Theo tài liệu có được, ngày 17/1/2013, Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An có đơn gửi UBND tỉnh xin được thuê 91.354 m2 đất tại xã Nghi Ân, TP. Vinh để sử dụng vào mục đích trồng cam hữu cơ (khu đất thực hiện Dự án Sản xuất mô hình cam hữu cơ chất lượng cao – PV).
Ngày 5/4/2013, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 60/QĐ-UBND.ĐC cho Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An thuê khu đất 91.354m2 tại xã Nghi Ân đã thu hồi từ Công ty Rau quả 19-5 Nghệ An. Mục đích sử dụng đất là: “Duy trì, bảo tồn và phát triển vườn cam”. Thời gian thuê đất, đến ngày 31/12/2050; giá thuê đất bình quân từ thời điểm năm 2013 là 85.000 đồng/m2; nộp tiền thuê đất hàng năm. UBND tỉnh yêu cầu Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An: “Sau thời hạn mười hai (12) tháng kể từ ngày được bàn giao đất tại thực địa, nếu Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An không đưa đất được giao vào sử dụng hoặc tiến độ sử dụng đất chậm hai mươi bốn (24) tháng so với tiến độ ghi trong dự án mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép thì UBND tỉnh Nghệ An sẽ thu hồi đất theo quy định của pháp luật”.
Ngày 28/5/2013, Sở TN&MT đại diện cho UBND tỉnh ký hợp đồng cho Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An thuê 91.354m2 đất tại xã Nghi Ân (Hợp đồng thuê đất số 59/HĐ-TĐ); mục đích sử dụng đất là để “Duy trì, bảo tồn và phát triển vườn cam theo quy định của pháp luật”. Đến ngày 25/6/2013, Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An được cấp Giấy chứng nhận QSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, có mã số GCN BM 621532. Tổng diện tích khu đất là 91.354m2 (trong đó có 1.334,6m2 nằm trong hành lang lưới điện, yêu cầu công ty hạn chế sử dụng theo quy định). Trên Giấy chứng nhận cũng nêu rõ mục đích sử dụng đất là: “Trồng cây ăn quả lâu năm (duy trì, bảo tồn và phát triển vườn cam theo quy hoạch và pháp luật).
Vậy nhưng chỉ sau hơn 1 năm, vào ngày 21/10/2014, Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An có Tờ trình số 162/TTr-CT đề nghị UBND tỉnh cho phép chuyển nhượng vườn cam gắn liền với đất ở xã Nghi Ân. Đơn vị nhận chuyển nhượng là Công ty cổ phần Dưỡng lão và Chăm sóc phục hồi sức khỏe (Công ty CP DL và PHSK). Trước đề nghị của Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An, UBND tỉnh giao Sở Tài chính tham mưu trình UBND tỉnh quyết định (Công văn số 8116/UBND-NN ngày 29/10/2014). Ý kiến của UBND tỉnh như sau: “Giao Sở Tài chính xem xét nội dung Tờ trình của Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An để tham mưu trình UBND tỉnh quyết định. Nếu thấy chưa đủ điều kiện, hướng dẫn Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An, Công ty CP DL và PHSK làm rõ thêm các nội dung có liên quan trước khi trình UBND tỉnh quyết định”.
Đến ngày 16/11/2014, UBND tỉnh ban hành Văn bản số 8956/UBND-TM về việc nhượng bán vườn cam Nghi Ân thuộc Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An. Tại đây, UBND tỉnh có ý kiến: “1. Về chủ trương, đồng ý cho Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An được nhượng bán vườn cam gắn liền với đất tại xã Nghi Ân. 2. Giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan hướng dẫn Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An thực hiện nhượng vườn cam gắn liền với đất tại xã Nghi Ân theo đúng quy định hiện hành của Nhà nước và Điều lệ của Công ty”.
Tìm hiểu về việc nhượng bán Vườn cam Nghi Ân, chúng tôi tiếp cận được Văn bản số 6389/STNMT-QLĐĐ ngày 30/11/2017 của Sở TN&MT về việc bán tài sản trên đất, quyền sử dụng đất tại xã Nghi Ân, TP. Vinh. Lý do ban hành Văn bản số 6389/STNMT-QLĐĐ là vì Sở TN&MT được UBND tỉnh giao tham mưu việc thuê đất khi mua tài sản trên đất của Công ty CP DL và PHSK.
