Quế Ngọc Hải: Nước mắt người thủ lĩnh

Sự nghiệp của Quế Ngọc Hải thăng trầm bấy nhiêu là bấy nhiêu lần đi cùng những giọt nước mắt và cái giá của sự trưởng thành là không hề rẻ.

SEA Games 2013, Ngọc Hải và đồng đội cay đắng chia tay vòng bảng. Thất bại ấy khiến niềm tin của nhiều người hâm mộ BĐVN sụp đổ. AFF Cup 2014, Hải chẳng thể tin vào mắt mình vì sao Việt Nam lại để thua Malaysia ngay trên sân nhà. Tiếng còi khép lại trận đấu vang lên, anh ôm mặt và bật khóc như một đứa trẻ.
SEA Games 2015, Hải khóc nghẹn sau thất bại trước Myanmar ở Bán kết. Là đội trưởng nhưng Hải cũng chính là người gục ngã nhanh nhất. V.League 2015, sự nghiệp gần như đổ sụp trước mắt Hải sau khi anh thực hiện “cú song phi vào cả nền bóng đá”.
Đến AFF Cup 2016, một lần nữa chàng trai ấy lại khóc sau khi ĐTVN dừng chân ở Bán kết. Chỉ đến khi HLV Park Hang-seo tiếp quản chiếc ghế nóng ở ĐTVN, Hải không được gọi chỉ vì cái sự nóng nảy, bộc trực của mình. Và rồi, ngày Quế Ngọc Hải khẳng định bản thân cũng đã đến…

Sinh ra tại vùng quê Diễn Phong, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, Quế Ngọc Hải và anh trai được tận hưởng khá trọn vẹn một tuổi thơ đẹp đẽ. Đến cấp Trung học, cậu bé sinh năm 1993 theo gia đình vào TP Vinh định cư. Bộc lộ tài năng chơi bóng bẩm sinh, Ngọc Hải sớm được tuyển chọn vào đội Nhi đồng thành phố Vinh, tham dự Giải bóng đá TN-NĐ Cúp Báo Nghệ An. Và cũng chính từ đây, một tài năng bóng đá xứ Nghệ được SLNA phát hiện.

“Giải bóng đá TN-NĐ Cúp Báo Nghệ An năm 2004 là bước đệm cho tôi được vào tập luyện, bắt đầu thực hiện giấc mơ thi đấu chuyên nghiệp tại lò SLNA. Cũng như bao nhiêu đứa trẻ khác tại Nghệ An, bóng đá là trò chơi, thú vui duy nhất và là giấc mơ. Giải đấu đó thực sự đã mang đến cơ hội cho rất nhiều những đứa trẻ như tôi thời điểm đó”.

Nếu không đi đá bóng, Ngọc Hải không biết mình sẽ làm được nghề gì, bởi trong số những môn học ở trường, cậu bé chỉ thích học duy nhất môn thể dục. Nhiều lần mảng chuyện học, tinh nghịch và đầu óc chỉ nghĩ đến bóng đá, đứa con trai út trong nhà không ít lần ăn đòn roi của bố mẹ. Bố Hải vốn khó tính, chai lì từ những đòn roi, khóc ròng vì bóng đá, có lẽ đã giúp Ngọc Hải trở nên rắn rỏi trên sân bóng.

Vào lò SLNA, Quế Ngọc Hải không thực sự nổi bật trong số đám bạn tài năng. Theo các HLV trẻ của Hải, thì cậu bé này thuộc diện phát triển muộn. Quả đúng như vậy, phải đến năm 2011 khi 18 tuổi, Quế Ngọc Hải và Đặng Văn Lâm lúc đó mới được triệu tập lên ĐT U19 Việt Nam, bất ngờ đeo băng thủ quân tham dự Giải vô địch Đông Nam Á.

Trở về khoác áo U19 SLNA năm 2012, Ngọc Hải chỉ cùng các đồng đội giành HCĐ khi hòa 2-2, thua Đồng Tháp trên chấm penalty may rủi. Một năm trước đó, anh và U19 SLNA đã một lần lỡ chức vô địch khi thua U19 Hà Nội cũng trên chấm luân lưu 11m sau khi hòa 1-1 trong 90 phút chính thức. Nhìn vào bộ sưu tập trẻ của Ngọc Hải, gần như chỉ có những tấm HCĐ và HCB, không có gì nổi bật.

