại, đồng chí cũng mang theo tâm tư khi Trung ương chỉ quy định phụ cấp 30% cho cán bộ, công chức làm việc ở cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị, xã hội cấp huyện, còn ở cấp xã không có.
“Mức thu nhập của tôi sụt giảm từ 14 triệu đồng xuống còn 11 triệu đồng; trong khi thực tiễn điều kiện công tác ở cơ sở còn có những khó khăn, khi nhà công vụ không có dẫn đến “việc ăn ở, đi lại” nhiều bất cập”, đồng chí Lê Viết Hùng nói và cho biết thêm: “Sau khi tôi phát biểu, nhiều cán bộ luân chuyển về xã gọi điện, nhắn tin bày tỏ đồng tình. Vì đây cũng là nỗi lòng chung của họ”.
Trở về sau Chương trình gặp mặt, đồng chí Lê Viết Hùng bày tỏ phấn khởi khi Thường trực Tỉnh ủy đã lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ khó khăn của cán bộ luân chuyển, trong đó có việc tiếp tục kiến nghị với Trung ương để cán bộ làm công tác Đảng ở cấp xã cũng được hưởng phụ cấp như ở các cấp trên; đồng thời, Phó Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Nghĩa Hiếu cũng cho biết, thực hiện Quy định số 21-QĐ/TU ngày 12/5/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về luân chuyển cán bộ, hiện dự thảo chính sách hỗ trợ cán bộ lãnh đạo, quản lý luân chuyển trên địa bàn tỉnh Nghệ An đang được UBND tỉnh lấy ý kiến và sẽ trình HĐND tỉnh xem xét, thông qua thời gian tới.
Trao đổi về thực hiện xây dựng nông thôn mới, liên quan chính sách hỗ trợ xi măng cho các xã đăng ký về đích trong năm thường cung cấp chậm và việc hỗ trợ trực tiếp bằng xi măng tỏ ra không còn phù hợp ở nhiều địa phương, khi người dân phải bán xi măng được hỗ trợ, sau đó, dùng tiền để mua lại bê tông tươi do thuận lợi hơn, Chủ tịch UBND xã Thanh Tùng (Thanh Chương) Phan Văn Dũng nêu ý kiến “nên chăng, chính sách hỗ trợ xi măng nên áp dụng linh hoạt, có thể bằng tiền”. Vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung đồng tình việc hỗ trợ xi măng ở một số địa bàn chưa phù hợp; qua đó, UBND tỉnh giao các ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính nghiên cứu cho phù hợp với quy định và thực tiễn.
Xử lý cán bộ, công chức dôi dư cũng đang là vấn đề thời sự ở cơ sở, “gánh nặng” rất lớn của tỉnh và các địa phương. Cùng với áp lực tiếp tục giải quyết số cán bộ, công chức dôi dư giai đoạn 2019-2021 hiện còn 127 người do sáp nhập 39 đơn vị hành chính cấp xã, Nghệ An đang đối mặt với áp lực khi thực hiện sắp xếp giai đoạn 2, dự kiến có 1 đơn vị cấp huyện và 88 đơn vị cấp xã thuộc diện sáp nhập, theo đó, sẽ tiếp tục dôi dư khoảng gần 2.000 người. Tại Chương trình đối thoại, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Diễn Lâm (Diễn Châu) Lê Anh Nga cho rằng, thực trạng trên ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng, sự phấn đấu của đội ngũ cán bộ, công chức và cả cán bộ không chuyên trách.
Về vấn đề này, lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết: UBND tỉnh đang giao Sở tổ chức các đoàn khảo sát để cụ thể hóa Nghị định số 33 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố, để đảm bảo đúng quy định của Trung ương và phù hợp thực tiễn của địa phương, đặc biệt, tạo cơ hội cho những người có trình độ, năng lực và khát vọng cống hiến vào bộ máy.
Ngày 15/9/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An ban hành Quy định số 08-QĐ/TU về đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ. Đây là nội dung mới, chưa có tiền lệ ở Nghệ An. Bên cạnh tạo nhiều chuyển biến tích cực trong việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thì thực tiễn còn đặt ra một số bất cập. Đồng chí Hoàng Đình Hưng – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Quang Trung (TP. Vinh) đề nghị Tỉnh ủy tiếp tục nghiên cứu điều chỉnh quy định về thời gian; tỷ lệ đảng viên tham gia sinh hoạt; số ý kiến đảng viên tham gia ý kiến phát biểu; một số nội dung chấm điểm đang mang định tính như về các báo cáo và kết luận tại cuộc họp…
Trả lời vấn đề trên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Văn Thông cho biết: Hiện Tỉnh ủy đang giao Ban Tổ chức Tỉnh ủy nắm bắt thông tin, ý kiến góp ý từ cơ sở… để tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy sửa đổi, bổ sung Quy định số 08 nhằm xử lý các vấn đề bất cập từ thực tiễn sau 2 năm thực hiện.
Trong khuôn khổ của chương trình, chắc chắn chưa thể để ghi nhận và trả lời hết những vướng mắc, bất cập từ thực tiễn của lãnh đạo cơ sở. Song đều đọng lại và có giá trị hơn cả là thông qua trao đổi với nhau, cùng với sự linh hoạt, sinh động trong quá trình điều hành, Chương trình gặp mặt, đối thoại với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền 460 xã, phường, thị trấn năm 2023 đã mở ra không gian cởi mở, dân chủ, không còn sự dè dặt, e ngại, qua đó, tạo nên một cuộc đối thoại đích thực mà kết quả là đạt được nhận thức chung, quyết tâm chính trị, hành động cao từ lãnh đạo tỉnh đến người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh về thực hiện nhiệm vụ chính trị của tỉnh.
