Tư tưởng đoàn kết trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Bản Di chúc có nhiều nội dung. Sau phần mở đầu là các nội dung quan trọng: “Trước hết nói về Đảng”, tiếp là “Đoàn viên và thanh niên”, “Nhân dân lao động”, “ Về Phong trào cộng sản thế giới” và sau cùng là “Về việc riêng”.

Trong phần “Trước hết nói về Đảng”, Bác viết: “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”.

Bác chỉ rõ cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết thống nhất của Đảng là “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình… Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, Bác Hồ từng cảnh báo rằng, một đảng cầm quyền cần tránh những sai lầm nghiêm trọng: Một là đề ra đường lối sai lầm. Hai là chủ nghĩa cá nhân. Ba là tham ô tham nhũng. Và trong suốt cuộc đời mình, Bác Hồ luôn luôn là tấm gương sáng về đạo đức cách mạng, về đoàn kết, tập hợp, thống nhất… cho mọi người noi theo để không ngừng củng cố, phát triển Đảng ta ngày càng lớn mạnh, đáp ứng với yêu cầu của cách mạng và sự tin yêu của Nhân dân. Vì thế, trong Di chúc, Bác căn dặn: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.

Đối với “Phong trào cộng sản quốc tế”, Bác viết: “Là một người suốt đời phục vụ cách mạng, tôi càng tự hào với sự lớn mạnh của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế bao nhiêu, thì tôi càng đau lòng bấy nhiêu vì sự bất hòa hiện nay giữa các đảng anh em”.

Hồ Chủ tịch là người học trò trung thành của Các Mác và Lê-nin, là một nhà yêu nước vĩ đại, đồng thời là một chiến sĩ xuất sắc trong phong trào cộng sản quốc tế và phong trào giải phóng dân tộc của thế kỷ 20. Với những hoạt động cách mạng sôi nổi, phong phú và đầy oanh liệt trong phong trào giải phóng dân tộc và phong trào cộng sản quốc tế, Người đã trải qua một quá trình đầy gian khổ hy sinh từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa quốc tế vô sản; độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội để thực hiện mong muốn tột bậc của mình là ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Bởi vậy, trong Di chúc, Bác viết “Điều mong muốn cuối cùng của tôi là: Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”.

Cùng với những năm tháng giữ cương vị là người đứng đầu Đảng và Nhà nước, chứng kiến sự mất đoàn kết giữa Đảng Cộng sản Liên Xô và Đảng Cộng sản Trung Quốc vào những năm đầu thập kỷ sáu mươi của thế kỷ 20, Bác thật sự đau lòng vì sự bất hòa giữa các đảng anh em hồi đó. Vì thế, trong Di chúc Bác căn dặn Đảng ta: “Tôi mong rằng Đảng ta sẽ ra sức hoạt động, góp phần đắc lực khôi phục lại khối đoàn kết giữa các đảng anh em trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lê-nin và chủ nghĩa quốc tế vô sản, có lý có tình”.

50 năm qua kể từ ngày Bác vĩnh biệt chúng ta (2/9/1969), cũng là 50 năm chúng ta thực hiện nghiêm túc bản Di chúc thiêng liêng của Hồ Chủ tịch để lại. Vĩnh biệt Bác, tại lễ truy điệu ngày 9/9/1969, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam, đồng chí Bí Thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lê Duẩn đọc Điếu văn, trong đó có 5 lời thề, với 2 lời thề (thứ hai và thứ ba) liên quan trực tiếp đến giữ gìn sự đoàn kết trong Đảng ta và các Đảng cộng sản anh em. Điều đó chứng tỏ thêm, đoàn kết trong Đảng là cơ sở, là hạt nhân để đoàn kết trong nhân dân và rộng ra là đoàn kết quốc tế. Những lời thề đó đến nay còn vang vọng thúc giục chúng ta: “Hết lòng hết sức giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình, tăng cường sức chiến đấu của Đảng, làm hạt nhân cho khối đoàn kết toàn dân, bảo đảm cho sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam hoàn toàn thắng lợi”.

Và, “Luôn luôn phát huy tình cảm quốc tế trong sáng của Hồ Chủ tịch, hết lòng góp sức vào việc khôi phục và tăng cường sự đoàn kết nhất trí trong phe xã hội chủ nghĩa và giữa các Đảng anh em trên cơ sở chủ nghĩa Mác-Lênin và chủ nghĩa quốc tế vô sản; thắt chặt tình đoàn kết hữu nghị giữa các dân tộc Đông Dương; ra sức ủng hộ phong trào cách mạng của nhân dân các nước, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội”.

Trong tình hình thế giới hiện nay có những diễn biến phức tạp, khó lường, các thế lực thù địch đang tìm mọi cách chống phá cách mạng nước ta. Đặc biệt, tình hình trong nước, công tác xây dựng và chỉnh đốn đảng, nhất là sự suy thoái của một bộ phận không nhỏ cán bộ có chức, có quyền đang đặt ra những yêu cầu cấp bách cần được giải quyết. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) đều nêu rõ: “Phải quyết tâm xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, vượt qua tất cả những sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống”. Và gần đây, Ban Bí thư ra Chỉ thị 28 ngày 21/1/2019 về “Nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi đảng” …

Có một thực tế là hiện nay không ít cán bộ đảng viên do thiếu tu dưỡng rèn luyện, không gương mẫu thực hiện tư cách đảng viên, vì thế ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Cùng với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân trong cả nước, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tha hóa quyền lực, mất lòng tin nhân dân.

Thấm sâu những lời dạy của Bác Hồ: “Đảng là đạo đức, là văn minh…”. “Phải nghe dân, không làm điều gì trái với dân,… nếu sai thì phải dũng cảm sửa chữa để được lòng dân, để xứng đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ trung thành của nhân dân”. Kiên quyết xử lý nghiêm các vụ việc tiêu cực, suy thoái trong Đảng với tinh thần như Bác Hồ đã chỉ đạo vào những năm giữa thế kỷ trước – thế kỷ XX: “Một cái ung nhọt, dẫu có đau cũng phải cắt bỏ, không để nó lây lan, nguy hiểm”, hay “Với loài sâu mọt đục khoét nhân dân cũng thế, nếu phải giết đi một con mà cứu được cả rừng cây thì việc đó là cần thiết, hơn nữa còn là một việc làm nhân đạo”. Tinh thần đó đang được Đảng ta nghiêm khắc triển khai thực hiện, như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, nói: “Thà đau một lần, trị một người để cứu muôn người”, và “Không có vùng cấm”…

Chúng ta tin tưởng rằng, toàn Đảng, toàn dân tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện nghiêm túc có hiệu quả 5 lời thề với Bác trước lúc Người đi xa, và các nghị quyết, điều lệ, cương lĩnh của Đảng, pháp luật của Nhà nước…, nhất định chúng ta sẽ làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh, giữ vững khối đoàn kết nhất trí trong Đảng, tiếp tục lãnh đạo nhân dân ta giành nhiều thắng lợi trong sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ đất nước, thỏa lòng mong ước của Bác Hồ và niềm tin yêu của nhân dân.

Tài liệu tham khảo:
– Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh
– Các chuyên đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
– 40 năm thực hiện Di chúc của Hồ Chủ tịch
– Những bức thư và bài nói chuyện của Bác Hồ với Đảng bộ và nhân dân Nghệ An
– Tài liệu Vụ án Đại tá , Cục trưởng cục Quân nhu Trần Dụ Châu (5/9/1950)