Đến phiên tiếp công dân của người đứng đầu Tỉnh ủy Nghệ An vào tháng 8/2019, bà Nguyễn Thị Long, trú ở phường Hưng Phúc, thành phố Vinh kiên nhẫn, trật tự ngồi kiểm tra lại các giấy tờ, tài liệu cần trình bày với đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đắc Vinh. Tới lượt mình, người phụ nữ có dáng người nhỏ nhắn, nước da ngăm ngăm nhanh nhẹn bước vào phòng tiếp dân. Ngồi vào vị trí dành cho công dân đối diện với người đứng đầu Tỉnh ủy, bà Long bày tỏ sự vui mừng, phấn khởi khi “lần đầu tiên được gặp và trao đổi trực tiếp với đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, lãnh đạo các sở, ban, ngành liên quan và đại diện chính quyền địa phương. Mong rằng đồng chí Bí thư Tỉnh ủy sẽ chủ trì giải quyết giúp gia đình chúng tôi một cách dứt điểm sự việc đã kéo dài từ năm 2012 đến nay”.
Theo trình bày của bà Long, bà được con trai là ông Hoa Xuân Thắng ủy quyền khiếu nại việc mảnh đất của ông Thắng ở phường Thu Thủy (thị xã Cửa Lò) bị thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phục vụ dự án làm đường dọc mương số 3 chưa thỏa đáng. Sau khi nghe bà Long trình bày và nghe các cấp, ngành, chính quyền địa phương trao đổi, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy kết luận giao UBND tỉnh chỉ đạo địa phương và sở, ngành liên quan xem xét, rà soát lại quy trình xử lý vụ việc của bà Long trong thời hạn nhất định, báo cáo Thường trực Tỉnh ủy và thông báo cho công dân được biết.
Bà Nguyễn Thị Long rời buổi tiếp công dân của Bí thư Tỉnh ủy với vẻ mặt hài lòng và niềm tin vào sự chỉ đạo của người đứng đầu cũng như thái độ, cung cách làm việc của các thành viên ban tiếp công dân của tỉnh. Ngoài bà Long, trong phiên tiếp công dân tháng 8 còn có 13 lượt ý kiến liên quan đến chế độ chính sách, tranh chấp đất đai. Đối với một số vụ việc cụ thể, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy chỉ đạo chính quyền địa phương đối thoại trực tiếp với công dân để giải quyết dứt điểm các ý kiến và đảm bảo lợi ích hợp pháp cho người dân.
Những phiên tiếp công dân như vậy đã được đồng chí Nguyễn Đắc Vinh – Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An thực hiện định kỳ bắt đầu từ tháng 4/2019 tại trụ sở tiếp công dân của UBND tỉnh.
Ngay sau khi Bộ Chính trị ra Quy định số 11-QĐi/TW về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp công dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của người dân, ngày 01/04/2019, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã ban hành Kế hoạch 184-KH/TU. Trong đó, quy định ở cấp tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy tiếp công dân định kỳ vào ngày mồng 5 hàng tháng (nếu trùng vào ngày nghỉ thì bố trí ngày liền kề sau đó). Trong trường hợp đặc biệt, Bí thư Tỉnh ủy không chủ trì phiên tiếp công dân định kỳ, thì ủy quyền một Phó Bí thư Tỉnh ủy chủ trì. Thành phần tham gia phiên tiếp dân của Bí thư Tỉnh ủy có trưởng các ban Đảng: Nội chính, Tổ chức, Kiểm tra, Tuyên giáo, Dân vận, Chánh Văn phòng Tỉnh ủy; trưởng phòng, cán bộ, công chức có liên quan thuộc Văn phòng Tỉnh ủy và các ban xây dựng Đảng. Ngoài ra còn có đại diện lãnh đạo UBND tỉnh, Ban tiếp công dân tỉnh, Chánh Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh… Trường hợp thành viên là cấp trưởng các cơ quan, đơn vị không thể tham gia vì có lý do đột xuất thì cử cấp phó đi thay nhưng phải báo cáo Bí thư Tỉnh ủy hoặc người được phân công chủ trì.
