Những ngày cuối tháng 4, khi cái nắng chói chang, bỏng rát của mùa Hè bắt đầu trải vàng trên những cánh rừng, khe, suối, người dân ở bản Tùng Hương, xã Tam Quang vui mừng khi được Đồn Biên phòng Tam Quang bàn giao công trình nước sạch phục vụ sinh hoạt trị giá hơn 50 triệu đồng. Ông Lô Văn Tiến – Trưởng bản Tùng Hương vui vẻ cho biết: “Bản đứng chân ở vùng núi cao, xa sông, suối. Vào mùa khô, dân bản phải đi bộ hàng giờ để lấy nước về sinh hoạt, mà đàn ông đi làm ăn xa hết, người già, phụ nữ phải gùi nước về vất vả lắm, giờ có bể nước bộ đội đầu tư cho bà con ưng cái bụng lắm…”.
Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá Phan Thanh Hồng – Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tam Quang cho hay: Ý tưởng hỗ trợ xây dựng bể nước xuất phát từ đề xuất của các đồng chí đảng viên được phân công giúp đỡ các hộ dân khi chứng kiến bà con hàng ngày phải đi gùi nước vất vả. Đồn hỗ trợ kinh phí, người dân và cán bộ, chiến sỹ cùng triển khai, không khí đoàn kết, phấn khởi lắm.
Xã Tam Quang có địa hình hiểm trở, đồi núi dốc, bị chia cắt bởi nhiều sông, suối, toàn xã có 11 bản, làng, trong đó có 2 bản biên giới với 1.971 hộ/7.806 khẩu, 5 thành phần dân tộc Kinh, Thái, Khơ Mú, Đan Lai, Tày Pọng sinh sống; đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Lợi dụng địa hình phức tạp, hoạt động của tội phạm mua bán người, đưa người ra nước ngoài lao động chui, sử dụng trái phép chất ma túy… vẫn còn diễn ra. Trước thực trạng đó, thực hiện Chỉ thị 681 của Bộ Tư lệnh BĐBP và đề án của UBND tỉnh Nghệ An, Đảng ủy Đồn Biên phòng Tam Quang phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức rà soát, lựa chọn các hộ gia đình trên địa bàn, tập trung vào các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, gia đình có công với cách mạng, gia đình chính sách, hộ có người thân vướng tệ nạn xã hội, hộ có mối quan hệ với bên kia biên giới… Trên cơ sở đó, phân công 19 đảng viên có năng lực, chuyên môn phù hợp để phụ trách 97 hộ gia đình, bình quân mỗi người 5 – 6 hộ.
Theo chia sẻ của các đảng viên ở Đồn Biên phòng Tam Quang, với tỷ lệ hộ nghèo 2,94% nếu cứ đơn thuần giúp đỡ con giống, cây giống thì mấy cũng không đủ, điều quan trọng là phải làm thay đổi tư duy, nhận thức của bà con, giúp bà con thoát khỏi tư tưởng trông chờ, ỷ lại, mạnh dạn chuyển đổi thói quen, tập quán canh tác, sản xuất cũ. Các hộ được cấp con giống, cây giống đều phải cam kết có trách nhiệm trong chăm sóc và được quan tâm, giám sát quá trình sản xuất, chăn nuôi. Khi có sinh sản thì 50% sẽ để lại cho gia đình, 50% sẽ chuyển giao cho các gia đình khác tiếp tục chăn nuôi.
Ví như trường hợp hộ ông Viêng Thanh Hoài ở bản Tùng Hương – 1 trong 3 hộ được đảng viên Nguyễn Văn Hợi – Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Tam Quang giúp đỡ. Nắm bắt được quyết tâm phát triển chăn nuôi và sự cần cù, chăm chỉ của gia đình, đảng viên Nguyễn Văn Hợi đã tham mưu với ban chỉ huy đồn hỗ trợ bò giống cho ông Hoài phát triển chăn nuôi để gây dựng mô hình. Nhận được bò giống, ông Hoài cam kết chăm sóc tốt, kết quả đến nay đàn bò của gia đình ông đã tăng lên 5 con, trở thành điển hình chăn nuôi của bản.
Qua hơn 2 năm triển khai nhiều mô hình hỗ trợ chăn nuôi lợn giống, dê giống, bò sinh sản, trồng lúa nước, trồng cây ăn quả hiện nay ở xã Tam Quang đã có 20 hộ/80 khẩu thuộc nhóm hộ nghèo và hộ khó khăn được các đảng viên biên phòng giúp đỡ thoát nghèo; 15 hộ viết đơn ra khỏi hộ cận nghèo; 20 hộ cam kết không tái nghèo.
