Ngày 1/3/2022, Sở Xây dựng có Báo cáo số 667/SXD-BC báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý các dự án chậm tiến độ lên UBND tỉnh. Tại đây có thông tin về Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An…
Tháng 8/2021, tại Văn bản số 6179/UBND-CN, UBND tỉnh giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan và chính quyền các địa phương kiểm tra, xử lý 22 dự án thuộc lĩnh vực phát triển nhà ở chậm tiến độ trên địa bàn tỉnh. Ngày 1/3/2022, Sở Xây dựng có Báo cáo số 667/SXD-BC báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý lên UBND tỉnh.
Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An do Công ty CP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An làm chủ đầu tư có địa điểm thực hiện tại khối Tân Phượng, phường Vinh Tân (TP.Vinh). Dự án được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 tại Quyết định số 5349/QĐ-UBND.ĐT ngày 05/11/2010, với tổng diện tích đất quy hoạch là 147.660m2. Năm 2011, UBND TP. Vinh đã có Thông báo số 132/TB-UBND về việc thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ GPMB để thực hiện dự án; phương án chi tiết về bồi thường, hỗ trợ GPMB dự án đã được niêm yết công khai ở phường Vinh Tân. Ngày 12/7/2012, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ra Thông báo số 537-TB/TU về việc tạm dừng thực hiện các dự án bất động sản trong thời gian chờ phê duyệt quy hoạch chung thành phố Vinh và vùng Phủ Quỳ.
Ngày 18/7/2016, UBND tỉnh có Văn bản số 5124/UBND-CN về việc chỉ đạo kết quả kiểm tra tham mưu xử lý các dự án đầu tư, Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An được gia hạn đến ngày 30/7/2018. Ngày 10/4/2017, UBND tỉnh có Văn bản số 2311/UBND-CN đồng ý chủ trương chấp thuận cho Công ty CP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An và Công ty CP Hanviland hợp tác đầu tư theo hình thức Hợp đồng Hợp tác kinh doanh. Tháng 7/2017, liên danh Công ty CP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An và Công ty CP Hanviland nộp tiền ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án đầu tư với số tiền 12 tỷ đồng.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Văn bản 5124/UBND-CN, ngày 15/6/2017, chủ đầu tư đã có tờ trình gửi UBND TP. Vinh xin bổ sung dự án vào kế hoạch sử dụng đất năm 2017 của thành phố Vinh. UBND TP. Vinh và sau đó là Sở TN&MT đều đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh. Để đến ngày 23/8/2017, UBND tỉnh có Tờ trình số 6474/TTr-UBND gửi Thường trực HĐND về nội dung trên. Vào ngày 14/9/2017, HĐND tỉnh có Văn bản số 313/HĐND-TT gửi UBND tỉnh và giao UBND tỉnh các nội dung: “(1). Trình ban Thường vụ Tỉnh ủy về chủ trương đầu tư trước khi thực hiện. (2). Rà soát lại quy hoạch chi tiết xây dựng dự án đảm bảo phù hợp với Luật Xây dựng năm 2014, Luật Quy hoạch đô thị và Quy hoạch chung thành phố Vinh được duyệt. (3). Sau khi được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất chủ trương đầu tư, đề nghị UBND tỉnh tổng hợp trình Thường trực HĐND, HĐND tỉnh theo quy định của pháp luật”.
Ngày 23/10/2017, chủ đầu tư có Tờ trình số 24/2017/TTr-LD gửi Thường trực Tỉnh ủy về việc xin chấp thuận chủ trương đầu tư bổ sung vào kế hoạch sử dụng đất năm 2017 của dự án. Ngày 02/11/2017, Tỉnh ủy Nghệ An đã có Văn bản số 2646-CV/TU gửi UBND tỉnh về việc giải quyết kiến nghị của chủ đầu tư. Do chưa được giải quyết nên dự án đang dừng thực hiện từ đó đến nay.
