Đại lộ Vinh – Cửa Lò đang được kỳ vọng mang lại những thay đổi lớn cho các địa phương có tuyến đường và cho sự phát triển chung của cả tỉnh Nghệ An. Trong khi quy hoạch vùng chưa công bố, tỉnh chưa cho phép cấp quyền sử dụng đất nhưng đất hai bên tuyến đường này đang bị đẩy giá, tạo nên những cơn sốt và diễn ra cảnh bán – mua sôi động dù không được cơ quan chức năng cho phép.
Dự án xây dựng đường giao thông nối Vinh – Cửa Lò có tổng chiều dài 10,832 km, điểm đầu Km0+00 giao với đường Trương Văn Lĩnh (TP. Vinh), điểm cuối Km10+832 giao với đường Bình Minh (TX. Cửa Lò), đi qua địa bàn thành phố Vinh (3,4 km), huyện Nghi Lộc (4,8 km) và thị xã Cửa Lò (2,632 km) đang được thi công gấp rút. Như một điều tất yếu, bức tranh về một đại lộ “đặc biệt nhất Việt Nam” đã khiến đất hai bên đường Vinh – Cửa Lò được giới đầu tư săn tìm ráo riết, tạo nên những cơn sốt ảo dù việc chuyển nhượng chưa được cấp thẩm quyền đồng ý.
“Cách đây 6 tháng, khi nhà đầu tư đẩy nhanh thi công con đường, không hiểu sao đất ở đây lại tăng chóng mặt. Ngày nào cũng có hàng chục xe ô tô về làng hỏi mua đất hai bên đường” – Anh S. một cò đất ở xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc hồ hởi giới thiệu với chúng tôi. Anh S. cho biết, từ giữa năm trở lại nay, “cò đất” xuất hiện nhan nhản khắp nơi. Ngay trên địa bàn Nghi Phong cũng không thể tính được bao nhiêu, chỉ biết rằng từ anh nông dân chăn trâu, người dân xa quê tận trong Nam hay các tỉnh phía Bắc như Sơn La cũng tràn về làm “cò đất”.
Dẫn chúng tôi đi xem đất ở xóm Tiên Lạc, xã Nghi Xuân, anh S. nói rằng thửa đất rộng hơn 250m2 bám ngay bên đường Vinh – Cửa Lò này thời kỳ cao điểm có khách trả 8 triệu đồng/m2 nhưng hiện nay còn trên 6 triệu đồng/m2; hai thửa bên cạnh đều đã có chủ dù tất cả đều chưa có giấy tờ bìa đỏ.
Về các xã Nghi Phong, Nghi Thạch, Nghi Xuân (Nghi Lộc), những ngôi nhà cao tầng khang trang mới được xây dựng. Người dân cho hay chủ yếu là từ tiền đền bù GPMB và tiền bán đất. Có những hộ phất lên từ bán đất, sau khi xây nhà, tậu xe còn có dăm bảy tỷ gửi ngân hàng.
Từ nhiều tháng nay, dọc các làng quê hai bên tuyến đường này, đâu đâu cũng râm ran chuyện đất cát, chuyện cò kéo. Có những mảnh đất buổi sáng chủ nhà vừa rao giá 8 triệu đồng/m2, buổi trưa đã có “cò” đến mua và buổi chiều “cò” khác đến trả tới 10 triệu đồng/m2. “Cách đây hơn 10 năm, quê tui cũng nhộn nhịp chuyện đất cát, nhiều nhà đổi đời, nhiều nhà bỏ xứ vì ôm nợ. Nay, cảnh nhộn nhịp cũng lặp lại. Không biết người ở đâu về mua nhưng thấy “cò” dẫn khách về rất nhiều, giá đất hai bên đường Vinh – Cửa Lò cũng tăng cao. Không ai hiểu chuyện gì đang xảy ra, chỉ thấy được giá thì bán thôi…”, một người dân xã Nghi Phong cho biết.
Chạy dọc tuyến đường, từ điểm đầu thị xã Cửa Lò, hiện nay tuyến đường đang thi công, tại một số đoạn đã được giải phóng mặt bằng, người dân xây nhà khang trang hai bên đường. Ghé vào nhà dân ngay đầu tuyến ở xã Nghi Thạch (Nghi Lộc), chúng tôi được chị Ngô Thị C ở xóm Đại Cừ, xã Nghi Thạch cho biết, nhà chị có mảnh đất phải giải tỏa nên được đền bù tái định cư gần đó; còn miếng đất đang ở có diện tích hơn 200m2 được chị rao bán. Chị C cho hay, đầu năm vị trí đất như của gia đình được người dân ở đây chuyển nhượng với giá 8-9 triệu đồng/m2 nhưng hiện nay, thông tin chưa được cấp quyền SDĐ nên giá có giảm, còn 6-7 triệu đồng/m2. Hỏi nếu không được cấp bìa đỏ thì thủ tục mua bán như thế nào, được chị này cho biết hầu hết đều viết tay hai bên ký, bên mua có thể cầm bìa đỏ chờ khi được làm bìa.