Nói về sự tiên phong, gương mẫu của đảng viên biên phòng đóng chân trên địa bàn, ông Nguyễn Hòa Sơn – Bí thư Đảng ủy xã Tam Quang chia sẻ ngắn gọn: Hàng năm, cấp ủy, chính quyền địa phương và Đồn Biên phòng Tam Quang đều ký kết quy chế phối hợp. Nếu không có sự hỗ trợ tích cực từ phía đồn biên phòng, đặc biệt là các đảng viên quân hàm xanh phụ trách hộ thì xã Tam Quang khó mà đáp ứng các tiêu chí để về đích nông thôn mới, nhất là tiêu chí hộ nghèo và thu nhập.
Tại Đồn Biên phòng Môn Sơn (Con Cuông) lại có cách làm là giao cho mỗi đội địa bàn xây dựng chung 1 mô hình mẫu để các đảng viên trong đội nhân rộng ra địa bàn mình phụ trách. Mỗi đội được “ứng” 1,5 triệu đồng để giúp bà con mua cây, con giống. Ngoài ra, các cá nhân cũng vận động thêm nhiều nguồn tài trợ khác để hỗ trợ thêm cho bà con. “Riêng với các hộ đồng bào Đan Lai, các đảng viên biên phòng ở Môn Sơn ngoài giúp đỡ về cây, con giống còn hỗ trợ thêm kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, cầm tay chỉ việc để bà con thành thạo, học theo nhau nhân rộng mô hình. Bộ đội còn giúp các hộ tìm và lấy nguồn nước, mua sắm máy móc phục vụ nuôi trồng, cầm tay chỉ việc và có sự theo dõi, kiểm tra thường xuyên”, Thượng tá Lê Văn Hải – Chính trị viên Đồn Biên phòng Môn Sơn cho hay.
Đối với tuyến biển như ở Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ 19,5 km đường bờ biển và địa bàn 9 xã biên giới biển gồm 87 thôn, xóm với dân số trên 20.264 hộ/85.438 khẩu, trong đó, có 141 hộ nghèo, 565 hộ cận nghèo; 2 giáo xứ, 6 giáo họ với 1.190 hộ/5.952 khẩu giáo dân. Thiếu tá Nguyễn Trung Kiên – nguyên Chính trị viên Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận cho hay: Đảng ủy, Ban Chỉ huy đồn đã phân công 33 đảng viên phụ trách 150 hộ ở 9 xã. Hàng quý các đồng chí đảng viên đều phải bám nắm địa bàn, xây dựng kế hoạch giúp đỡ hộ, cuối quý có báo cáo với đơn vị về kết quả triển khai.
Thiếu tá Phạm Văn Thiều – Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận được giao phụ trách 5 hộ gia đình ở xã Tiến Thủy. Anh Thiều thường tranh thủ những ngày nghỉ và các chuyến công tác xuống địa bàn đến từng gia đình tìm hiểu kỹ về hoàn cảnh, điều kiện nhằm lựa chọn các mô hình, phần việc sát với thực tế để mang lại hiệu quả. Ví như đối với gia đình chị Nguyễn Thị Đính – giáo dân ở thôn Sơn Hải, xã Tiến Thủy, hoàn cảnh khó khăn, chồng bị bệnh hiểm nghèo, một mình chị Đính xoay xở vừa chăm chồng, vừa nuôi con. Cả nhà sống trong căn nhà mái tôn cũ kỹ chỉ có 1 phòng. Thiếu tá Thiều đã tham mưu với chỉ huy đơn vị phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ gia đình chị xây dựng một ngôi nhà khang trang, vững chãi, trị giá hơn 300 triệu đồng, trong đó, Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận kêu gọi các mạnh thường quân hỗ trợ 50 triệu đồng và huy động cán bộ, chiến sỹ giúp đỡ ngày công xây dựng. Chị Đính chia sẻ: “Có những lúc vất vả quá tôi cũng muốn buông xuôi nhưng được sự giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền địa phương và bộ đội biên phòng đã tiếp thêm nghị lực để tôi vượt khó vươn lên…”.
Không chỉ giúp đỡ hộ nghèo, các đảng viên biên phòng còn tham mưu với cấp ủy, chỉ huy đơn vị triển khai các hoạt động giúp nhân dân làm đường bê tông, sửa chữa nhà văn hóa, thăm hỏi, hỗ trợ các gia đình bị nạn trên biển và bị cháy tàu cá, phối hợp với hội phụ nữ các xã làm đường cờ Tổ quốc chào mừng đại hội Đảng các cấp, phối hợp với Đoàn Thanh niên các xã cắm biển báo khu vực nước sâu, nguy hiểm tại các bãi biển, sông, suối, ao, hồ… “Mới rồi, xóm tôi được Đồn Biên phòng Quỳnh Thuận hỗ trợ 5 triệu đồng, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh hỗ trợ 50 triệu đồng lợp mái tôn, sửa sang lại nhà văn hóa cộng đồng, bà con phấn khởi lắm…”, ông Hoàng Thanh Bình – Trưởng thôn Sơn Hải, xã Tiến Thủy vui vẻ cho biết.