Kết quả thực hiện dự án đến thời điểm kiểm tra, dự án chưa đền bù, giải phóng mặt bằng; chưa được giao đất, cho thuê đất; chưa thực hiện việc xây dựng các hạng mục công trình theo quy hoạch. Theo đoàn kiểm tra, vì dự án chưa được giao đất, cho thuê đất nên chưa phát sinh nghĩa vụ tài chính. Căn cứ theo Văn bản số 5124/UBND-CN ngày 18/7/2016 của UBND tỉnh, dự án được gia hạn đến ngày 30/7/2018. Vì vậy, tính đến thời điểm hiện tại dự án chậm tiến độ thực hiện 3 năm 3 tháng.
Về trách nhiệm để dự án chậm tiến độ, theo đoàn kiểm tra thì “hoàn toàn thuộc về chủ đầu tư”. Tuy nhiên lại cho rằng, cùng với nguyên nhân chủ quan “do chủ đầu tư chưa chủ động trong việc triển khai thực hiện” thì có những nguyên nhân khách quan. Xin trích nguyên văn: “Ngày 12/7/2012, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An ra Thông báo số 537-TB/TU về việc tạm dừng thực hiện các dự án bất động sản trong thời gian chờ phê duyệt quy hoạch chung thành phố Vinh và vùng Phủ Quỳ. Năm 2017 mới tiếp tục triển khai.
Ngày 14/9/2017, trên cơ sở tờ trình của UBND tỉnh về việc thông qua chủ trương thu hồi đất trồng lúa, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án, Thường trực HĐND tỉnh đã ra Văn bản số 313/HĐND-TT giao UBND tỉnh: Trình ban Thường vụ Tỉnh ủy về chủ trương đầu tư trước khi thực hiện; Rà soát lại quy hoạch chi tiết xây dựng dự án; Sau khi được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất chủ trương đầu tư, đề nghị UBND tỉnh tổng hợp trình Thường trực HĐND, HĐND tỉnh theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đến nay dự án chưa có chủ trương đầu tư để triển khai tiếp”.
Tại Báo cáo kết quả kiểm tra, đoàn kiểm tra cũng nêu ý kiến của chủ đầu tư: “Quá trình thực hiện dự án, năm 2011, 2012 chủ đầu tư cũng đã triển khai được một số công việc liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa sang đất ở. Sau đó, Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An có công văn đề nghị tạm dừng triển khai các dự án nhà ở để thực hiện rà soát việc quy hoạch. Đến năm 2016, dự án được kiểm tra tiến độ thực hiện và được UBND tỉnh cho phép gia hạn tiến độ thực hiện đến ngày 30/7/2018. Chủ đầu tư đã liên doanh với một đơn vị khác để triển khai dự án, tuy nhiên, khi chuẩn bị triển khai thì văn bản cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất đã quá thời hạn nên phải thực hiện lại các thủ tục về chủ trương đầu tư và rà soát lại quy hoạch dự án.
Hiện tại, các thủ tục liên quan đến vấn đề chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi đất chưa được cấp có thẩm quyền có văn bản hướng dẫn, trả lời nên chủ đầu tư chưa biết quy trình, trình tự tiếp theo để triển khai dự án. Dự án chậm tiến độ theo quy định, nguyên nhân chủ yếu do vướng mắc một số thủ tục pháp lý trong quá trình triển khai nên chủ đầu tư chưa biết bắt đầu dự án từ đâu”.
Đồng thời báo cáo: “Chủ đầu tư đề nghị được cấp có thẩm quyền cho phép gia hạn tiến độ thực hiện trong thời gian 24 tháng kể từ ngày có quyết định gia hạn của UBND tỉnh; cam kết thực hiện dự án trong thời gian được gia hạn tiến độ thực hiện”.
