Dẫn chúng tôi tham quan một vòng trên những con đường được bê tông rộng rãi gắn biển hạn chế tải trọng, mương thoát nước có nắp đậy, hệ thống điện sáng công cộng đóng ngắt tự động đảm bảo an toàn và mỹ quan, Bí thư Chi bộ kiêm Xóm trưởng xóm 1 (Nam Giang) Trần Hữu Hùng chia sẻ: “Đó là nhờ sự đồng thuận của “ý Đảng – lòng dân” trong quyết tâm xây dựng vùng quê “sáng – xanh – sạch – đẹp” đấy nhà báo ạ”.
Điều này được chứng thực khi chúng tôi có những cuộc trao đổi, trò chuyện ngắn với những người dân trong xóm. Cụ Nguyễn Ngọc Huệ, 75 tuổi cho hay: Hưởng ứng phong trào xây dựng xóm “sáng – xanh – sạch – đẹp”, tổ 7 gồm 17 hộ đã tuyên truyền vận động nhân dân từ già đến trẻ cùng vào cuộc, không chỉ giữ gìn vệ sinh khu vực nhà mình mà cả tuyến đường chung của tổ, của xóm. Trước ngõ nhà ai nhà đó phải quét dọn sạch sẽ, trồng cây cảnh, trồng hoa làm đẹp cảnh quan. Xóm còn đầu tư những bức bích họa sinh động ở trên các tường rào, vừa đẹp mắt vừa tuyên truyền cổ vũ phong trào xây dựng nông thôn mới. “Tôi sống đến chừng này tuổi, chưa bao giờ thấy thôn, xóm đẹp như thế này, vào ngày lễ Tết cờ hoa phấp phới, ban đêm đèn điện chiếu sáng trưng, phấn khởi lắm. Bởi vậy, tôi vẫn thường nhắc nhở con cháu trong gia đình và các nhà xung quanh giữ gìn vệ sinh, môi trường chung”, cụ Huệ chia sẻ.
Rời nhà cụ Huệ, chúng tôi gặp bà Thái Thị Bảy ở tổ 8 đang cặm cụi quét dọn trên đường, nghe chúng tôi hỏi chuyện, bà vui vẻ đáp: Gió thổi mạnh, lá cây rụng nhiều, hàng xóm không có nhà nên tôi quét cho sạch. Ở đây, người dân chúng tôi tự giác lắm, ai cũng giữ cho đoạn đường trước cổng nhà mình sạch tinh. Nhà nào còn rác, cán bộ xóm đi qua nhắc nhở liền. Rác sinh hoạt hàng ngày được từng gia đình thu gom, phân loại, thứ thì để bán phế liệu, thứ thì tự tiêu hủy ở hố rác tại gia, còn nữa thì gom lại đến các ngày quy định trong tháng đưa ra trước cửa để bộ phận thu gom rác của xã bốc đi. Nên dù ở nông thôn nhưng không có cảnh rác vứt bừa bãi, không có hiện tượng trâu, bò phóng uế ra đường.
Không chỉ giữ gìn môi trường trong nhà, ngoài ngõ sạch sẽ, xóm còn giao cho các chi hội đoàn thể tuyên truyền hội viên của mình, xây dựng các điểm tập kết rác trên các cánh đồng, không vứt bao bì thuốc thực vật ra đồng ruộng ảnh hưởng đến môi trường. Mỗi tháng 3 lần, xóm kêu gọi trên loa phát thanh đồng loạt ra quân tổng vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm, nhổ cỏ, chăm sóc bồn hoa, cây cảnh, cải tạo vườn tược. Đến nay, đường ngang, ngõ dọc ở xóm 1 đều phong quang, sạch đẹp, rộng rãi, nhiều đoạn đường hoa đua nhau khoe sắc, tối đến đèn điện chiếu sáng trưng vừa đảm bảo an ninh trật tự, vừa đẹp xóm, đẹp làng. Nhân dân cũng tự giác nhắc nhau không để nguyên vật liệu lấn chiếm lòng, lề đường giao thông, ảnh hưởng đến việc đi lại và cảnh quan chung.
