Cùng thời điểm địa bàn huyện Quỳnh Lưu vừa mới xảy ra vụ việc phá rừng thông ở xã Quỳnh Tân, Báo Nghệ An nhận được tin rừng thông trong lâm phần thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An quản lý bảo vệ bị phá với diện tích lớn. Nghiêm trọng hơn, đối tượng phá rừng còn đánh trọng thương cán bộ bảo vệ rừng nhằm tẩu tán tang vật khỏi hiện trường.
Sáng ngày 9/3, ghé Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai nắm lại sự việc, Hạt trưởng Lê Ngọc Hữu vắn tắt cho biết, cả tuần nay Hạt đang nhọc lòng với vụ việc này. “Hiện vụ việc đang được Công an huyện Quỳnh Lưu tập trung điều tra làm rõ. Nhưng nhìn chung tình hình khá phức tạp…” – Hạt trưởng Lê Ngọc Hữu đầy tâm trạng nói. Nhờ các anh đưa đường, vì theo mô tả, khoảng cách không quá xa nhưng phần nhiều là lối mòn xuyên trong rừng thông, keo rất dễ lạc lối. Quả thực, dù mấy ngày qua cán bộ Hạt Kiểm lâm vào ra liên tục nhưng cứ mỗi ngã ba lại phải dừng phương tiện để định hình.
Tranh thủ trên đường đi hỏi thêm, theo các anh, đối tượng phá rừng, đánh bảo vệ rừng tên là H. trú xã Quỳnh Tân. Còn vùng rừng bị phá, đã được xác định thuộc đất xã Quỳnh Châu, vùng giáp ranh xã Quỳnh Tân. Về vụ việc phá rừng, được phát hiện ngày 28/2/2023. Sau khi nhận được tin, Hạt Kiểm lâm đã vào hiện trường phối hợp cùng Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An, chính quyền hai xã Quỳnh Châu, Quỳnh Tân kiểm tra, lập biên bản, tuyên truyền pháp luật đến người dân. Tuy nhiên, sau đó ở vùng rừng này lại tiếp tục có diễn biến xấu, họ tiếp tục tổ chức xe, máy vào phá rừng. Ngày 2/3, khi Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An kiểm tra, phát hiện thì các đối tượng bỏ chạy, để lại phương tiện ô tô, máy cưa. Đến ngày 6/3, các đối tượng huy động thêm người quay lại để đánh tháo phương tiện. Thời điểm này, bảo vệ của Ban trực tại hiện trường chỉ có vài người nên đã bị hành hung…
Chừng hơn 40 phút, chúng tôi đến được vị trí có rừng bị phá. Đây là một quả đồi khá lớn. Từ chân đồi quan sát thấy ngổn ngang những đống cành lá thông, keo; phía trên đỉnh còn sót lại một khoảnh rừng chưa bị phá. Ngược lên đỉnh đồi nhìn toàn cảnh, nhận thấy đây là một vụ phá rừng quy mô lớn, phải có đông người cùng thiết bị xe máy tham gia. Nhận định như vậy bởi phần rừng đã bị phá có diện tích lớn, trên đó, đã được san gạt hình thành 4 tuyến đường khá rộng đủ để phương tiện xe máy đi lại. Hơn nữa, số gốc cây (chủ yếu gồm các loại cây thông, keo, dẻ) bị cắt hạ nhiều; những thân cây sau khi hạ được cắt khúc rất gọn để thuận tiện trong việc chuyển đi… Nói ra suy nghĩ này, Hạt trưởng Lê Ngọc Hữu đồng tình. Anh cho biết H. được xác định là đối tượng chính, đã tổ chức, thuê người phá rừng. Hỏi về diện tích rừng bị phá, theo Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai thì “khoảng 2,2ha rừng bị phá, đây là một vụ hủy hoại rừng…”.
Để có thêm thông tin, chúng tôi liên hệ mời cán bộ xã Quỳnh Châu vào hiện trường rừng bị phá. Chừng nửa tiếng sau, các ông Hồ Đức Toàn – cán bộ lâm nghiệp, Võ Văn Thế – cán bộ địa chính xã Quỳnh Châu có mặt. Đưa theo các tờ bản đồ lâm nghiệp được xây dựng theo Nghị định số 2-CP năm 1994 và Nghị định 163/1999/NĐ-CP, cả hai cán bộ xã này khẳng định vùng rừng bị phá thuộc địa giới xã Quỳnh Châu. Xem hai tờ bản đồ, vùng giáp ranh thuộc xã Quỳnh Châu đều ghi “Lâm trường Quỳnh Lưu”.