Ở cấp huyện (tương đương) và cấp cơ sở, thời gian, địa điểm, thành phần tham gia tiếp công dân do bí thư cấp ủy quyết định trên cơ sở đảm bảo yêu cầu theo Quy định số 11-QĐi/TW và Luật Tiếp công dân. Bên cạnh tiếp dân định kỳ hàng tháng, người đứng đầu cấp ủy tiếp dân đột xuất khi có vụ việc nổi cộm, phức tạp, kéo dài, có nhiều người tham gia, liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc ý kiến các cơ quan, tổ chức, đơn vị có khác nhau hoặc việc có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Mọi công tác chuẩn bị được đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đắc Vinh yêu cầu các ban, ngành liên quan nhanh chóng thực hiện, bắt đầu từ việc thành lập hội đồng tiếp công dân, chuẩn bị cơ sở vật chất, xây dựng quy chế và thông tin tuyên truyền, thông báo rộng rãi để nhân dân biết và thực hiện. Theo đó yêu cầu công tác tiếp dân và tiếp nhận, nghiên cứu, đề xuất, xử lý đơn khiếu kiện của công dân phải đảm bảo kịp thời, thực hiện theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. “Vấn đề người dân phản ánh dù đúng sai chưa rõ, nhưng việc của người đứng đầu là phải lắng nghe và tìm hướng chỉ đạo giải quyết, còn việc giải quyết thế nào thì cần phải có phương pháp, cách làm cụ thể” – đồng chí Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh.
Trước khi Bộ Chính trị ban hành Quy định 11-QĐi/TW, thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết của việc trực tiếp lắng nghe dân, người đứng đầu Tỉnh ủy Nghệ An đã chủ động tham dự một số phiên tiếp công dân cùng với đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh. Mục đích là để trực tiếp lắng nghe những phản ánh, băn khoăn, thắc mắc và tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Qua đó nắm bắt rõ hơn tình hình cơ sở cũng như việc thực thi công vụ, thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao của cán bộ, đảng viên các cấp.
Qua 7 phiên tiếp công dân của Bí thư Tỉnh ủy, đã có hàng nghìn vụ việc được tiếp nhận, phân loại, giao việc cho các ban ngành chức năng theo dõi giải quyết. Tuy tỷ lệ các vụ việc đã giải quyết xong theo đúng nguyện vọng của người dân chưa cao (chiếm khoảng 30%) do những vụ việc đã lên đến người đứng đầu cấp ủy thường là phức tạp, nhưng đã cho thấy các địa phương cũng như các cơ quan, ban ngành đã có nhiều chuyển biến mạnh mẽ trong giải quyết các công việc liên quan đến quyền, lợi ích chính đáng của người dân.
Không chỉ ở cấp tỉnh, với tinh thần nghiêm túc và cầu thị, người đứng đầu đảng bộ các huyện, thành, thị và xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh cũng đã vào cuộc quyết liệt trong chỉ đạo và thực hiện các phiên tiếp công dân định kỳ theo Quy định 11-QĐi/TW. Ví như tại huyện miền núi Con Cuông, ngay sau khi có kế hoạch của BTV Tỉnh ủy, BTV huyện ủy đã ban hành quy chế tiếp công dân của người đứng đầu cấp ủy. Theo đó, đồng chí Bí thư Huyện ủy tiếp công dân định kỳ vào ngày 20 hàng tháng, cấp cơ sở tiếp công dân vào ngày 5 và 25 hàng tháng. Sau đó, có sự điều chỉnh lịch tiếp công dân của Bí thư huyện ủy là vào ngày mồng 2 hàng tháng, bí thư đảng ủy các xã, thị trấn tiếp định kỳ mỗi tháng 2 lần vào ngày 07 và ngày 20 hàng tháng.