Nói về lý do chọn xóm 1 là đơn vị đầu tiên trong 6 xóm trên địa bàn xây dựng mô hình xóm “sáng – xanh – sạch – đẹp”, ông Nguyễn Trọng Phú – Phó Chủ tịch UBND xã Nam Giang cho biết: Xóm 1 có 264 hộ, 1.257 khẩu, chi bộ có 34 đảng viên; tuy là xóm thuần nông nhưng cán bộ, người dân có sự đoàn kết, đồng lòng cao.
Bởi vậy, theo Bí thư kiêm Xóm trưởng Trần Hữu Hùng, khi có chủ trương của xã, chi bộ đã rà từng tiêu chí để ra nghị quyết về xây dựng xóm “sáng – xanh – sạch – đẹp”, chỉ đạo ban chỉ huy xóm tiến hành họp dân, lấy ý kiến của nhân dân trong việc triển khai từng tiêu chí, có mời cả Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách xóm về dự. Kết hợp công tác tuyên truyền với dân vận khéo để người dân nắm được chủ trương và tự giác tham gia. Đầu tiên là nâng cấp các tuyến đường giao thông, giao cho 8 tổ tự quản chủ động thực hiện trên cơ sở có sự giám sát của xóm.
Bước đầu chọn điểm khó, là tuyến đường khoảng 124m có 2 hộ khó khăn để làm trước, vận động các hộ trong xóm ủng hộ kinh phí đóng góp cho hai hộ này đồng thời đề xuất với xã hỗ trợ xi măng để các hộ xây hàng rào sau khi nắn thẳng đường, xây mương có nắp đậy. Sau khi tuyến đường hoàn thành, xóm tham mưu tổ tự quản mời đại diện các tuyến khác đến tham quan, chia sẻ kinh nghiệm. Cứ thế thi đua nhau nhân rộng ra toàn xóm, hoàn thành nâng cấp tuyến đường mẫu dài gần 800m và nhiều tuyến nhánh, ngõ ngách. Trong đó nhiều người dân đã chủ động hiến đất, lùi bờ rào để đường rộng, thẳng hơn. Điển hình như gia đình bà Võ Thị Lựu đã hiến gần 30m2, lùi bờ rào để mở rộng đường.
Trò chuyện với chúng tôi bà Lựu chia sẻ: “Khi xóm vận động các gia đình hiến đất để mở rộng, nắn thẳng đường giao thông, con trai tôi bàn với mẹ về việc đập bờ rào để hiến đất, tôi hoàn toàn nhất trí bởi đẹp làng đẹp xóm thì nhà mình cũng đẹp”. Không chỉ hiến đất, gia đình bà Lựu còn tự bỏ kinh phí đầu tư mười mấy triệu đồng để làm tuyến đường vốn là đường cụt chạy qua trước nhà, tạo cảnh quan thông thoáng.
Trong quá trình xây dựng xóm “sáng – xanh – sạch – đẹp”, Chi bộ xóm 1 giao nhiệm vụ cho từng đảng viên phụ trách từng tuyến đường, từng tổ tự quản. Trước tiên các đảng viên, trưởng, phó các chi hội đoàn thể và gia đình phải gương mẫu chấp hành trước mới có thể tuyên truyền, vận động người dân. Điển hình như gia đình chị Phạm Thị Mùi – Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ đi đầu trong phong trào xây dựng vườn mẫu trồng rau, hoa, cây cảnh. Chị Mùi cho hay mô hình đã triển khai được 3 năm, không chỉ tạo cảnh quan mà còn nâng cao thu nhập cho gia đình. Ai mua thì bán, bình quân mỗi năm gia đình chị thu nhập hơn 100 triệu đồng từ hoa, cây cảnh.
