Cùng với triển khai đưa nghị quyết đại hội đi vào cuộc sống và tập trung cao cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, cấp ủy, chính quyền huyện Hưng Nguyên đồng thời thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) nhiều dự án trọng điểm. Trọng tâm là Dự án đường cao tốc Bắc – Nam; Dự án VSIP giai đoạn 2; Dự án Công viên nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng; Dự án Giao thông nối từ Quốc lộ 46 đến Tỉnh lộ 542B (xã Hưng Thịnh) và đường Lê Xuân Đào (xã Hưng Thông); Dự án Bảo tồn và Phát huy giá trị Xô viết – Nghệ Tĩnh và một số dự án khai thác quỹ đất…
Công tác bồi thường, GPMB là khâu quan trọng, đảm bảo các công trình, dự án, đặc biệt là những dự án trọng điểm quốc gia, của tỉnh và huyện triển khai đúng tiến độ, thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển. Song đây cũng là khâu khó, phức tạp, bởi liên quan đến quyền lợi của người dân. Với nhận thức đó, huyện Hưng Nguyên huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, gắn trách nhiệm cụ thể của từng cấp, bộ phận và cá nhân, nhất là người đứng đầu.
Theo chia sẻ của ông Nguyễn Văn Tâm – Chủ tịch UBND xã Hưng Tân, do xác định rõ trách nhiệm và những công việc địa phương phải làm, trong công tác GPMB Dự án cao tốc Bắc – Nam với diện tích 20 ha (gồm đất nông nghiệp, đất ở, đất nghĩa trang), xã đã chủ động tuyên truyền, vận động người dân ủng hộ chủ trương chung, đồng thời tập trung triển khai các công việc thống kê, kiểm đếm đất đai gắn tài sản trên đất; lập, thẩm định hồ sơ bồi thường GPMB. Cùng với đó là thảo luận với người dân, thống nhất địa điểm, phê duyệt quy hoạch, đầu tư xây dựng hạ tầng tái định cư cho người dân và khu tái định cư mồ mả… Mọi khâu đều đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ trước Nhân dân.
Xã Hưng Nghĩa là địa phương có diện tích cần GPMB lớn nhất huyện trong dự án cao tốc Bắc – Nam. Theo chia sẻ của Chủ tịch UBND xã, ông Phan Quang Mão, ngoài sự tập trung cao trong việc rà soát, kiểm đếm, kê khai tài sản thì khâu xác định nguồn gốc đất để tránh sai sót, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và tránh đơn thư khiếu kiện được xã làm nhuần nhuyễn, thận trọng, đảm bảo khách quan, chính xác trên cơ sở phối hợp chặt chẽ, tranh thủ sự hỗ trợ, hướng dẫn từ Hội đồng GPMB huyện. Những vấn đề khó khăn, vướng mắc, địa phương hoàn toàn chủ động báo cáo, xin ý kiến, tranh thủ sự chỉ đạo huyện để xử lý.
Ông Trần Văn Hải – Trưởng ban Tư vấn GPMB huyện Hưng Nguyên cho biết: Để đảm bảo công tác GPMB được thực hiện thuận lợi, huyện chủ động phối hợp với chủ đầu tư tổ chức công bố quy hoạch; công khai, minh bạch các chế độ chính sách liên quan đến tận người dân thông qua hệ thống truyền thanh xã và niêm yết tại các nơi sinh hoạt cộng đồng. Ngoài thẩm quyền, trách nhiệm của cơ sở, từng phòng, ban chuyên môn cấp huyện, phối hợp với các xã để triển khai, trong đó chú trọng nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân và dự báo tình hình để chủ động hoặc tham mưu lãnh đạo huyện kịp thời giải quyết, tránh đơn thư và điểm “nóng” trong GPMB. Những vấn đề ngoài quy định của Nhà nước, nhưng trong thực tế người dân có ảnh hưởng hoặc có công sức, tiền của bỏ ra cũng được huyện tổng hợp, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân. Qua đó, tạo sự đồng thuận ủng hộ của Nhân dân.
Khối lượng công việc liên quan đến giải phóng mặt bằng ở Hưng Nguyên khá lớn. Riêng với Dự án đường cao tốc Bắc – Nam đi qua huyện có chiều dài gần 25,88 km thuộc 10 xã, thị trấn, cần phải giải phóng mặt bằng hơn 180 ha và hơn 2.500 hộ bị ảnh hưởng. Dự án này cũng phải xây dựng 12 khu tái định cư cho 163 hộ dân; xây dựng hạ tầng 4 khu nghĩa trang để di dời 237 ngôi mộ. Đồng thời với đó là lựa chọn địa điểm, thực hiện GPMB để xây dựng, di chuyển các công trình hạ tầng kỹ thuật, như đường điện cao thế, trung thế và hạ thế; hệ thống đường nước; cáp viễn thông, tín hiệu đường sắt… Tương tự, GPMB Dự án VSIP, giai đoạn 1A, 1B khu công nghiệp, khu đô thị diện tích cần GPMB hơn 240 ha, gần 2.500 hộ dân bị ảnh hưởng và di dời hàng trăm ngôi mộ; Dự án Công viên nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng cần giải phóng hơn 78 ha…
Bên cạnh khối lượng nhiều, chính sách bồi thường, hỗ trợ tài sản cho người dân bị ảnh hưởng theo đơn giá Nhà nước quy định không cao; Một số hộ dân có diện tích thu hồi trên 1.000 m2 trong khi tái định cư chỉ được cấp 1 lô đất theo hạn mức đất ở tại địa phương theo quy định, nên nhiều người dân vẫn muốn nhận diện tích tương ứng tại nơi đi và nơi đến, chứ không muốn nhận tiền. Một phần do lịch sử quản lý đất đai để lại, việc xác định nguồn gốc đất và tranh chấp quyền sử dụng cũng đặt ra những khó khăn, phức tạp.
Để tháo gỡ các khó khăn, huyện Hưng Nguyên đã thành lập các tổ công tác trực tiếp tuyên truyền, giải thích, vận động người dân. Theo ông Lê Phạm Hùng – Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện, mỗi dự án, huyện thành lập một tổ công tác bao gồm những người có kinh nghiệm trong GPMB để xuống vận động Nhân dân, hướng dẫn cơ sở và chịu trách nhiệm giải quyết đối với từng vướng mắc, khó khăn.
Trên cơ sở Ban chỉ đạo và Hội đồng GPMB huyện được thành lập theo từng dự án trọng điểm, chỗ nào phức tạp, đích thân lãnh đạo huyện xuống gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với Nhân dân, xây dựng niềm tin và sự thống nhất chung. Trong quá trình đó, huyện chú trọng việc tiếp thu, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch thiết kế, đầu tư hạ tầng các khu tái định cư, đáp ứng nguyện vọng của người dân; đồng thời xem xét để kiến nghị cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung một số công trình dân sinh cần thiết cho người dân. Huyện cũng phân công từng phòng, ban chuyên môn cấp huyện gắn trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân trong việc bám nắm các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị trong việc xử lý từng công việc liên quan đến GPMB.
“Khi đã làm đúng chính sách quy định và làm hết trách nhiệm vì quyền lợi của Nhân dân, đúng pháp luật, nếu người dân không đồng thuận, thì chính quyền cũng thể hiện thái độ rất rõ ràng để bảo vệ thi công vì mục tiêu phát triển chung của quê hương, đất nước” – Chủ tịch UBND huyện Hưng Nguyên nhấn mạnh.