Ông Hồ Đức Toàn, người có thâm niên hơn 20 năm làm cán bộ Lâm nghiệp xã Quỳnh Châu trao đổi thêm: “Ngày 28/2 khi nhận được tin báo tôi có ra đây. Khi đó, rừng đã bị phá một vài ngày. Về vùng rừng này, thuộc địa giới xã Quỳnh Châu được trồng theo chương trình thông, keo của Dự án 661 (Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng năm 2000 – PV), do Lâm trường Quỳnh Lưu trước đây thực hiện, nay do Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An quản lý bảo vệ…”.
Ở huyện Quỳnh Lưu, chúng tôi đã liên hệ để gặp ông Hoàng Trí Thức, phụ trách Trạm bảo vệ rừng Lèn Ngồi (trực tiếp quản lý lâm phần của Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An tại các xã Quỳnh Châu, Quỳnh Tân) và làm việc với Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An. Thông tin từ đây, khu vực rừng bị hủy hoại thuộc lô 1, khoảnh 3, tiểu khu 343B, thường gọi là khu vực trại ông Sáng. Ở thời điểm ngày 22/2/2023, khu vực này vẫn bình thường. Đến đầu chiều 28/2 thì phát hiện một số người tự ý lấn chiếm đất, dùng máy múc Daewoo hiệu Doosan 140W đào bới, san ủi, hủy hoại rừng, cắt khúc, bốc xếp gỗ thông lên xe ô tô tải mang biển kiểm soát 74C-108.11. Trên hiện trường còn có một lượng gỗ thông khá lớn nằm rải rác.
Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An đã huy động lực lượng ngăn chặn, làm việc với những người này. Qua đo đếm sơ bộ, diện tích bị đào bới, san ủi chặt phá là 1,31ha; 181 cây thông bị cắt; khối lượng gỗ thông đã cắt khúc 5,832m3. Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An đã lập biên bản kiểm tra hiện trường đối với 2 cá nhân là ông L.T.D và N.C.T (cùng trú tại xã Quỳnh Tân). Do trời tối, địa hình hiểm trở nên đến sáng ngày 1/3, mới đưa xe ô tô 74C-108.11 cùng 3,572m3 gỗ thông đã bốc lên xe và vận chuyển số gỗ thông nằm rải rác tại hiện trường về Trạm Quản lý bảo vệ rừng Lèn Ngồi bảo quản. Ngày 2/3, Ban có văn bản báo cáo và bàn giao hồ sơ, tang vật cho Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai xử lý.
Tưởng sự việc sẽ dừng tại đây, nhưng không ngờ vào cuối chiều 2/3, nhóm người trên lại tiếp tục kéo vào chặt phá, cắt khúc số cây keo còn lại trong lô 1, khoảnh 3, tiểu khu 343B. Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An đã báo cáo Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai, huy động lực lượng ngăn chặn. Quá trình làm việc, những người này không hợp tác, bỏ lại phương tiện, rời khỏi hiện trường. Đêm 2/3, ngày 3/3, Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An phải bố trí lực lượng bảo quản tang vật là xe ô tô biển kiểm soát 22C-033.97 và toàn bộ gỗ keo bị cắt. Đồng thời phối hợp cùng Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai kiểm tra hiện trường, đo đếm xác định có 45 cây keo bị cắt với tổng khối lượng gỗ là 7,47m3.
Ngày 4/3, có 4 người trong nhóm đã hủy hoại rừng vào hiện trường, Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An cùng Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai đã làm việc, vận động họ đưa phương tiện và gỗ về Trạm Quản lý bảo vệ rừng Lèn Ngồi để bảo quản, bàn giao cho cơ quan chức năng xử lý. Tuy nhiên, 4 người này không đồng ý. Vì vậy, trong các ngày tiếp theo Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An phải cắt cử lực lượng bảo quản tang vật chờ Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai điều tra xác minh xử lý vụ việc.