Tuy nhiên, năm 2013 mới thực sự là mốc son đầu tiên của Ngọc Hải. Anh cùng Phạm Mạnh Hùng được HLV Hữu Thắng đôn lên đội 1 SLNA thử sức, chơi cùng các đàn anh Nguyễn Huy Hoàng. Tuy nhiên, lúc đó Hùng “xà ngang” mới thực sự là gương mặt nổi bật hơn. Cùng ở tuổi 19, nhưng Mạnh Hùng có 18 trận đấu góp mặt trong đội hình xuất phát, còn Ngọc Hải là 11/19.

Xuất phát chậm hơn người bạn đá cặp, nhưng chính sự tin tưởng và cá nhân HLV Hữu Thắng là người ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của Ngọc Hải. Vì vậy mà những lần đầu tiên khoác áo ĐTQG tại AFF Cup 2014, Ngọc Hải luôn mặc một chiếc áo có in hình HLV Hữu Thắng bên trong, giúp anh tự tin và mạnh mẽ hơn mỗi khi xung trận. Ngọc Hải chia sẻ: “HLV Hữu Thắng chính là thần tượng lớn nhất trong sự nghiệp của tôi. Chú ấy đã đưa tôi lên đội 1 SLNA, truyền cho tôi tinh thần thi đấu máu lửa vì màu cờ sắc áo”.

Tại AFF Cup 2014 trong trận đấu gặp Indonesia tại Mỹ Đình, Ngọc Hải ghi bàn thắng tuyệt đẹp, một bàn thắng đầy ý nghĩa và sau đó là màn ăn mừng với hình ảnh HLV Hữu Thắng bên trong áo. Một sự tri ân, lời cảm ơn Ngọc Hải gửi đến thầy, người vừa chia tay chiếc ghế HLV trưởng SLNA.

Phần thưởng cho những màn trình diễn xuất sắc của Quế Ngọc Hải tại mùa giải 2014, đầu mùa giải 2015 trong màu áo SLNA là suất tham dự Vòng loại U23 châu Á 2016. Tại giải đấu được tổ chức ở Malaysia (tháng 3/2015), Hải “Quế” được vinh dự đeo trên tay tấm băng thủ quân của U23 Việt Nam. Thành tích giành vị trí thứ 2 bảng đấu (xếp sau U23 Nhật Bản), kèm theo đó là tấm vé vào chơi ở VCK của thầy trò HLV Miura có công không nhỏ của cầu thủ sinh năm 1993.

Và cũng chỉ hơn 2 tháng sau, tại SEA Games 28 diễn ra ở Singapore (tháng 6/2015), Quế Ngọc Hải lại tiếp tục được HLV Miura tin tưởng giao cho chiếc băng đội trưởng. Và trung vệ này đã hoàn thành khá xuất sắc nhiệm vụ của mình, góp công lớn vào thành tích giành vị trí thứ 3 chung cuộc của U23 Việt Nam tại SEA Games 28. Chứng kiến những bước tiến của Quế Ngọc Hải, không ít chuyên gia cho rằng, cầu thủ của SLNA sẽ là một trong những trung vệ xuất sắc nhất của bóng đá Việt Nam.

Khi con đường sự nghiệp diễn ra khá suôn sẻ thì một tai họa đã ập đến với chàng hậu vệ người Nghệ An. Trong trận đấu giữa SLNA và SHB Đà Nẵng tại vòng 25 V.League 2015, Quế Ngọc Hải đã có pha vào bóng hết sức thô bạo với cầu thủ Trần Anh Khoa của đội khách. Sai lầm của Quế Ngọc Hải khiến Trần Anh Khoa phải giã từ sự nghiệp “quần đùi, áo số” ở tuổi 26.