Tại Văn bản số 6389/STNMT-QLĐĐ, Sở TN&MT tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh những thông tin liên quan. Từ pháp nhân, nguồn gốc sử dụng 91.354m2 đất tại xã Nghi Ân của Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An; Chủ trương của UBND tỉnh và hướng dẫn của Sở Tài chính trong việc thực hiện chuyển nhượng vườn cam gắn liền với đất tại xã Nghi Ân; các quy định của pháp luật liên quan đến việc sử dụng đất có tài sản trên đất thuộc sở hữu Nhà nước; kết quả đấu giá tài sản trên đất…
Đáng lưu ý, tại mục “Kết quả bán đấu giá tài sản trên đất” thông tin Công ty CP Tài chính và đấu giá Quang Minh là đơn vị được Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An ký hợp đồng để tổ chức bán đấu giá Vườn cam, các tài sản khác gắn liền với diện tích đất 91.354m2 tại xã Nghi Ân. Ngày 11/4/2017, Công ty CP Tài chính và đấu giá Quang Minh có Báo cáo số 13/2017/BCKQ-QM gửi Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An về kết quả bán đấu giá tài sản gắn liền với đất. Theo báo cáo này, tài sản bán đấu giá là giá trị Vườn cam, các tài sản khác gắn liền với đất là 12.692.653.600 đồng. Tại hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá giữa Công ty CP Tài chính và đấu giá Quang Minh với Công ty CP DL và PHSK (đơn vị trúng đấu giá) và hồ sơ liên quan thì giá trị tài sản trúng đấu giá là 12.692.653.600 đồng, bao gồm: Nhà làm việc cấp 4, cổng, đường điện hạ thế, hệ thống kênh, sân bê tông, tường rào, chi phí giải phóng mặt bằng tại khu đất có 91.354m2 thuộc xã Nghi Ân, TP. Vinh.
Ý kiến của Sở TN&MT tại Văn bản số 6389/STNMT-QLĐĐ như sau: “Do Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An là doanh nghiệp Nhà nước nên việc bán đấu giá tài sản gắn liền với đất thuê tại Vườn cam thuộc xã Nghi Ân, TP. Vinh (tài sản thuộc sở hữu Nhà nước) sau khi được UBND tỉnh đồng ý chủ trương phải thực hiện, đồng thời với việc bán đấu giá quyền sử dụng đất thuê; người trúng đấu giá tài sản gắn liền với đất và quyền sử dụng đất được Nhà nước tiếp tục cho thuê đất để sử dụng vào mục đích đã được xác định theo như quy định tại điểm b, Khoản 3, Điều 27, Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ và điểm e, Khoản 1, Điều 118 Luật Đất đai năm 2013.
Tuy nhiên, tại hồ sơ do Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An cung cấp cho thấy, Công ty CP DL và PHSK là doanh nghiệp trúng đấu giá tài sản trên đất với tổng số tiền 12.692.653.600 đồng, chưa có giá trị quyền thuê đất. Nội dung này, Sở Tài chính đã có Công văn số 3140/STC-TCDN ngày 17/10/2017 xác nhận Công ty CP DL và PHSK là đơn vị trúng đấu giá tài sản là vườn cam (đã thực hiện xong việc thanh toán tiền mua bán tài sản, cũng như việc giao nhận tài sản) không đề cập đến việc đấu giá quyền sử dụng khu đất.
Căn cứ Luật Đất đai năm 2013, Khoản 3, Điều 27 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP và các quy định khác liên quan, đồng thời để có cơ sở cho doanh nghiệp trúng đấu giá được thuê đất tiếp tục thực hiện dự án theo quy định, Sở TN&MT đề nghị UBND tỉnh xem xét, quyết định: Giao Sở Tài chính hướng dẫn Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An tổ chức thực hiện bán đấu giá Vườn cam, tài sản gắn liền với đất và đấu giá quyền sử dụng đất thuê của khu đất thực hiện dự án Duy trì, bảo vệ và phát triển vườn cam tại xã Nghi Ân, TP. Vinh theo quy định. Sau khi có kết quả đấu giá tài sản gắn liền với đất và quyền sử dụng đất thuê theo quy định, giao Sở TN&MT hướng dẫn doanh nghiệp trúng đấu giá lập hồ sơ xin thuê đất trình UBND tỉnh xem xét, quyết định”.
Sau ngày Sở TN&MT có Văn bản số 6389/STNMT-QLĐĐ, đã có thêm khá nhiều văn bản của các bên liên quan nhằm làm rõ nội dung bán đấu giá Vườn cam, các tài sản khác gắn liền với đất. Riêng Sở TN&MT cũng có thêm Văn bản số 5565/STNMT-QLĐĐ dẫn ra quy định tại Nghị định 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ, báo cáo UBND tỉnh việc bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An chỉ được thực hiện sau khi phương án sắp xếp xử lý tài sản công của đơn vị được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Ngày 28/9/2018, UBND tỉnh ban hành Công văn số 7469/UBND-KT về việc thuê đất của Công ty CP DL và PHSK. Tại đây, để thực hiện việc bán tài sản trên đất và chuyển nhượng quyền sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An theo đúng quy định, UBND tỉnh có ý kiến: “Giao Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An thực hiện việc sắp xếp xử lý tài sản công theo đúng quy định tại Nghị định 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ gửi Sở Tài chính thẩm định trình UBND tỉnh phê duyệt theo quy định. Giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp Sở TN&MT và các đơn vị có liên quan hướng dẫn thẩm định việc sắp xếp, xử lý tài sản công đối với Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An trình UBND tỉnh xem xét, quyết định. Sau khi phương án sắp xếp, xử lý tài sản công đối với Công ty TNHH MTV Cà phê cao su Nghệ An được UBND tỉnh phê duyệt, thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định. Trường hợp đơn vị trúng đấu giá quyền sử dụng đất thuê không phải là Công ty CP DL và PHSK thì đơn vị trúng đấu giá có trách nhiệm hoàn trả giá trị tài sản trên đất cho Công ty CP DL và PHSK theo đúng quy định”.