Qua đó kiến nghị: Mặc dù dự án chậm tiến độ theo Văn bản số 5124/UBND-CN ngày 18/7/2017 UBND tỉnh. Tuy nhiên, việc chậm tiến độ cũng có các nguyên nhân khách quan. Hiện tại các thủ tục liên quan đến vấn đề chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi đất chưa được cấp có thẩm quyền có văn bản hướng dẫn, trả lời nên chủ đầu tư đang vướng mắc trong việc triển khai dự án. Chủ đầu tư đã nộp tiền ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án đầu tư 12 tỷ đồng. Ngoài ra, chủ đầu tư xin gia hạn tiến độ 24 tháng và cam kết thực hiện dự án, vì vậy kiến nghị UBND tỉnh:
Giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan và UBND TP. Vinh rà soát, tham mưu thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định pháp luật. Giao Sở KH&ĐT xử lý, xử phạt vi phạm hành chính (nếu có) trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư đối với hành vi chậm tiến độ hoàn thành dự án; rà soát, hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện các thủ tục về đầu tư theo quy định pháp luật. Yêu cầu chủ đầu tư chủ động phối hợp với Sở TN&MT, Sở KH&ĐT, các sở, ngành có liên quan và UBND TP. Vinh thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng dự án theo quy định pháp luật.
Từ tháng 8/2020, Báo Nghệ An từng đã thông tin về Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An tại bài viết “Có một dự án “khoanh nuôi” đất bên bờ Nam sông Vinh”…
Báo Nghệ An biết đến Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An thông qua kiến nghị của người dân khối Tân An, phường Vinh Tân (TP. Vinh) dịp tháng 8/2020. Thực tế cơ sở thời điểm này, không chỉ người dân mà cán bộ nơi đây cũng có phản ứng rất gay gắt với chủ đầu tư dự án. Lý do vì chủ đầu tư thất hứa, không thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng dù đã niêm yết danh sách đối tượng bị thu hồi đất, hứa hẹn thời gian chi trả; và vì dự án “treo” nên hầu hết diện tích hơn 14,7ha đất nông nghiệp đã bị bỏ hoang trong nhiều năm trời.
Khối trưởng khối Tân An, anh Nguyễn Văn Hậu từng thông tin rằng: “Khoảng năm 2010 – 2011, chủ đầu tư có một số hoạt động như lên phương án bồi thường, tổ chức niêm yết danh sách, đơn giá… rồi hứa 1 tháng sau sẽ chi trả. Ở khối Tân An có một số gia đình có nhiều đất nông nghiệp trong diện bị thu hồi, vì thế đã tưởng chỉ một thời gian ngắn nữa sẽ có tiền tỷ nên vay nóng mua sắm vật dụng. Báo hại, chủ đầu tư “đi thẳng” một mạch nên những gia đình này phải ôm nợ ngân hàng… Hiện nay, người dân đang mong nhận được từ chính quyền câu trả lời dứt khoát là có thực hiện dự án nữa hay không?” -.
