Xuyên suốt quá trình vận động thành lập Đảng, đến khi Tỉnh bộ lâm thời ở Nghệ An được thành lập, ngành Tuyên giáo Nghệ An đã trở thành lực lượng tiên phong, “binh chủng” đặc biệt trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh.
Lịch sử đã chứng minh sức mạnh của công tác chính trị, tư tưởng trong viêc giác ngộ, tập hợp, tổ chức quần chúng, biến ý chí và tinh thần cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng, đưa cách mạng đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Đó là những năm của giai đoạn (1930 – 1931; 1932 – 1935; 1936 – 1939; 1939 – 1945), dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, Ban Tuyên truyền, cổ động đã bằng nhiều hình thức như bãi công, mít tinh, biểu tình kêu gọi quần chúng công nông trong tỉnh vùng dậy đấu tranh thiết lập nên chính quyền Xô viết, góp phần quan trọng tạo ra các cao trào cách mạng sôi nổi, là những cuộc tổng diễn tập cho thắng lợi Cách mạng Tháng Tám về sau.
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, dưới sự lãnh đạo của Đảng, ngành Tuyên giáo Nghệ An tiếp tục phát huy vai trò của một “binh chủng” quan trọng, động viên, cổ vũ tinh thần yêu nước, quyết tâm đánh thắng quân xâm lược. Những bài báo, bài thơ, bản tin, phóng sự trên các báo: “Xây dựng”; “Thanh niên kháng chiến”; “Xung phong”; “Giữ làng” thực sự là nguồn động viên, là lời hiệu triệu lớp lớp thanh niên lên đường đánh giặc. Từ trong máu lửa chiến tranh, nhiều tác phẩm đã trở thành “tiếng gọi non sông” thúc giục đồng bào tham gia phục vụ kháng chiến. Trong kháng chiến với muôn vàn khó khăn, gian khổ, cái chết luôn cận kề, nhưng nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, cổ động đã gắn kết hàng triệu người dân tỉnh nhà cùng hướng về một mục tiêu, đó là giải phóng đất nước, giữ vững quyền tự do và độc lập.
Bước sang thời kỳ đổi mới, cũng là thời điểm Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ khiến tình hình diễn biến cực kỳ phức tạp. Trong hoàn cảnh ấy, từ kinh nghiệm thực tiễn của quần chúng ở cơ sở, công tác tuyên giáo đã làm tốt từ công tác tư tưởng đến tuyên truyền, giáo dục cán bộ, nhân dân về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội, về hội nhập quốc tế, mở rộng quan hệ đối ngoại lên tầm cao mới; từng bước khắc phục khó khăn, giành thắng lợi trong công cuộc đổi mới.
Từ tháng 8/1991, tỉnh Nghệ An được tái lập trên cơ sở tách tỉnh Nghệ Tĩnh thành Nghệ An và Hà Tĩnh, trong quãng thời gian gần 30 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Nghệ An, công tác tuyên giáo đã đóng góp một vai trò không nhỏ trong việc định hướng tư tưởng cho cán bộ, đảng viên bước vào thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, từng bước hội nhập và hội nhập sâu, toàn diện vào nền kinh tế thế giới. Những thắng lợi của Đảng bộ Nghệ An trên các lĩnh vực kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng, đã khẳng định: Công lao của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, trong đó ngành Tuyên giáo đã góp phần quan trọng, như là một “binh chủng” tiên phong đặc biệt có nhiều dấu ấn trên mặt trận tư tưởng, lý luận của Đảng.
Nhìn lại chặng đường vẻ vang 90 năm qua, chúng ta vô cùng tự hào dù ở bất cứ giai đoạn nào, bất cứ hoàn cảnh nào, và tên gọi cơ cấu tổ chức, bộ máy có thể thay đổi, nhưng những người làm công tác tuyên giáo của Đảng đều nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trên mặt trận tư tưởng, tuyên truyền, lý luận, báo chí, văn hóa, văn nghệ, khoa học, giáo dục, y tế là thống nhất và xuyên suốt. Điều đó xứng đáng với Huân chương Lao động hạng Nhất và nhiều phần thưởng cao quý khác mà Đảng và Nhà nước đã trao tặng cho ngành Tuyên giáo Nghệ An, xứng đáng với sự tin cậy của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.
Quán triệt sâu sắc quan điểm Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng phục vụ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị, phù hợp với từng giai đoạn, tạo sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội… phù hợp với từng đối tượng theo hướng cụ thể, thiết thực, hiệu quả”. Từ sau Đại hội XII đến nay, vượt trên nhiều khó khăn, thách thức, ngành Tuyên giáo Nghệ An đã không ngừng đổi mới, từng bước nâng cao chất lượng và đã đạt được những thành tựu hết sức quan trọng.
