Xây dựng văn hóa giao thông trong thanh, thiếu niên – Bài 1: Thực trạng đáng báo động

Hàng ngày, trên các tuyến đường nhất là ở các đô thị, thường gặp cảnh thanh, thiếu niên điều khiển xe máy, xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh, vượt ẩu…

Tại TP. Vinh, ở các tuyến đường xung quanh hồ điều hòa giáp ranh giữa các xã Hưng Lộc, Hưng Hòa và phường Hưng Dũng, thời điểm này lượng người đổ ra hóng mát và tập thể dục vào mỗi buổi chiều rất đông. Trong đó, một bộ phận thanh, thiếu niên sử dụng xe máy, xe đạp điện để dạo mát mà không đội mũ bảo hiểm, lại chở quá số người quy định và lạng lách, đánh võng trên đường, khi bị nhắc nhở lại còn thể hiện thái độ thách thức.

Tình trạng thanh thiếu niên đi hóng mát tại đoạn đường ven hồ điều hòa không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển phương tiện xe máy, xe máy điện diễn ra thường xuyên.
Tình trạng thanh thiếu niên đi hóng mát tại đoạn đường ven hồ điều hòa không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển phương tiện xe máy, xe máy điện diễn ra thường xuyên.

Ông Hoàng Xuân Hải, một người cao tuổi trú tại phường Hưng Dũng (thành phố Vinh) bức xúc cho biết: Có nhiều hôm, tôi cùng mấy người bạn đang đạp xe vòng quanh hồ điều hòa thì từ phía sau mấy chiếc xe máy lao vút lên, lạng lách, đánh võng ngay trước mặt. Nguy hiểm nhất là khi khu vực này có nhiều cháu nhỏ cũng theo bố mẹ đi tập thể dục, chỉ cần các đối tượng đó không làm chủ tay lái sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Tại một số tuyến đường trên địa bàn thành phố Vinh, lực lượng chức năng cũng đã xử lý nhiều đối tượng thanh niên ngổ ngáo, điều khiển phương tiện lạng lách, đánh võng gây mất an toàn giao thông. Đơn cử tối 25/2/2023, tổ công tác Đội Cảnh sát giao thông – Trật tự (Công an TP. Vinh) phát hiện một số thanh niên đi xe mô tô không biển kiểm soát, không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh, vượt ẩu, đánh võng trên các tuyến đường Trần Phú, Lê Duẩn, An Dương Vương, Trường Thi… Ngay lập tức, tổ công tác đã bố trí lực lượng, triển khai ngăn chặn, bắt giữ 3 đối tượng. Tiếp đó, trong các ngày 26, 27/2/2023, Đội Cảnh sát giao thông – trật tự Công an TP. Vinh đã xử lý 28 trường hợp là thanh, thiếu niên, học sinh có hành vi điều khiển xe mô tô không đội mũ bảo hiểm, không biển kiểm soát, không gương chiếu hậu, lạng lách, đánh võng; tạm giữ 90 xe mô tô các loại.

Các trường hợp điều khiển xe không biển, không mũ bảo hiểm, không gương, có hành vi lạng lách bị Đội CSGT-TT Công an thành phố Vinh bắt giữ vào tối ngày 25/2/2023
Các trường hợp điều khiển xe không biển, không mũ bảo hiểm, không gương, có hành vi lạng lách bị Đội CSGT-TT Công an thành phố Vinh bắt giữ vào tối ngày 25/2/2023

Việc các đối tượng thanh, thiếu niên tham gia giao thông nhưng không đội mũ bảo hiểm, lạng lách đánh võng không chỉ là nỗi ám ảnh của người dân, mà còn là nỗi “khiếp sợ” của những công nhân vệ sinh môi trường khi phải làm việc vào ban đêm trên đường. Chị Hồ Thị Thanh – công nhân Đội sản xuất 1, Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Nghệ An, đến nay vẫn còn bị ám ảnh vì vụ tai nạn xảy ra vào đúng vào ngày cúng ông Táo, tháng Chạp năm 2022. Hôm đó, vào khoảng 20h, khi chị Thanh đang quét rác tại tuyến đường Phan Bội Châu, gần khu vực ngã tư Ga, thì bị 2 thanh niên đi xe máy không đội mũ bảo hiểm và lạng lách trên đường tông trúng. Cú tông mạnh khiến chị văng xa hơn 2m, gãy 2 xương sườn. Rất may, người đi đường đã kịp thời đưa chị đi cấp cứu… Sau vụ tai nạn đó, chị Thanh phải nghỉ việc hơn 1 tháng để chữa trị. Theo chị Thanh, trong suốt 15 năm làm việc từ năm 2008 đến nay, chị đã nhiều lần bị tai nạn khi đang làm việc trên đường. Vì thế, mỗi lần bước vào ca làm đêm, nghe tiếng nẹt pô từ xa là chị lại chạy vội lên vỉa hè để tránh.

