Năm 2006, hộ gia đình bà Mạc Thị Hoàn và chồng là ông Vi Văn Hoàn được UBND huyện Quỳ Hợp cấp Giấy chứng nhận QSD đất AD 858286, thuộc thửa số 09, tờ bản đồ lâm nghiệp số 01, với diện tích 93435 m², mục đích sử dụng là rừng sản xuất, tại bản Vi, xã Bắc Sơn. Năm 2019, khi có chủ trương giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp, UBND huyện Quỳ Hợp ban hành Quyết định số 3258/QĐ-UBND, thực hiện công tác giao rừng theo quy định cho hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn.
Vậy nhưng cũng từ khi được giao rừng thì vùng đất lâm nghiệp Nhà nước giao cho hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn quản lý, bảo vệ thường xuyên xảy ra những vụ việc vi phạm pháp luật, rừng bị hủy hoại nghiêm trọng. Theo một báo cáo của UBND xã Bắc Sơn, từ năm 2019 trở về trước, diện tích rừng nói trên được bảo vệ đúng theo quy định. Từ tháng 2 – 7/2020, qua kiểm tra thì phát hiện trên diện tích rừng này có tình trạng phát dọn cây bụi, thực bì. UBND xã Bắc Sơn và Kiểm lâm địa bàn đã 2 lần ban hành quyết định (Quyết định số 28/QĐ-UBND ngày 28/2/2020; Quyết định số 74/QĐ-UBND ngày 14/7/2020) đình chỉ việc phát dọn thực bì trái phép và yêu cầu các đối tượng ký cam kết không tự ý phát dọn thực bì.
Ngày 10/1/2021, UBND xã Bắc Sơn nhận được tin báo của nhân dân, tại khu vực đất lâm nghiệp hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn có hiện tượng đưa máy móc vào san ủi để mở rộng đường. Thực hiện kiểm tra, dù không phát hiện có thiết bị máy móc tại hiện trường nhưng xác định có đường do máy xúc đào; đồng thời, phát hiện có 5 đối tượng đang đào hố để trồng cây. UBND xã Bắc Sơn đã đình chỉ các hoạt động, giao Công an xã mời hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn đến trụ sở để làm rõ các hành vi liên quan. Đến ngày 26/1/2021, UBND xã Bắc Sơn phối hợp với Hạt Kiểm lâm Quỳ Hợp tổ chức kiểm tra hiện trường trên vùng đất lâm nghiệp của hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn. Qua kiểm tra, diện tích đất đã bị san ủi làm đường là 800m²; có 26 cây bị ken gốc, hủy hoại. Toàn bộ hành vi vi phạm do bà Mạc Thị Hoàn đứng ra nhận trách nhiệm. Vì những hành vi này, ngày 1/2/2021, Hạt Kiểm lâm Quỳ Hợp có quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với bà Mạc Thị Hoàn, với số tiền là 13 triệu 600 nghìn đồng.
Những tưởng sau lần bị xử phạt tiền thì hành vi hủy hoại rừng sẽ không còn tái diễn, nhưng thực tế không như vậy. Vào ngày 26/2/2021, Tổ công tác UBND xã Bắc Sơn và Hạt Kiểm lâm Quỳ Hợp phối hợp tuần tra tại Tiểu khu 324 đã phát hiện khu vực đất rừng của hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn lại có nhiều cây gỗ bị chặt hạ. Thời điểm này, không phát hiện đối tượng phá rừng, nhưng kiểm đếm xác định có 20 cây gỗ bị chặt hạ; phần thân đã bị tẩu tán, trên hiện trường chỉ còn gốc cây và một ít gỗ tròn. Đáng nói, toàn bộ khu vực này đều đã có tình trạng phát dọn hết cây leo bụi rậm, nứa tép và các loại cây thân gỗ nhỏ; đồng thời, đã trồng xen cây quế nhỏ…
Từ vụ việc này, xét thấy hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao; có hành vi vi phạm đã bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vẫn tiếp tục tái diễn vi phạm, ngày 30/3/2021, UBND xã Bắc Sơn có Tờ trình số 09/TTr.UBND đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp thu hồi đất lâm nghiệp đã giao cho gia đình này. Cũng tại Tờ trình số 09/TTr.UBND thông tin, đối với vụ việc đã được kiểm tra, phát hiện trong ngày 26/2/2021 trên đất lâm nghiệp hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn, Hạt Kiểm lâm Quỳ Hợp đã điều tra, xác minh, lập biên bản vi phạm hành chính đối tượng có hành vi vi phạm, và thực hiện xử phạt với số tiền 17 triệu 500 nghìn đồng.
