Mỗi lần bị cơ quan chức năng xử phạt theo quy định, thì các tài xế xe dù sẽ mất gần nửa tháng thu nhập. Chính vì thế, để đối phó với lực lượng chức năng, cánh xe dù dường như đang ngày càng tìm cách hoạt động tinh vi hơn.
11h trưa, trong vai hành khách đi xe, phóng viên có mặt tại một trạm xe bus trước cổng Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa thành phố Vinh. Ít phút sau, một chiếc xe bus bật xi-nhan trờ tới. Tuy nhiên, chỉ trong tích tắc, một chiếc xe 7 chỗ cũ rích từ phía sau phóng lên ngang đầu xe bus. Tài xế xe bus phải lập tức đạp phanh gấp để tránh va chạm, khuôn mặt lộ rõ vẻ bực dọc… Từ trong xe 7 chỗ, một thanh niên tầm 20 tuổi nhanh nhảu chạy xuống: “Anh về Hoàng Mai không, em chở?”, đồng thời nhanh tay xách chiếc balo của phóng viên với dáng vẻ chờ đợi. Cả người thanh niên lẫn tài xế xe 7 chỗ không hề mảy may quan tâm đến chiếc xe bus đang bị kẹt lại phía sau, bấm còi inh ỏi.
Khi phóng viên hỏi giá vé về thị xã Hoàng Mai, người thanh niên vội kéo chúng tôi lên xe và cười trừ. Lúc này trên xe đã có 3 hành khách, tất cả họ đều đi khám bệnh ở TP. Vinh về. Sau khi chèo kéo được chúng tôi, chiếc xe tiếp tục rong ruổi khắp các tuyến đường lớn ở trung tâm thành phố. Mỗi lần thấy có khách đứng chờ dọc trạm xe bus, tài xế liền nhanh chóng tạt vào để “bắt khách”. Ở hầu hết các trạm chờ xe bus, xe 7 chỗ đều nhanh hơn xe bus một bước để giành lấy khách. Lòng vòng gần 1 giờ, cuối cùng chiếc xe dù này cũng kiếm đủ gần 10 khách cho 7 ghế ngồi trên xe. Lúc này, tài xế mới bắt đầu đạp ga, phóng vun vút ra khỏi thành phố mà không gặp phải một “chướng ngại” nào. Chiếc xe được dán kính đen, người ngoài nhìn vào, gần như không thấy hành khách đang chen chúc bên trong.
Từ khi lên xe, nhiều lần phóng viên hỏi giá tiền về thị xã Hoàng Mai, thậm chí còn giở ví móc tiền ra trả, nhưng từ thanh niên lơ xe đến tài xế đều lảng tránh. Tài xế cũng không hề hỏi tiền những hành khách còn lại. Xe chạy đến thị trấn Quán Hành, bỗng dưng tài xế tấp vào bên đường, mời phóng viên xuống xe. “Lúc nãy là chúng tôi cho anh đi nhờ. Bây giờ có việc phải ghé vào thị trấn Quán Hành này, nên anh thông cảm xuống xe bắt xe bus”, người tài xế xe dù giải thích ngắn gọn rồi rồ ga phóng vút, trước sự ngỡ ngàng của phóng viên… “Họ đề phòng. Tưởng anh là thanh tra giao thông hoặc là cảnh sát giao thông đấy”, Hoàng – một tài xế xe dù mà phóng viên phải mất nhiều ngày làm quen mới có thể tiếp cận được giải thích, sau khi nghe phóng viên kể lại.
Cũng theo Hoàng, mỗi lần bị thanh tra giao thông hoặc cảnh sát giao thông phát hiện, họ sẽ bị phạt khoảng 10 triệu đồng. Nhưng để có bằng chứng xử phạt, lực lượng chức năng phải hóa trang thành hành khách leo lên xe rồi hỏi giá vé. Phải chứng minh được những chiếc xe này đang chở khách có thu tiền. Chính vì thế, từ khi chèo kéo khách lên xe, tài xế xe dù không hề mở miệng nói đến tiền vé. Chỉ tới khi đến điểm dừng, hành khách xuống xe thì tài xế mới thu tiền. Khi thấy phóng viên liên tục hỏi giá vé, cho rằng đó là lực lượng chức năng hóa trang, tài xế xe dù lập tức “mời” xuống xe.