Hậu quả mà Hải “Quế” phải nhận cũng vô cùng lớn. Ngoài số tiền bồi thường lên tới hơn 800 triệu (bầu Đức ủng hộ 400 triệu) ra, trung vệ của SLNA còn bị VFF treo giò 6 tháng cùng làn sóng chỉ trích, tẩy chay đến từ người hâm mộ bóng đá Việt Nam. Quãng thời gian đó với cầu thủ sinh năm 1993 không khác gì địa ngục.

Bản án mà VFF đưa ra không khác gì một bản án dân sự, nhưng đằng sau đó là bản án lương tâm, nỗi day dứt của Quế Ngọc Hải vì khiến đồng nghiệp giải nghệ. Sâu xa sau câu chuyện SHB Đà Nẵng làm tình làm tội Ngọc Hải, còn là những góc khuất về một âm mưu buộc Ngọc Hải phải sớm rời SLNA. Nếu không nhờ NH Bắc Á, nhờ SLNA hay Hội CĐV SLNA lẫn bầu Đức, Ngọc Hải chỉ còn cách bỏ nghề.

Trở lại thi đấu sau khi mãn hạn treo giò, Hải “Quế” đã ngay lập tức chứng tỏ được tài năng của mình trong màu áo SLNA. Bài học đắt giá từ quá khứ giúp Quế Ngọc Hải trưởng thành hơn, chín chắn hơn trong từng pha bóng, trong phong cách thi đấu. Thay vì những tình huống tranh chấp, truy cản trên mức cần thiết là những pha hóa giải ở đẳng cấp cao.

Song song với sự phát triển vượt bậc về mặt chuyên môn, Quế Ngọc Hải còn cho thấy tư chất của người thủ lĩnh. Anh chính là chốt chặn tin cậy, vững chãi ở hàng phòng ngự của SLNA, dù thỉnh thoảng vẫn được HLV Ngô Quang Trường sử dụng ở vị trí tiền vệ trung tâm. Những con số thống kê không hề biết nói dối. Tại V.League 2016, Quế Ngọc Hải thi đấu 20 trận và ghi được 3 bàn thắng cho SLNA. Dù trong 4 vòng đấu đầu tiên, trung vệ sinh năm 1993 phải ngồi ngoài vì án phạt của VFF.

Trở lại SLNA, Quế Ngọc Hải vẫn duy trì được phong độ ổn định. Tại mùa giải 2017, trung vệ sinh năm 1993 thi đấu 22/26 trận và có 2 pha lập công cho đội bóng xứ Nghệ ở đấu trường V.League. Đặc biệt, trong chiến tích giành chức vô địch Cúp QG 2017 của SLNA, Hải “Quế” cùng với Nguyên Mạnh, Phi Sơn, Olaha, Văn Đức…là những người đóng góp nhiều công lao nhất.

Về chuyên môn, Quế Ngọc Hải thuộc số ít cầu thủ Việt Nam có kèo trái khá khéo, cổ chân dẻo nên đội trưởng ĐT Việt Nam có thể bất ngờ tung những đường chuyền dài 30-40m. Trong 6 mùa bóng đá cho SLNA, Hải thi đấu 125 trận, ghi 12 bàn thắng, mùa nào trung vệ này cũng ghi bàn, trong đó có 2 mùa bóng ghi được 3 bàn. Khá nhiều bàn thắng anh ghi cho đội bóng xứ Nghệ từ những cú đá phạt cố định. Cự ly ưa thích của cầu thủ này là khoảng 22-25m, chếch về cánh trái. Và tất nhiên, Ngọc Hải chưa một lần mắc sai lầm trên chấm penalty.

Giống như hầu hết hậu vệ lò SLNA, Ngọc Hải đều có lối vào bóng dằn mặt, chủ động đá rát khiến cho đối phương chùn chân. Khi mất bóng, các hậu vệ xứ Nghệ truy đuổi tận cùng, khi bất lợi về tốc độ họ sẵn sàng xoạc bóng, không ít những pha va chạm mang tính chất 5 năm, 5 thua.