Ông Phan Văn Thế – Đội trưởng Đội sản xuất số 1, Công ty cổ phẩn Môi trường và Công trình đô thị Nghệ An cũng cho biết: Đội có 60 công nhân làm nhiệm vụ trên các tuyến đường Phan Bội Châu, Lê Lợi, Quang Trung, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trường Tộ. Làm việc trên đường, chủ yếu là ban đêm và dù đã có đèn cảnh báo, chóp cảnh báo đặt cách điểm công nhân làm việc từ 50-70m, nhưng nguy cơ bị người tham gia giao thông tông trúng luôn thường trực. Nhất là vào mùa Hè, người dân đặc biệt là đối tượng thanh niên sử dụng bia, rượu rồi tham gia giao thông khiến không chỉ công nhân mà cả người quản lý như ông Thế cũng cảm thấy bất an. Bởi thực tế, đã xảy ra nhiều vụ việc công nhân môi trường đang làm việc bị xe tông, nhẹ thì xây xước, nặng thì bị gãy tay, gãy chân, thậm chí đã có trường hợp tử vong.

Hình ảnh 3 nam thanh niên đi xe máy dàn hàng ngang, xe ngoài cùng liên tục lấn làn, lạng lách trên Quốc lộ 46 (ngày 25/6). Clip: CSCC

Ở các địa phương dọc Quốc lộ 1A như Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, thị xã Hoàng Mai hay dọc Quốc lộ 46 như Thanh Chương, Nam Đàn… thời gian gần đây cũng xảy ra nhiều vụ việc thanh, thiếu niên vi phạm Luật Giao thông đường bộ gây bức xúc cho người lưu thông trên đường. Điển hình vào lúc 21h ngày 3/1/2023, Công an huyện Quỳnh Lưu tiếp nhận hình ảnh về một nhóm nam thanh niên điều khiển xe mô tô, xe gắn máy không đội mũ bảo hiểm, có hành vi lạng lách, đánh võng, bấm còi, rú ga, điều khiển xe chạy bằng một bánh trên Quốc lộ 48B và Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn huyện. Sau đó, Đội Cảnh sát giao thông – trật tự, Công an huyện Quỳnh Lưu đã tiến hành xác minh, làm rõ và có hình thức xử lý đối với 3 đối tượng đều sinh năm 2007 trú tại xã Diễn Đoài, huyện Diễn Châu.

Tương tự, ngày 28/5/2023, Công an thị xã Hoàng Mai nhận được thông tin phản ánh về việc nam thanh niên không đội mũ bảo hiểm điều khiển xe máy mang biển kiểm soát 37L1-794.49 chạy bằng một bánh (bốc đầu), chở sau một nam thanh niên khác lưu thông trên Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn phường Quỳnh Xuân (thị xã Hoàng Mai). Sau khi vào cuộc xác minh người điều khiển phương tiện nói trên là H.S.Y (SN 2007), trú tại khối 13, phường Quỳnh Xuân, lực lượng CSGT Công an thị xã Hoàng Mai đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với H.S.Y với các lỗi vi phạm: Điều khiển xe chạy bằng một bánh đối với xe hai bánh, không đội mũ bảo hiểm cho người đi xe mô tô, xe máy; không có gương chiếu hậu bên trái người điều khiển… đồng thời tạm giữ phương tiện vi phạm.

Hình ảnh nam thanh niên điều khiển xe máy không đội mũ bảo hiểm, bốc đầu xe được phương tiện đi sau ghi lại trên Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn phường Quỳnh Xuân, thị xã Hoàng Mai.
Hình ảnh nam thanh niên điều khiển xe máy không đội mũ bảo hiểm, bốc đầu xe được phương tiện đi sau ghi lại trên Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn phường Quỳnh Xuân, thị xã Hoàng Mai.

Mới đây nhất, sáng ngày 26/6/2023, Đội CSGT đường bộ số 5, Phòng CSGT Công an tỉnh đã phối hợp Đội CSGT-TT Công an huyện Thanh Chương xác minh, mời đến trụ sở đối tượng D.V.H (SN 1997), trú tại xóm Long Sơn, xã Thanh Long để làm rõ hành vi vi phạm Luật Giao thông đường bộ trên Quốc lộ 46. Đây là 1 trong 3 nam thanh niên đã đi xe máy dàn hàng ngang, liên tục lấn làn, lạng lách, đánh võng gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông khác, được một người ngồi trên xe ô tô đi phía sau quay lại và đăng tải trên mạng xã hội. Tại cơ quan công an, D.V.H thừa nhận vi phạm của mình.