Hoàng là người ở thị xã Hoàng Mai, từng có nhiều năm làm tài xế cho một hãng xe bus trong tỉnh. Anh mới nghỉ việc, sắm chiếc xe 7 chỗ để chở khách theo dạng bất hợp pháp này vì cho rằng thu nhập cao và thoải mái, không chịu sự quản lý của ai. Chiếc xe mà Hoàng mua có giá đến 600 triệu đồng. Hoàng kể rằng, nếu như vài năm trước, cánh xe dù chỉ mua những chiếc xe cũ kỹ, có giá tầm 100 -200 triệu đồng, thì nay họ đầu tư hơn, sắm những chiếc xe đắt tiền hơn để chiều khách.
“Làm nghề này sướng anh ạ. Ngày nào muốn nghỉ thì nghỉ, muốn chạy thì chạy. Không bị ai quản lý giờ giấc. Thu nhập cũng cao, trung bình cũng vài chục triệu mỗi tháng”, Hoàng nói. Những ngày sau Tết Nguyên đán, cả nước phải giãn cách xã hội, các tuyến xe khách, xe bus cũng ngừng hoạt động. Tuy nhiên, nhu cầu của người dân từ các huyện vào TP. Vinh vẫn không giảm đáng kể. Chính vì thế, đây là dịp hàng trăm tài xế xe dù trên địa bàn tỉnh thừa cơ hoạt động rầm rộ. Cho đến những ngày sau đó, khi hết thời gian giãn cách, xe bus đã hoạt động trở lại, cánh xe dù vẫn không chịu “nhường sân”, mà vẫn ngang nhiên lộng hành. Theo tìm hiểu của phóng viên, số lượng đầu xe dù 7 chỗ ở Nghệ An hiện đã vượt xe bus. Trong khi hành khách đi xe dù cũng chiếm nhiều hơn. Nhiều chiếc xe bus hiện nay thậm chí phải chạy không, không bắt được một hành khách nào trong suốt hành trình. Bởi cứ khi gần tới các trạm xe bus thì xe dù lại lao tới, giành mất khách trong sự bất lực.
Sau khi bị tài xế xe dù mời xuống khi vừa ra khỏi thành phố Vinh, phóng viên tiếp tục trong vai hành khách đứng chờ bên đường Quang Trung. Đúng như dự đoán, chỉ ít phút sau, chiếc xe dù tuyến Vinh – Đô Lương đã lao tới chào mời. Lần này rút kinh nghiệm, chúng tôi chỉ một lần hỏi giá vé dù biết trước tài xế cũng sẽ lảng tránh trả lời. Để tiếp cận tài xế, chúng tôi bịa lý do say xe xin được ngồi ghế trên cạnh tài xế. Dọc đường bắt khách, người này lộ rõ vẻ tự tin, dù cảnh sát giao thông vẫn đứng chốt tại các giao lộ.
“Dễ gì mà bắt được bọn anh”, người tài xế trạc 40 tuổi nói, đầy vẻ tự tin sau khi đã chạy gần hết hành trình. “Nói thật với em. Bọn anh có thuê “chim lợn” cả rồi. Khi nào cảnh sát giao thông hay thanh tra giao thông chặn bắt ở chỗ nào, thì chúng nó sẽ báo. Bọn anh biết cả. Lúc đó bọn anh sẽ chạy đường vòng, chấp nhận xa hơn nhưng an toàn. Còn nếu bị bắt bất ngờ, trở tay không kịp thì cũng khó xử lý, vì bọn anh cuối hành trình mới thu tiền, chẳng có bằng chứng?”, tài xế xe dù hồ hởi nói.
