Cách mạng tháng 8 thành công, ba năm sau, trong bộn bề công việc, giữa lúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang ở vào giai đoạn gay go, quyết liệt, nhưng Bác Hồ vẫn luôn dành thời gian quý hiếm của mình để nghĩ về vấn đề thi đua.
Ngày 11/6/1948, Người đã viết “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”. Đó là sự tổng kết thực tiễn sâu sắc và đồng thời nêu ra những yêu cầu quan trọng, cấp thiết đối với phong trào cách mạng nước ta.
Sau chiến thắng Việt Bắc – Thu Đông năm 1947, trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn gian khổ của cuộc kháng chiến, kiến quốc, để động viên đồng bào, chiến sỹ cả nước phát huy truyền thống yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, lòng tự hào, tự tôn dân tộc vượt qua mọi hi sinh, gian khổ hoàn thành thắng lợi sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước mà trước mắt nhiệm vụ cấp bách của dân tộc là chống giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm.
Chỉ thị vạch rõ “mục đích thi đua ái quốc là làm sao cho kháng chiến mau thắng lợi, kiến quốc mau thành công”.
Tiếp theo chỉ thị này, ngày 1/5/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết Lời kêu gọi toàn quốc thi đua yêu nước, toàn văn như sau:
Chỉ thị vạch rõ “mục đích thi đua ái quốc là làm sao cho kháng chiến mau thắng lợi, kiến quốc mau thành công”.
Tiếp theo chỉ thị này, ngày 1/5/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết Lời kêu gọi toàn quốc thi đua yêu nước, toàn văn như sau:
“Cùng toàn thể đồng bào yêu quý, Nước ta kinh tế lạc hậu nhưng lòng yêu nước và ý chí quật cường chẳng kém ai. Nay muốn độc lập, tự túc, đi kịp người ta thì chúng ta phải đi mau.
Vì vậy, sỹ, nông, công, thương, binh, gái, trai, già, trẻ, toàn thể quốc dân ta, vô luận ở địa vị nào, làm công việc gì, phải ra sức tham gia cuộc thi đua yêu nước, tức là tăng gia sản xuất.
Nếu như thế thì: Kháng chiến nhất định thắng lợi, Kiến quốc nhất định thành công”
Để triển khai một cách sâu rộng, Chỉ thị của Trung ương Đảng về phong trào thi đua ái quốc và chuẩn bị Ngày toàn quốc kháng chiến, ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi Thi đua ái quốc, chính thức phát động Cuộc vận động Thi đua ái quốc. Lời kêu gọi Thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh được đăng trên báo Cứu quốc số 968, ngày 24/6/1948, toàn văn như sau:
“ Mục đích thi đua ái quốc là gì?
Diệt giặc đói khổ,
Diệt giặc dốt nát,
Diệt giặc ngoại xâm.
Cách làm là dựa vào:
Lực lượng của dân
Tinh thần của dân, để gây:
Hạnh phúc cho dân.
Vì vậy, bổn phận của người dân Việt Nam, bất kỳ sĩ, nông, công, thương, binh; bất kỳ làm việc gì, đều cần phải thi đua.
Làm cho mau
Làm cho tốt
Làm cho nhiều.
Mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, trai, gái; bất kỳ giàu, nghèo, lớn, nhỏ, đều cần phải trở nên một chiến sĩ đấu tranh trên mọi mặt trận: quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa.
Thực hiện khẩu hiệu:
Toàn dân kháng chiến.
Toàn diện kháng chiến.
Trong cuộc thi đua ái quốc, chúng ta.
Vừa kháng chiến.
Vừa kiến quốc.
Kết quả đầu tiên của thi đua ái quốc là:
Toàn dân đủ ăn đủ mặc.
Toàn dân sẽ biết đọc biết viết.
Toàn bộ đội sẽ đầy đủ lương thực, khí giới,
để giết giặc ngoại xâm.
Toàn quốc sẽ thống nhất độc lập hoàn toàn.
Thế là chúng ta thực hiện:
Dân tộc độc lập.
Dân quyền tự do.
Dân sinh hạnh phúc.
Ba chủ nghĩa mà nhà đại cách mạng Tôn Văn đã nêu ra.
Để đi đến kết quả tốt đẹp đó, tôi xin:
Các cụ phụ lão thi đua đốc thúc con cháu hăng hái tham gia
mọi công việc;
Các cháu nhi đồng thi đua học hành và giúp việc người lớn;
Đồng bào công thương thi đua mở mang doanh nghiệp;
Đồng bào công nông thi đua sản xuất;
Đồng bào trí thức và chuyên môn thi đua sáng tác
và phát minh;
Nhân viên Chính phủ thi đua tận tụy làm việc
phụng sự nhân dân;
Bộ đội và dân quân thi đua giết cho nhiều giặc,
đoạt cho nhiều súng.
Nói tóm lại, ai cũng thi đua, ai cũng tham gia kháng chiến và kiến quốc. Phong trào sôi nổi, thi đua ái quốc sẽ ăn sâu, lan rộng khắp mọi mặt và mọi tầng lớp nhân dân, và sẽ giúp ta dẹp tan mọi nỗi khó khăn và mọi âm mưu của địch để đi đến thắng lợi cuối cùng.
Với tinh thần quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc ta, với lòng yêu nước và chí kiên quyết của nhân dân và quân đội ta, chẳng những chúng ta có thể thắng lợi, mà chúng ta nhất định thắng lợi trong thi đua ái quốc.
Hỡi toàn thể đồng bào!
Hỡi toàn thể chiến sĩ!
Tiến lên!
Ngày 11 tháng 6 năm 1948
Hồ Chí Minh“