Vào khoảng 8h ngày 6/3, một nhóm hơn 20 người mang dao, rựa vào hiện trường áp đảo lực lượng bảo quản tang vật. Thời điểm này, Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An đang họp giao ban tháng 3, lực lượng trực mỏng nên đã bị nhóm người này hành hung. Tổ phó Tổ bảo vệ rừng Nguyễn Khắc Hoàn bị tấn công, hành hung bị thương phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Minh An. Do địa điểm họp ở xa, khi toàn lực lượng của Ban vào đến hiện trường thì các đối tượng đã đưa phương tiện ô tô biển kiểm soát 22C-033.97 và số gỗ keo trên xe rời đi. Nhận thấy đây là một vụ việc phức tạp, các đối tượng hủy hoại rừng quá manh động nên Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An đã khẩn trương báo cáo cấp trên và Công an huyện Quỳnh Lưu.
Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An, ông Trần Văn Sơn trao đổi: “Hiện nay Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Quỳnh Lưu đã vào cuộc. Cơ quan điều tra đã phát hiện phương tiện xe ô tô biển kiểm soát 22C-033.97 cùng số lượng gỗ keo trên xe, hiện đang tạm giữ tại trụ sở xã Quỳnh Tân. Về phía Ban, đã báo cáo chi tiết vụ việc, cung cấp toàn bộ hồ sơ đất đai, dự án 661, các biên bản lập tại hiện trường cùng hình ảnh, clip liên quan đã ghi được cho cơ quan điều tra. Chúng tôi mong muốn sự việc được làm sáng rõ…”.
Chúng tôi hỏi thăm tình hình sức khỏe của Tổ phó Tổ bảo vệ rừng Nguyễn Khắc Hoàn. Được thông tin, sau 3 ngày điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Minh An, anh Hoàn vẫn bị đau đầu, ù tai nên Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An đã chuyển anh vào Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình Nghệ An.
Chiều 9/3, chúng tôi được gặp anh Nguyễn Khắc Hoàn tại Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình Nghệ An. Trên thân thể anh, từ trán, mặt, vai, bụng… có nhiều vết bầm tím khá lớn. Nằm trên giường điều trị, anh cho biết các vết đánh vẫn đau nhức nhưng thấy lo khi đầu choáng, tai bị ù. “Cả hai bệnh viện đều chẩn đoán em bị chấn thương sọ não…” – anh Hoàn nói.
Hỏi anh về thời khắc bị hành hung, Nguyễn Khắc Hoàn kể, khi bị phát hiện các đối tượng phá rừng không hợp tác mà bỏ lại phương tiện, tang vật rời khỏi hiện trường. Vì vậy Ban cắt cử người trực 24/24 giờ, chờ Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu – Hoàng Mai điều tra, xử lý theo quy định. Khoảng hơn 8h ngày 6/3, nhóm đối tượng khoảng hơn 20 người mang hung khí vào khu vực hiện trường hòng tẩu tán tang vật. Thời điểm này lực lượng làm nhiệm vụ bảo vệ chỉ có 5 người (có 2 nữ). Chúng tôi thấy vậy thì đã yêu cầu các đối tượng làm việc ôn hòa. Tuy nhiên, các đối tượng phá rừng rất hung hãn, họ nhảy lên xe, nổ máy đòi đưa xe chở gỗ tang vật khỏi hiện trường. Anh Nguyễn Khắc Hoàn thấy vậy dùng xe máy chắn lối đi thì bị các đối tượng dùng gậy đánh. Bị một cú đánh bằng gậy vào trán, anh choáng ngã, rồi chỉ biết dùng tay ôm đầu nằm co người dưới đất. Vậy nhưng các đối tượng vẫn tiếp tục dùng gậy đánh vào vai, lưng gây thương tích khắp cơ thể kèm theo lời đe dọa “lần này chỉ đánh như vậy, nếu lần sau còn ngăn cản thì sẽ đánh chết”…
Hỏi anh Nguyễn Khắc Hoàn, bị hành hung như vậy anh có ý kiến gì gửi đến cơ quan chức năng? Tổ phó Tổ bảo vệ rừng Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Nghệ An ứa nước mắt nói: “Em mong muốn sự việc được xử lý đúng theo quy định của pháp luật, được xử lý triệt để. Nếu lực lượng bảo vệ rừng mà cứ bị đối tượng lâm tặc, đối tượng vi phạm hành hung hết lượt này đến lượt khác thì anh em sẽ không làm được việc. Họ sẽ sợ va chạm, sẽ làm ngơ trước các đối tượng vi phạm, và rừng sẽ ngày càng cạn kiệt…”.