HLV Park Hang-seo và trợ lý Lee Young Jin từng coi anh là “gã điên” khi chơi bóng. Ông thầy Hàn Quốc này thẳng thắn nhận xét: “Cậu là một người có chuyên môn tốt, nhưng đôi lúc hơi bị “điên” về nhiều cái thái độ, cử chỉ hay một số pha vào bóng”. Có lẽ vì thần tượng Sergio Ramos, nên từ cách ăn mặc, phong cách thi đấu của Ngọc Hải đều ngang tàng giống như trung vệ đội bóng Hoàng Gia Tây Ban Nha.

Với người hâm mộ xứ Nghệ thì thẻ vàng và cả thẻ đỏ là một phần không thể thiếu trong cuộc đời quần đùi, áo số của trung vệ này. Chỉ tính riêng 6 mùa V.League và 29 trận thi đấu chính thức cho đội tuyển, Ngọc Hải đã dính 37 vàng (31 V.League, 6 đội tuyển), 1 thẻ đỏ. Mùa bóng nhiều nhất 8 thẻ vàng, ít nhất cũng phải có được 3 thẻ, tấm thẻ đỏ trên sân Pleiku tháng 4 năm 2016 trên vẫn là kỷ niệm khó quên với trung vệ này, dù 2 đội hòa 0-0.

V.League 2018, khi thay thủ môn Nguyên Mạnh đeo băng đội trưởng SLNA thì chàng trai 25 tuổi này mới có mùa bóng đáng xem nhất, đáng mặt thủ lĩnh. Trong màu áo ĐTQG, dưới thời ông Park Hang-seo thì trung vệ xứ Nghệ này mới “lột xác” cả trong tư duy chiến thuật lẫn những pha xử lý trên sân. Ngọc Hải đã chú trọng đến thời điểm ập vào tranh cướp bóng hơn, khi bị qua người thì trung vệ này không vội vàng xoạc bóng ngay như thường lệ mà tiếp tục đeo bám đối phương chờ thời điểm thích hợp.
Và rồi, ngày Hải “Quế” khẳng định bản thân cũng đã đến. AFF Cup 2018, anh là đội trưởng “không chính thức” cùng ĐT Việt Nam lên ngôi vô địch. Suốt 8 trận đấu tại AFF Cup 2018, Ngọc Hải chỉ phải nhận 1 thẻ vàng, anh chỉ phạm 1,4 lỗi/ trận là những chỉ số phản ánh độ ổn định về chuyên môn của trung vệ này.

“Hòn đá tảng” này còn hỗ trợ rất tốt đàn em Văn Hậu nơi cánh trái. Động viên Duy Mạnh, Đình Trọng chống đỡ sức ép của các cầu thủ Philippines, Malaysia to cao. Khi cần Ngọc Hải cũng tung những đường chuyền dài lên phía trên giải tỏa sức ép, không cho hậu vệ đối phương dâng cao. Trong trận chung kết, Ngọc Hải là màn trình diễn cực kỳ ấn tượng cả vai trò đội trưởng lẫn cá nhân: Chiến thắng trong hầu hết mọi pha bóng bổng, tỉnh táo chỉ huy hàng thủ và bắt chết Sumareh và Hazwan Bakri của Malaysia.

Khi Văn Quyết vắng mặt, anh được tín nhiệm trở thành thủ quân ĐTQG tham dự Asian Cup 2019. Hải giờ đã khác, điềm tĩnh, chững chạc đến lạ thường. Không còn là tác nhân dẫn đến những quả phạt penalty oan nghiệt như năm xưa. Bàn thắng từ chấm phạt đền vào lưới Yemen và thần thái ung dung nhìn đồng đội “đấu súng” là minh chứng rõ nét nhất.

Ai rồi cũng khác và đó chính là chặng đường đi đến sự trưởng thành của chàng trai quê Nghệ An, mang tên Quế Ngọc Hải. Giây phút giành vé vào Tứ kết Asian Cup 2019, một giải đấu chỉ xếp sau World Cup về mức độ quan trọng, Ngọc Hải bước về phía khoảng không, ôm mặt, nén những giọt nước mắt xúc động và gầm rú lên như một người thủ lĩnh thực sự. Hải bây giờ đã là một ông bố trẻ, một người đàn ông đã thực sự trưởng thành và là chỗ dựa của cả một Đội tuyển quốc gia./.