Theo đánh giá của Đảng ủy Bộ đội biên phòng Nghệ An: Chỉ thị 681 được cụ thể hóa bằng Nghị quyết số 882-NQ/ĐU của Đảng ủy BĐBP tỉnh “về phân công đảng viên đồn biên phòng phụ trách hộ gia đình ở khu vực biên giới” gắn với Đề án nâng cao hiệu quả giúp đỡ các hộ gia đình ở khu vực biên giới góp phần phát triển kinh tế hộ, bảo vệ chủ quyền an ninh quốc gia khu vực biên giới tỉnh Nghệ An giai đoạn 2020-2025” đã được cấp ủy, chỉ huy các đồn biên phòng triển khai có hiệu quả.
“Phòng chính trị (cơ quan thường trực) đã tham mưu cho Đảng ủy BĐBP tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo và bộ phận giúp việc để kịp thời rà soát, chỉ đạo, hướng dẫn, điều chỉnh việc phân công của một số đơn vị, bước đầu khắc phục được tình trạng phân công chưa hợp lý, chưa đủ chỉ tiêu, chưa đúng đối tượng”- Thượng tá Nguyễn Văn Hậu – Chủ nhiệm chính trị Bộ đội biên phòng Nghệ An cho hay.
Cấp ủy, ban chỉ huy các đồn biên phòng đã phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể ở địa phương rà soát, lựa chọn các hộ cần phân công đảng viên phụ trách. Đội ngũ đảng viên quân hàm xanh cũng đã chủ động tiếp cận hộ, trực tiếp cầm tay chỉ việc, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền với phương châm “mưa dầm thấm lâu” giúp các hộ nâng cao nhận thức, khắc phục tư tưởng “trông chờ, ỷ lại” vào chính sách của Nhà nước khắc phục khó khăn, vươn lên thoát nghèo. Một số đảng viên đã phối hợp tốt với các chủ hộ là người có uy tín trong các thôn, bản động viên, cảm hóa các đối tượng lầm đường, lạc lối, tái hòa nhập cộng đồng, trở thành người có ích cho xã hội.
Qua đó, bước đầu góp phần kìm giữ và khống chế không để phát sinh các hành vi vi phạm pháp luật và hoạt động phạm tội nơi biên giới. Nhiều đảng viên nắm chắc lý lịch, hoàn cảnh, điều kiện, mối quan hệ, tâm tư, nguyện vọng của gia đình. Trên cơ sở đó, tham mưu đề xuất các giải pháp phù hợp, tranh thủ có hiệu quả các chương trình, đề án hỗ trợ như Chương trình “Nâng bước em đến trường”, “Con nuôi biên phòng”, “Phát triển chăn nuôi lợn nái sinh sản để cấp giống cho đồng bào DTTS khu vực biên giới”… để hỗ trợ các gia đình được phân công giúp đỡ, tạo ấn tượng và tình cảm tốt đẹp về người lính quân hàm xanh trong lòng nhân dân.
Riêng trên lĩnh vực giúp dân phát triển kinh tế, hơn 2 năm qua, đảng viên tại các đồn biên phòng đã giúp đỡ người dân ngày công thu hoạch vụ mùa trên 30,7 ha, làm vườn trồng cây ăn quả 4,5 ha, trồng rừng phát triển cây công nghiệp 20,314 ha, trồng lúa nước 10,8 ha, chuyển đổi cây trồng 8,5 ha, làm 34,3 km đường giao thông liên thôn và 7,5 km kênh mương thủy lợi. Đội ngũ đảng viên này cũng đã tham mưu với đơn vị xây dựng và duy trì 43 mô hình giúp dân phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo; góp phần đưa 2 xã biên giới đất liền về đích nông thôn mới đúng kế hoạch
Bên cạnh đó, nhờ “dân vận khéo”, các đảng viên biên phòng phụ trách hộ đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động 445 hộ/2.628 khẩu không di cư tự do; 23 hộ/95 khẩu không tái định cư, cam kết ở lại làm ăn ổn định cuộc sống; 464 hộ/53 tổ tự quản đăng ký tự quản 17 cột mốc và 135,5 km đường biên. Nhiều hộ đã trở thành “tai mắt” của lực lượng biên phòng, cung cấp nhiều nguồn tin có giá trị trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, phòng, chống xuất, nhập cảnh trái phép. Anh Quang Văn Sinh ở bản Mường Phú, xã Thông Thụ (Quế Phong) – người có mối quan hệ mật thiết với lực lượng biên phòng cho hay: “Giúp bộ đội chống dịch, bảo vệ biên giới cũng là bảo vệ sự bình yên của bản, làng nên không chỉ tôi mà dân bản đều có ý thức cảnh giác, người nào ở bản làm ăn xa về hoặc người lạ đến, hay khi làm nương rẫy phát hiện điều gì bất thường bà con đều báo cho bộ đội biết…”.
