Địa bàn Nghệ An phát triển khá mạnh lĩnh vực vận tải với hàng ngàn phương tiện kinh doanh. Dù có quy định nhưng có nhiều chủ xe đã không thực hiện kê khai nạp thuế, việc kiểm soát nguồn thu thuế vận tải hiện đang gặp khó khăn.
Những năm gần đây, hoạt động kinh doanh vận tải trên địa bàn Nghệ An ngày càng phát triển, giúp cho việc lưu thông, vận chuyển hàng hóa, hành khách được thực hiện nhanh chóng, thuận lợi. Các nhà máy đường, chè, xi măng, sữa, vật liệu xây dựng, hoạt động thương mại nói riêng… muốn đưa hàng hóa đến người tiêu dùng cần có vận tải. Tuy nhiên, việc quản lý thuế đối với hoạt động này đang gặp rất nhiều khó khăn nhất là đối với quản lý hộ kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Một số hộ kinh doanh vận tải không thực hiện kê khai, nộp thuế đúng quy định của Luật Quản lý thuế dẫn đến số nợ thuế ngày càng tăng. Việc phối hợp giữa các cấp, các ngành trong quản lý hoạt động kinh doanh vận tải hiệu quả chưa cao, thiếu sự đồng bộ.
Tại huyện Quỳnh Lưu – Nghệ An hiện có hàng nghìn đầu xe kinh doanh vận tải tư nhân, thời gian qua, chính quyền địa phương và các lực lượng liên quan đã tuyên truyền, yêu cầu các chủ xe phải đóng thuế đầy đủ, tuy nhiên vẫn còn tình trạng cố tình trốn thuế, gây thất thu nguồn thuế vận tải.
Điển hình là tại xã Quỳnh Lương, toàn xã này có trên 60 phương tiện vận tải, trong đó có 40 phương tiện đang nợ thuế kinh doanh vận tải. Tính đến hết tháng 3/2022, những hộ kinh doanh vận tải ở xã Quỳnh Lương còn nợ trên 1 tỷ đồng tiền thuế, trong đó số thuế khó thu trên 400 triệu đồng.
Theo báo cáo từ Chi cục Thuế Bắc Nghệ I (quản lý thu thuế huyện Quỳnh Lưu và thị xã Hoàng Mai), số thuế nợ đọng trong lĩnh vực kinh doanh vận tải toàn huyện hơn 7 tỷ đồng, trong đó còn khoảng trên 2 tỷ đồng khó thu. Một số địa phương có tổng số nợ thuế kinh doanh vận tải lớn như xã Quỳnh Châu, Tân Sơn, Quỳnh Nghĩa, Quỳnh Văn…
Đại diện Chi cục Thuế Bắc Nghệ I cho biết: Nguyên nhân thuế vận tải khó thu là do lợi dụng tính chất đặc thù của ngành kinh doanh vận tải là cơ động, nhiều hộ tư nhân không đăng ký kinh doanh nên không có luồng tuyến cố định và trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế. Xe đã qua mua bán nhưng không thay tên đổi chủ, không đăng ký thuế… Hoạt động kinh doanh vận tải gặp nhiều khó khăn vừa qua càng làm công tác thu nợ thuế vận tải không hiệu quả.
Cũng nằm trong tình trạng trên, địa bàn các huyện Diễn Châu, Yên Thành do Chi cục Thuế Bắc Nghệ II quản lý có hoạt động kinh doanh vận tải khá sôi động, toàn huyện có hàng ngàn xe ô tô kinh doanh vận tải vấn đề thu thuế này đang rất nan giải. Như tại xã Liên Thành, Yên Thành, hiện có 30 nhà xe, tổng số nợ thuế vận tải trên 800 triệu đồng, riêng nhà xe giường nằm Phương Dũng còn nợ thuế vận tải trên 400 triệu đồng…
Ông Cao Văn Thanh – Chi cục phó Chi cục Thuế Bắc Nghệ II cho biết: Chi cục hiện quản lý trên 1.000 xe vận tải ở địa bàn 2 huyện Diễn Châu, Yên Thành. Công tác thu thuế lĩnh vực này rất khó khăn, hiện nay 2 địa phương trên vẫn đang nợ đọng trên 5 tỷ đồng. Nguyên nhân khó thu là do ý thức không chấp hành của một số bộ phận chủ xe vận tải, như cơ quan thuế đến thu nợ thì cố tình trốn tránh. Để cưỡng chế các trường hợp nợ thuế kinh doanh vận tải rất khó. Khi gửi văn bản thu thập và xác minh thông tin, thì các trường hợp này không có tài khoản hoặc có tài khoản nhưng không giao dịch tại các Ngân hàng thương mại. Đối với biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng, rất ít trường hợp hộ kinh doanh vận tải sử dụng hóa đơn hoặc mua hóa đơn của cơ quan thuế.