Cũng từ kiến nghị của người dân, năm 2020, UBND phường Vinh Tân đã báo cáo UBND thành phố Vinh về các vấn đề liên quan đến dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An (Văn bản số 319/BC-UBND ngày 20/7/2020). Tại văn bản này, UBND phường Vinh Tân nêu quan điểm: Dự án được UBND tỉnh phê duyệt đã quá lâu nhưng công tác bồi thường giải phóng mặt bằng chậm dẫn đến các kỳ họp Hội đồng nhân dân nhiều người dân phản ánh là quy hoạch treo, không yên tâm sản xuất nông nghiệp. Do đó cần tổ chức kiểm tra năng lực của Công ty CP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Nghệ An trước khi cho phép đầu tư tiếp…
Thời gian qua, khi có thông tin về Báo cáo số 667/SXD-BC ngày 1/3/2022 của Sở Xây dựng, PV Báo Nghệ An đã trở lại khu vực thực hiện Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An. Tiếp xúc với người dân khối Tân An, bên cạnh những bức xúc dồn nén trong những năm qua, họ cho biết đang thực sự lo lắng vì mùa mưa sắp tới. Vì rằng khu vực dân cư nơi họ ở, vốn thấp trũng, thường lụt lội vào mùa mưa. Nay nằm kẹp giữa khu đô thị Vinh Heritage và khu đất quy hoạch dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An. Nếu dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An thực hiện, trong khi khu vực họ sống không có giải pháp xử lý sẽ trở thành lòng chảo, như túi đựng nước. Hệ lụy ngập lụt sẽ hết sức khó lường. “Cốt nền của khu đô thị Vinh Heritage cao hơn cụm dân cư khối Tân An đến 1,5 mét. Nếu Khu đô thị Dầu khí Nghệ An được san nền, đầu tư xây dựng, chắc chắn hơn 60 hộ dân khối Tân An sẽ chịu cảnh lụt lội khi có mưa lũ. Đây là vấn đề người dân và Ban cán sự khối Tân An đang lo lắng. Chúng tôi đã kiến nghị nhiều lần lên phường và tại các lần đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri, tuy nhiên chưa được xem xét giải quyết” – Khối trưởng khối Tân An, anh Nguyễn Văn Hậu nói trong ngày 12/4/2022.
UBND phường Vinh Tân cho biết, thời gian vừa qua tiếp tục tổ chức rà soát các dự án treo, dự án chậm tiến độ và dự án sử dụng đất không đúng mục đích trên địa bàn theo chỉ đạo của UBND thành phốVinh. Qua đó, đã tiếp tục kiến nghị UBND thành phố Vinh xem xét lại dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An. Một lãnh đạo phường Vinh Tân trao đổi, quan điểm của phường đối với dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An trước đây như thế nào thì nay vẫn vậy. Đó là, dự án treo quá lâu dẫn đến lãng phí tài nguyên đất đai, người dân các vùng liên quan dự án đang băn khoăn vì có những tác động xấu, thường xuyên kiến nghị tại các kỳ họp HĐND…. Vì vậy, cần kiểm tra năng lực của chủ đầu tư trước khi xem xét cho phép đầu tư tiếp.
Tìm hiểu, để hoàn thiện Báo cáo số 667/SXD-BC gửi lên UBND tỉnh, ngày 31/12/2021, Sở Xây dựng có Công văn số 4978/SXD-TTr về việc “cho ý kiến dự thảo báo cáo các dự án chậm tiến độ thuộc lĩnh vực phát triển nhà ở theo Văn bản 6179/UBND-CN của UBND tỉnh” gửi đến UBND thành phố Vinh. Ngày 21/2/2022, UBND thành phố Vinh có Văn bản số 811/UBND-QLĐT hồi đáp Sở Xây dựng. Ý kiến của UBND thành phố Vinh đối với dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An được thể hiện tại văn bản này như sau: “Đề nghị bổ sung Dự thảo của Sở Xây dựng: Đề nghị Sở Xây dựng yêu cầu chủ đầu tư báo cáo rõ nguyên nhân chưa chủ động phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để được xem xét, đẩy nhanh thủ tục dự án trong thời gian qua; phối hợp với các sở, ngành liên quan kiểm tra năng lực tài chính của chủ đầu tư; làm cơ sở báo cáo UBND tỉnh xem xét, xử lý theo quy định”.