Ngay cả ở những huyện biên giới vùng cao, cũng xảy ra những vi phạm như thế. Vào hồi 20h30’ ngày 15/5/2023, Đội Cảnh sát giao thông – Trật tự Công an huyện Kỳ Sơn phối hợp với Công an thị trấn Mường Xén và Công an xã Tà Cạ tổ chức tuần tra, kiểm soát và vây bắt nhóm thiếu niên từ 14-16 tuổi điều khiển xe máy thay đổi thiết kế, không đội mũ bảo hiểm, bốc đầu, đánh võng, hú còi, phóng nhanh vượt ẩu trên tuyến Quốc lộ 7A đoạn trung tâm thị trấn Mường Xén và tuyến tỉnh lộ từ xã Tà Cạ vào xã Mường Típ. Công an huyện Kỳ Sơn đã ra quyết định xử phạt các trường hợp trên với mức phạt từ 800 nghìn đến 2 triệu đồng/người, tạm giữ phương tiện vi phạm 7 ngày.

Trước đó, ngày 27/2/2023, qua tuần tra, kiểm soát, Đội CSGT Công an huyện Quế Phong cũng đã ngăn chặn, bắt giữ các đối tượng chưa đủ tuổi điều khiển xe máy, không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định, nẹt pô, phóng nhanh, lạng lách, bốc đầu… Theo đó, lực lượng chức năng đã tiến hành lập 9 biên bản, tạm giữ 8 xe mô tô các loại.

Thanh, thiếu niên kẹp 3 không đội mũ bảo hiểm (ảnh chụp trên Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn xã Diễn Thịnh, huyện Diễn Châu).
Thanh, thiếu niên kẹp 3 không đội mũ bảo hiểm (ảnh chụp trên Quốc lộ 1A đoạn qua địa bàn xã Diễn Thịnh, huyện Diễn Châu).

Không chỉ vi phạm Luật Giao thông đường bộ khi điều khiển xe máy tham gia giao thông, mà nguy hiểm hơn một bộ phận thanh, thiếu niên còn mang theo hung khí như kiếm, dao… ra đường khiến người dân lo lắng. Điển hình đêm 2/3/2023, trên địa bàn TP. Vinh xuất hiện một nhóm thanh, thiếu niên, học sinh điều khiển xe mô tô không đội mũ bảo hiểm, xe không gắn biển số hoặc che biển số, mang theo dao, kiếm dàn hàng ngang lạng lách, đánh võng trên các tuyến đường. Sự việc gây mất trật tự, khiến người dân bất an. Đội CSGT-TT Công an TP. Vinh đã nhanh chóng xác minh, triệu tập 12 đối tượng, tạm giữ 10 xe mô tô, thu giữ 4 dao, kiếm các loại.

Vào khoảng 00h30’, ngày 24/03/2023, qua tuần tra kiểm soát tại khu vực đường Phượng Hoàng (thuộc phường Trung Đô, TP. Vinh), Đội Cảnh sát 113 đã phát hiện một nhóm đối tượng đi trên 3 xe mô tô không có biển kiểm soát, không đội mũ bảo hiểm, cầm theo dao, kiếm đang chuẩn bị đuổi đánh người đi đường. Đội Cảnh sát 113 đã nhanh chóng chia thành 2 mũi truy đuổi, bắt giữ 3 đối tượng, thu giữ 3 dao, kiếm các loại. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, Đội tiếp tục bắt thêm 2 đối tượng, tạm giữ 1 xe mô tô, thu 1 con dao. Ngay sau đó, nhóm đối tượng có độ tuổi 14-18 tuổi, đang là học sinh của một số trường học trên địa bàn TP. Vinh và vùng phụ cận đã được lực lượng Cảnh sát 113 đưa về trụ sở Công an phường Trung Đô làm việc.

Nhóm thanh thiếu niên mang theo hung khí, dàn hàng ngang lạng lách, đánh võng trên các tuyến đường trên địa bàn thành phố Vinh bị triệu tập trong đêm 2/3/2023.
Nhóm thanh thiếu niên mang theo hung khí, dàn hàng ngang lạng lách, đánh võng trên các tuyến đường trên địa bàn thành phố Vinh bị triệu tập trong đêm 2/3/2023.

Đáng lo lắng hơn, khi được người khác nhắc nhở về hành vi vi phạm Luật Giao thông đường bộ, một số đối tượng còn tỏ thái độ thách thức, thù hằn, thậm chí dẫn đến án mạng. Đau lòng nhất là sự việc mới xảy ra không lâu tại huyện Yên Thành. Vào khoảng 20h đêm 13/6/2023, anh T.V.P (SN 1991) trú xã Phúc Thành cùng cháu nhỏ lên bờ đập Quản Hài (giáp ranh địa bàn xã Phúc Thành và Đồng Thành) để hóng mát. Tại đây, anh P. gặp nhóm thanh niên đến từ xã Đồng Thành đi xe máy nẹt pô, ấn còi, hò hét… nên anh P. đã nhắc nhở. Giữa hai bên xảy ra lời qua tiếng lại, một lúc sau, nhóm này gọi thêm đồng bọn (khoảng 30 người) quay trở lại tìm và đánh tới tấp vào anh P., còn người cháu may mắn chạy thoát. Anh P. được người thân đưa tới bệnh viện cấp cứu, tuy nhiên đã tử vong vào trưa 14/6…