Địa bàn các huyện Đô Lương, Thanh Chương do Chi cục Thuế Sông Lam 1 quản lý cũng nằm trong tình trạng trên. Địa bàn 2 huyện này có gần 1.000 xe ô tô vận tải các loại, huyện Đô Lương đang nợ đọng trên 300 triệu đồng. Trong đó có nhiều nhà xe giường nằm ở các thị trấn Đô Lương, xã Đặng Sơn, Giang Sơn Đông cố tình trốn thuế vận tải.
Nguyên nhân nữa là từ năm 2005, được tỉnh cho phép, Cục Thuế đã thành lập tổ kiểm tra việc chấp hành nghĩa vụ thuế tại các Trung tâm đăng kiểm, theo đó các chủ xe khi làm thủ tục khám lưu hành xe trước khi được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm phải được xác nhận đã đăng ký, kê khai nộp thuế. Tuy nhiên từ ngày 30/8/2013, không duy trì tổ kiểm tra việc chấp hành nghĩa vụ thuế tại các Trung tâm đăng kiểm nhằm giảm bớt thủ tục hành chính, cơ quan Thuế không còn tổ kiểm tra việc chấp hành nghĩa vụ thuế tại các Trung tâm đăng kiểm thì hiện tượng nợ đọng thuế từ hoạt động kinh doanh vận tải có chiều hướng gia tăng.
Những năm qua Cục Thuế Nghệ An đã chỉ đạo và hướng dẫn Chi cục Thuế thực hiện các bước cưỡng chế nợ thuế đối với hộ kinh doanh vận tải vi phạm pháp luật Thuế nhưng hiệu quả không cao. Nguyên nhân đó là đối với thực hiện cưỡng chế nợ thuế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản; biện pháp khấu trừ một phần tiền lương và thu nhập; cưỡng chế bằng biện pháp thu tiền, tài sản khác của đối tượng bị cưỡng chế do tổ chức, cá nhân khác đang nắm giữ: Khi gửi văn bản thu thập và xác minh thông tin thì các trường hợp này không có tài khoản hoặc có tài khoản nhưng không giao dịch tại các Ngân hàng thương mại.
Đối với biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng: rất ít trường hợp hộ kinh doanh vận tải sử dụng hóa đơn hoặc mua hóa đơn của cơ quan thuế. Với biện pháp kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên: Việc xác định loại tài sản, địa chỉ hiện nay của tài sản, giá trị ban đầu của tài sản, giá trị hiện tại của tài sản, xác định những tài sản được kê biên và xây dựng hồ sơ pháp lý để thực hiện biện pháp này gặp rất nhiều khó khăn.
Khi thực hiện cưỡng chế bằng biện pháp kê biên tài sản, gây phản ứng tiêu cực từ hộ kinh doanh. Đối với biện pháp thực hiện biện pháp cưỡng chế bằng biện pháp thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề, do quy định chưa thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật về thuế và đăng ký kinh doanh.
Thời gian qua, cơ quan thuế đã tham mưu UBND các huyện, thị xã, thành phố thành lập đoàn liên ngành chống thất thu và thu hồi nợ thuế vận tải, tuyên truyền, kiểm tra, xử lý các hộ kinh doanh không đăng ký, kê khai thuế, nợ thuế kéo dài, nhưng hiệu quả chưa cao, do chế tài để xử lý các trường hợp này không đủ sức răn đe và thiếu tính đồng bộ.
(Còn nữa)