Đối chiếu Báo cáo số 667/SXD-BC với Dự thảo báo cáo kết quả kiểm tra các dự án thuộc lĩnh vực nhà ở chậm tiến độ năm 2021, nội dung có đôi chút thay đổi. Nhưng ý kiến góp ý của UBND thành phố Vinh thì không được Sở Xây dựng đề cập. Bày tỏ băn khoăn, và đặt câu hỏi với lãnh đạo UBND thành phố Vinh: Ý kiến của UBND thành phố Vinh không được đưa vào Báo cáo số 667/SXD-BC , vậy Sở Xây dựng có trao đổi gì hay không? Câu trả lời là: Đến nay thành phố Vinh chưa nhận được phản hồi từ Sở Xây dựng…
Theo tìm hiểu của PV Báo Nghệ An, những nguyên nhân khách quan dẫn đến dự án chậm tiến độ mà Đoàn kiểm tra nêu tại Báo cáo số 667/SXD-BC chưa thực sự thuyết phục. Xin phân tích, ngày 14/1/2015, tại Quyết định số 52/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bởi vậy, chủ đầu tư phải có trách nhiệm khởi động lại dự án từ thời điểm này. Để dự án “treo” trong khoảng thời gian từ ngày 14/1/2015 đến ngày 18/7/2016 (khi UBND tỉnh có Văn bản số 5124/UBND), trách nhiệm thuộc chủ đầu tư. Từ năm 2017 đến nay, quỹ thời gian hơn 4 năm. Trong khoảng thời gian này, Đoàn Kiểm tra chỉ thông tin về một số hoạt động của chủ đầu tư trong năm 2017, như việc có Tờ trình số 24/2017/TTr-LD ngày 23/10/2017 gửi đến Thường trực Tỉnh ủy. Vậy từ năm 2018 đến nay, trách nhiệm của chủ đầu tư với dự án như thế nào, đã thực sự chủ động phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để đẩy nhanh thủ tục cho dự án hay chưa?
Như đặt vấn đề ở đầu bài viết trước, với sự quan tâm của Chính phủ, của tỉnh, thành phố Vinh đã có được Dự án cải tạo, nâng cấp sông Vinh từ nguồn vốn của Ngân hàng Thế giới (là một hợp phần của Dự án “Hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu thành phố Vinh, Nghệ An”). Đây là một dự án lớn với nhiều mục tiêu hết sức quan trọng. Trong đó, có mục tiêu góp phần tạo cảnh quan đô thị thành phố Vinh và giúp thành phố phát triển mạnh mẽ sang phía Nam. Hiện nay, dự thảo quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500 hai bên sông Vinh đã được Ban Thường vụ Thành ủy Vinh góp ý; đang xin ý kiến thẩm định của các Sở, ngành liên quan trước khi trình UBND tỉnh xem xét, phê duyệt. Để đạt được các mục tiêu đã đề ra, các dự án có sử dụng đất ở vùng giáp ranh đều cần phải có sự tương thích với dự án cải tạo, nâng cấp sông Vinh. Nói cách khác, quy hoạch xây dựng của các dự án sử dụng đất vùng giáp ranh cần phải bám theo quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500 hai bên sông Vinh. Bởi vậy, tất cả các dự án chưa triển khai thực hiện đều cần thiết phải đánh giá lại quy hoạch. Dự án nào không phù hợp thì có điều chỉnh lại quy hoạch. Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An được phê duyệt quy hoạch xây dựng chi tiết từ năm 2010, đến nay đã hơn 11 năm. Dự án này có chiều dài bám tuyến đường đê bao sông Vinh khá lớn; lại có những tác động đến các cụm dân cư liền kề (khối Tân An, khối Yên Giang và Châu Hưng). Vì vậy, càng cần thiết phải xem xét kỹ để đánh giá lại quy hoạch.
Từ những nội dung nêu trên, đề nghị cấp có thẩm quyền trước khi xem xét việc gia hạn tiến độ Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An, cho “kiểm tra năng lực tài chính của chủ đầu tư” như ý kiến của UBND thành phố Vinh; đánh giá lại quy hoạch xây dựng chi tiết của Dự án Khu đô thị Dầu khí Nghệ An; đồng thời chỉ đạo kiểm tra, có phương án xử lý các bất cập ở các cụm dân cư liên quan do bị tác động bởi các dự án đô thị./.