Nếu như trước đây đất vườn, đất nông nghiệp của dân chỉ được sử dụng để trồng cây ăn quả, hoa màu, giá chuyển nhượng chỉ dưới 1 triệu đồng/m2 thì nay những mảnh ruộng này được giới đầu tư bất động sản thu gom để đầu cơ. Tình trạng này khiến giá đất bị đẩy lên cao, thậm chí có thời điểm sốt đất, giá lên đến hơn 10 triệu đồng/m2.
Dọc theo tuyến Vinh – Cửa Lò đang được thi công dở dang, nhiều hộ dân khu vực Nghi Phong, Nghi Thạch (Nghi Lộc) đầu tư xây dựng nhà khang trang từ tiền đền bù GPMB, tiền bán đất. Và nhiều nông dân cũng trở thành “cò” bất động sản. Hỏi bất cứ người dân nào nằm dọc tuyến đường này họ đều biết giới thiệu những lô đất có thể chuyển nhượng, dù biết rằng tính pháp lý không có, không làm được bìa đỏ.
Hiện nay, giá đất cũng được rao với nhiều mức giá khác nhau. Tại xã Nghi Phong, một người đàn ông tên Hào ở xóm 19 nói rằng, muốn mua bao nhiêu cũng được, nguyên thửa 1.000 – 2.000 m2 hoặc 200-300 m2 cũng có. Và mức giá được ông đưa ra là 10 triệu đồng/m2. Mặc dù chuyển nhượng đất chỉ được đảm bảo bằng mảnh giấy viết tay nhưng nhiều người dân vẫn hám lợi lao vào đầu cơ chờ tăng giá kiếm lời.
Từ số điện thoại được cho, phóng viên liên hệ với một cán bộ địa chính của xã Nghi Thạch tìm hiểu mua đất ở đây. Anh này giới thiệu cho chúng tôi một số gia đình đang có nhu cầu bán đất; và cho hay, nếu mua thì chưa được cấp bìa mà chỉ có giấy viết tay giữa 2 bên, chính quyền xã sẽ làm xác nhận.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đình Hải – Chủ tịch UBND xã Nghi Phong (Nghi Lộc) cho biết, chính quyền không xác nhận hay đồng ý việc chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch Dự án đường Vinh – Cửa Lò. Ông Hải cũng thừa nhận có hiện tượng mua bán đất ở trong dân và mong muốn cơ quan truyền thông tuyên truyền để người dân hiểu rõ, nhất là người mua cần tỉnh táo tránh mất tiền oan.
Như vậy, xung quanh đường Vinh – Cửa Lò, ngoài vấn đề vướng GPMB, tiến độ thi công chậm thì hiện nay, công tác quy hoạch chậm dẫn đến nhiều bất cập nảy sinh xung quanh. Trong khi quy hoạch vùng chưa công bố, tỉnh chưa cho phép cấp quyền sử dụng đất nhưng người dân đầu cơ “ăn theo” chuyển nhượng dẫn đến nguy cơ “tiền mất, tật mang”. Để tránh việc gặp khó khăn trong công tác quản lý quy hoạch cũng như thu hồi đất, đền bù GPMB thực hiện dự án, tỉnh đã chủ động giải pháp kiểm soát việc mua bán đất thuộc khu vực đường Vinh – Cửa Lò; ban hành văn bản cấm chuyển nhượng…
Đại lộ “đặc biệt nhất Việt Nam”
Dự án Đại lộ Vinh – Cửa Lò được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 994/QĐ-UBND-CN ngày 3/3/2010 và phê duyệt điều chỉnh ngày 2/5/2012 có tổng mức đầu tư 4.157 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước với quy mô dài 10,8 km. Tuy nhiên, với việc Chính phủ chỉ bố trí 1.100 tỷ đồng từ nguồn vốn trung hạn Dự án Đại lộ Vinh – Cửa Lò cũng buộc phải điều chỉnh quy mô từ 160m xuống 95m, với tổng mức đầu tư được phê duyệt là 1.411 tỷ đồng.
Song song với công tác GPMB, thi công công trình, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Thường trực Tỉnh ủy, hiện nay UBND tỉnh đang cùng Tập đoàn BRG lập quy hoạch xây dựng chi tiết hai bên Đại lộ. Thu hút đầu tư được đánh giá là yếu tố cơ bản nhất để thực hiện thành công quy hoạch Đại lộ Vinh – Cửa Lò. Toàn bộ khu đô thị mở rộng Vinh – Cửa Lò được vẽ nên viễn cảnh sẽ là một đô thị hiện đại, sánh tầm trung tâm phát triển kinh tế của Bắc miền Trung và của cả nước; thu hút được nhiều nhà đầu tư quan tâm khi công trình tạo ra một quỹ đất rộng lớn và giá trị.