Nói về việc kiến nghị UBND huyện thu hồi đất lâm nghiệp đã giao cho gia đình bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn, theo các ông Đậu Ngọc Tuân – Bí thư Đảng ủy và ông Vi Văn Thoại – Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn, là để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật về đất đai và bảo vệ rừng; đồng thời qua đó cũng khẳng định Đảng ủy, chính quyền xã không bao che, dung túng các hành vi vi phạm pháp luật. Ông Đậu Ngọc Tuân và ông Vi Văn Thoại cũng cho hay, đằng sau những hành vi hủy hoại rừng còn có những vấn đề cần phải làm rõ. Đó là có hay không đối tượng đầu nậu thu gom trái phép đất rừng, sau đó thuê nhân công lao động địa phương xã Bắc Sơn thực hiện các hành vi hủy hoại rừng? Chủ tịch UBND xã, ông Vi Văn Thoại trao đổi: “Nếu không kiên quyết xử lý nghiêm, nhân dân sẽ nhìn vào đó để làm theo. Đến khi ấy, ở Bắc Sơn sẽ phát sinh những vấn đề không thể lường trước được…”.
Theo Phòng TN&MT huyện Quỳ Hợp, hiện UBND huyện đang chỉ đạo Phòng và các đơn vị liên quan nghiên cứu các quy định của pháp luật, tham mưu lãnh đạo huyện giải quyết kiến nghị của UBND xã Bắc Sơn. Ở Phòng TN&MT huyện Quỳ Hợp, ông Đặng Đình Nghĩa là người tham gia đoàn công tác của huyện vào xã Bắc Sơn thực tế hiện trường ngày 25/3/2021; sau đó, cùng UBND xã họp bàn xử lý vi phạm liên quan. Ông Đặng Đình Nghĩa trao đổi, theo báo cáo của UBND xã Bắc Sơn và thực tế hiện trường thì trên thửa đất số 09, tờ bản đồ lâm nghiệp số 01, diện tích 93435 m² mà Nhà nước đã giao cho hộ bà Mạc Thị Hoàn và ông Vi Văn Hoàn quản lý, bảo vệ đã nhiều lần xảy ra các hành vi hủy hoại rừng. Trong những vụ việc đã xảy ra, hộ bà Mạc Thị Hoàn chỉ nhận trách nhiệm trực tiếp một vụ, nhưng hộ gia đình này với vai trò quản lý, bảo vệ rừng thì không thể thoái thác được trách nhiệm trong các vụ khác.
Tuy nhiên, chuyên viên Phòng TN&MT này cũng cho hay, vì việc thực hiện thu hồi đất có liên quan đến rừng nên UBND huyện có văn bản giao Hạt Kiểm lâm nghiên cứu các quy định của Luật Lâm nghiệp để tham mưu quy trình xử lý thu hồi rừng. Vì vậy, Phòng TN&MT đang phải chờ văn bản trả lời của Hạt Kiểm lâm, để từ đó tham mưu UBND huyện thực hiện thu hồi đất lâm nghiệp đã giao cho hộ bà Mạc Thị Hoàn, ông Vi Văn Hoàn theo đúng quy định của pháp luật.
Còn theo Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp – ông Quán Vi Giang, vụ việc xảy ra ở xã Bắc Sơn được huyện quan tâm chỉ đạo xử lý. Chính vì vậy, mới đây, Chủ tịch UBND huyện đã quyết định thành lập đoàn kiểm tra, xác minh các nội dung đề nghị của UBND xã Bắc Sơn. “Sở dĩ thành lập Đoàn kiểm tra vì UBND huyện nhận thấy có một số nội dung cần phải tiếp tục được làm rõ để việc xử lý vi phạm đảm bảo đúng quy định của pháp luật…” – Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp, ông Quán Vi Giang trao đổi.