Đó là, đổi mới, nâng cao chất lượng học tập, quán triệt, tuyên truyền, góp phần đưa các Nghị quyết sớm đi vào cuộc sống. Các chương trình, đề án, kế hoạch tham mưu cho Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ngày càng có chất lượng cao; công tác hướng dẫn và thẩm định, tham mưu các văn bản được nâng cao; sáng tạo, đổi mới trong tham mưu giúp cấp ủy tổ chức triển khai thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” tạo sự lan tỏa tích cực trong xã hội; chú trọng đổi mới nâng cao hiệu quả công tác lý luận, tuyên truyền, báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ; công tác nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch được tăng cường; đổi mới nâng cao chất lượng tham mưu, triển khai thực hiện, sơ, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị của Đảng trên lĩnh vực khoa giáo…
Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận và thừa nhận rằng, trong bối cảnh phát triển như vũ bão của công nghệ số, trước sự “thu hẹp khoảng cách” của “thế giới phẳng”, đặc biệt là trước những yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng, phát triển, hội nhập sâu rộng đất nước trong tình hình mới, thời cuộc, thế giới biến động khó lường, công tác Tuyên giáo Nghệ An vẫn còn có một số mặt khó khăn, hạn chế, như: Tính chiến đấu, tính nhạy bén, tính thuyết phục trong công tác tư tưởng còn chưa hiệu quả; việc nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội có thời điểm còn chưa kịp thời; công tác định hướng trong lĩnh vực báo chí – xuất bản, văn hóa – văn nghệ vẫn còn có mặt hạn chế; các lĩnh vực khoa giáo chưa triển khai mạnh mẽ để tác động các cơ quan Nhà nước thể chế hóa thành các chính sách; công tác thông tin đối ngoại chưa đổi mới; công tác đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng còn thiếu các giải pháp hữu hiệu. Mặc dù, đã có nhiều đổi mới, nhưng sự phối hợp giữa Ban Tuyên giáo và các cơ quan quản lý Nhà nước chưa chủ động, chưa chặt chẽ, dẫn đến công tác tuyên truyền, thông tin thiếu chiều sâu và sức lan tỏa chưa rộng…
Kỷ niệm 90 năm ngày truyền thống công tác tuyên giáo của Đảng trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, hướng tới Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đó là thời cơ để công tác tuyên giáo phát huy truyền thống vẻ vang, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thể hiện chức năng định hướng tư tưởng, chính trị, cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện phương châm của Đảng “Phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội” tạo sự thống nhất cao trong Đảng và sự đồng thuận xã hội đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, đề nghị các cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, trong đó ngành Tuyên giáo Nghệ An cần tiếp tục tập trung thực hiện một số nhiệm vụ và các giải pháp cơ bản như sau:
Thứ nhất, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức phổ biến, quán triệt, tuyên truyền, sơ, tổng kết các chủ trương; đường lối, nghị quyết của Đảng; nâng cao chất lượng việc tổ chức, học tập, quán triệt, triển khai các nghị quyết của Đảng theo hướng thiết thực, hiệu quả, khả thi. Tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc tổ chức, học tập, quán triệt, thực hiện nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội Đảng của nhiệm kỳ sắp tới.
Thứ hai, đề ra nhiều giải pháp tham mưu cho cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương theo tinh thần Quy định số 08-QĐ/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương và Quy định số 2993-QĐ/TU ngày 8/7/2019 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp của tỉnh…
Thứ ba, chú trọng đổi mới sâu sắc, quyết liệt hơn nữa công tác tham mưu, định hướng chính trị, tư tưởng trong hoạt động báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ; giáo dục và đào tạo; khoa học và công nghệ; y tế, thể thao, an sinh xã hội…. Làm tốt công tác định hướng tuyên truyền toàn diện, đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động truyền thông, nhất là báo chí, xuất bản; bảo đảm thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng. Đẩy mạnh tuyên truyền cổ vũ, biểu dương những nhân tố mới, điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt.
Thứ tư, gắn chặt công tác tuyên giáo với thực tế đời sống, lấy thực tiễn làm gốc; chủ động điều tra, nghiên cứu, nắm bắt, phản ánh kịp thời, chính xác tình hình tư tưởng, dư luận xã hội; tập trung vào dự báo để tham mưu cho cấp ủy Đảng các cấp chỉ đạo giải quyết kịp thời các vấn đề bức thiết trong đời sống xã hội; đồng hành, tham gia trực tiếp hơn nữa vào quá trình phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị.
Thứ năm, thể hiện rõ vai trò tiên phong, chủ lực trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức trong cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, làm thất bại các âm mưu hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng – văn hóa. Kiên quyết ngăn chặn và đẩy lùi các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Thực hiện tốt công tác phối hợp với các cơ quan liên quan, có nhiều giải pháp thực sự hữu hiệu để chủ động thông tin tích cực đấu tranh phản bác, đẩy lùi thông tin xấu, độc, quan điểm sai trái.
Thứ sáu, tiếp tục đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất, bản lĩnh, chính trị, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo, bảo đảm cán bộ tuyên giáo “vừa hồng, vừa chuyên”, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Sớm hiện đại hóa hoạt động tuyên giáo gắn với cuộc cách mạng 4.0.
Trước yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, phát huy truyền thống vẻ vang 90 năm qua, mong muốn ngành Tuyên giáo Nghệ An sẽ nỗ lực hơn nữa để thực hiện có hiệu quả sứ mệnh và trọng trách “đi trước – mở đường, đi cùng – phát triển”, góp phần hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trên mặt trận tư tưởng – văn hóa.