Hay gia đình đảng viên Trần Văn Tư, 84 tuổi, tuy tuổi cao sức yếu, hưởng ứng phong trào xây dựng “xóm – xanh – sạch – đẹp”, ông Tư và vợ là bà Nguyễn Thị Minh đã gương mẫu trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường trong nhà, ngoài ngõ, cải tạo cảnh quan, làm vườn mẫu trồng rau, cây ăn quả, hoa, cây cảnh xanh mát bốn mùa. Một số tuyến đường chính xóm giao cho các chi hội đoàn thể chăm sóc, quản lý có gắn biển để gắn trách nhiệm và tạo không khí thi đua.
Nhờ phát huy dân chủ “dân biết, dân bàn, dân làm, dân hưởng lợi”, coi trọng “nêu gương”, từ chỗ trước đây, cảnh quan môi trường ở xóm 1 chưa được sạch sẽ, ý thức của người dân trong công tác bảo vệ môi trường còn nhiều hạn chế, chỉ một thời gian ngắn phát động, mô hình đã thu hút sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân. Người dân đã chủ động đóng góp bình quân mỗi hộ 300 nghìn đồng (hộ nào ở trên các tuyến đường chính thì đóng góp nhiều hơn) để lắp đặt hệ thống đèn chiếu sáng, treo hàng chục tấm pano tuyên truyền, đặt hàng chục chậu hoa, cây cảnh dọc tuyến đường giao thông nông thôn, trồng hoa hai bên đường thôn. Năm 2022, xóm 1 được nhận Giấy khen và tiền thưởng 15 triệu đồng giải Nhì toàn huyện trong cuộc thi clip về phong trào xây dựng xóm “sáng – xanh – sạch – đẹp”.
Vốn đã có thâm niên làm cán bộ thôn, xóm hàng chục năm, ông Trần Hữu Hùng cho biết, bản thân cũng như chi ủy chi bộ, ban chỉ huy xóm luôn tâm niệm “việc gì có lợi cho dân phải gắng sức làm”. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú ý tới việc nâng cao nhận thức về môi trường cho nhân dân. Người căn dặn “Phải tuyên truyền một cách thiết thực và rộng khắp trong nhân dân… làm cho đồng bào hiểu rõ: Phải giữ gìn vệ sinh, ăn sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch thì mới khỏe; sức càng khỏe thì lao động sản xuất càng tốc”. Phong trào xây dựng xóm “sáng – xanh – sạch – đẹp” không chỉ có lợi cho dân mà còn góp sức sớm đưa xã Nam Giang về đích trong xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu. Bởi vậy, việc cán bộ, đảng viên và nhân dân trong xóm quyết tâm xây dựng xóm “sáng – xanh – sạch – đẹp” cũng là cách học tập và làm theo Bác thiết thực nhất.
Ngoài nỗ lực của xóm, có sự quan tâm đồng hành của cấp ủy, chính quyền xã. Không chỉ hỗ trợ xi măng, xã Nam Giang còn hỗ trợ xóm 1 xây dựng nhà văn hóa và khuôn viên khang trang rộng rãi với tổng mức đầu tư 3,5 tỷ đồng. Hàng ngày, vào 5h sáng và 5h chiều, người dân lại rủ nhau đến nhà văn hóa chơi thể thao, tập thể dục, buổi tối, phụ nữ tham gia nhảy dân ca, dân vũ, tạo không khí đoàn kết, vui tươi.
Về xóm 1, xã Nam Giang hôm nay, cảm nhận bức tranh nông thôn mang sắc diện tươi mới no ấm, bình yên. Cán bộ, đảng viên và nhân dân ở vùng quê đáng sống này chia sẻ điều mà họ mong muốn và quyết tâm thực hiện là đưa phong trào giữ gìn cảnh quan “sáng – xanh – sạch – đẹp” trở thành một việc thường ngày trong nếp nghĩ, nếp làm của cả khu dân cư.