Trải qua 7 phiên tiếp công dân, đồng chí Nguyễn Đình Hùng – Bí thư Huyện ủy Con Cuông cho biết: Đây là một chủ trương cần thiết nhằm tăng cường trách nhiệm và sự gắn kết của người đứng đầu cấp ủy với cơ sở, với người dân. Song, để làm được điều này, bản thân người đứng đầu phải làm gương trong thực thi trách nhiệm tiếp dân. Trước mỗi phiên tiếp công dân, bí thư cùng với đội ngũ cán bộ tham mưu cần rà soát sự việc, đồng thời phải nghiên cứu kỹ hồ sơ, tài liệu và vận dụng nhiều “kênh” khác nhau để nắm bắt, xác định được bản chất sự việc. Bên cạnh đó, huyện Con Cuông đặc biệt quan tâm đến việc thực hiện tiếp công dân của người đứng đầu cấp ủy các xã, thị trấn bởi đó là nơi gần dân nhân nhất. Nếu cấp xã thực hiện tốt sẽ giảm được tình trạng người dân khiếu nại tố cáo lên trên.
Trước thực trạng cơ sở vào cuộc chưa quyết liệt, ngày 28/5/2018, huyện ủy Con Cuông đã có Công văn số 028-CV/HU nêu rõ: qua thực hiện tiếp công dân của đồng chí Bí thư huyện ủy cho thấy một số ý kiến, kiến nghị của công dân thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp ủy, chính quyền cơ sở, nhưng đến nay mới có đảng ủy xã Lạng Khê, thị trấn, Mậu Đức, Chi Khê, Cam Lâm có quy chế, kế hoạch tiếp công dân và duy nhất Đảng ủy xã Lạng Khê có báo cáo tiếp dân tháng 4, tháng 5 đúng quy định. Để thực hiện nghiêm túc Quy định số 11-QĐi/TW, Ban Thường vụ huyện ủy yêu cầu đồng chí Bí thư Đảng ủy các xã, thị trấn nghiêm túc tổ chức tiếp dân và báo cáo với đồng chí Bí thư huyện ủy, văn phòng và Ban Dân vận huyện ủy hàng tháng theo đúng quy định. Sau công văn nhắc nhở của BTV huyện ủy, công tác tiếp dân của người đứng đầu cấp ủy cơ sở trên địa bàn đã được thực hiện nghiêm túc và đi vào nề nếp hơn.
Còn ở huyện Đô Lương, từ cấp huyện đến cấp xã, sau mỗi kỳ tiếp công dân hàng tháng đều có báo cáo kết quả thực hiện lên cấp trên. Đối với cấp xã, ngoài đăng ký và thông báo trước lịch tiếp công dân của bí thư đảng ủy xã (2 lần/tháng) lên văn phòng Huyện ủy thì sau mỗi phiên tiếp công dân, Bí thư đảng ủy xã đều gửi báo cáo chi tiết số lượng, nội dung, hướng giải quyết các vụ việc mà công dân phản ánh cũng như tiến độ xử lý các vụ việc theo mẫu chung do huyện ban hành. Cách làm này giúp cấp ủy, chính quyền các cấp cập nhật được tình hình cơ sở, để có những chỉ đạo, hỗ trợ giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc, nổi cộm xảy ra trên địa bàn.
Theo ông Vi Văn Sửu – Chánh thanh tra tỉnh thì “cùng quy định Chủ tịch UBND các cấp tiếp dân định kỳ, việc người đứng đầu cấp ủy các cấp thực hiện nghiêm quy định mới của Bộ Chính trị sẽ tiếp tục phát huy quyền làm chủ của nhân dân, góp phần xây dựng Đảng, hạn chế đơn thư khiếu kiện kéo dài, vượt cấp và nâng hiệu quả hoạt động quản lý hành chính Nhà nước…”.
