Ngày 25/3/2021, Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 231 của UBND huyện Con Cuông có Báo cáo số 01/BC-ĐKT231 báo cáo kết quả kiểm tra tại Dự án Thủy điện Suối Choang lên Thường trực Huyện ủy và UBND huyện. Tại Báo cáo số 01/BC-ĐKT231, Đoàn kiểm tra đánh giá về hồ sơ, thủ tục cấp phép, pháp nhân, quy hoạch, môi trường thì cơ bản đầy đủ. Tuy nhiên, trong giai đoạn thi công công trình có những tồn tại như sau:
Giấy phép đầu tư đã hết hạn từ tháng 8 năm 2020. Quy hoạch chi tiết 1/2000 theo Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18/6/2014 chưa thực hiện xong. Việc vận chuyển vật liệu xây dựng từ ngoài vào công trình có gây bụi, tiếng ồn và gây hư hỏng một số vị trí đường từ trung tâm xã Châu Khê vào đến thủy điện, ảnh hưởng đến dân cư địa phương. Chưa có phương án hoàn trả đường dân sinh từ trung tâm xã Châu Khê đi Khe Bu và phương án tiếp cận nghĩa địa 2 bản Khe Bu, Khe Nà khi nước dâng.
Hiện trạng rừng trong khu vực dự án: Ngoài diện tích đất nông nghiệp, rừng trồng, bãi đá thì có một số diện tích rừng sản xuất hỗn giao nứa gỗ, số liệu cụ thể theo kết quả kiểm tra vào tháng 9/2020 của Chi cục Kiểm lâm phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện: Diện tích đất chưa có rừng khoảng 37,4 ha (bao gồm diện tích đất chưa có rừng quy hoạch rừng sản xuất 14,2 ha; diện tích đất chưa có rừng ngoài quy hoạch đất lâm nghiệp 23,2 ha). Diện tích đất có rừng khoảng 14,42 ha, gồm: Rừng tự nhiên khoảng 8,04 ha (gồm rừng tự nhiên quy hoạch sản xuất 6,97 ha; rừng tự nhiên ngoài quy hoạch lâm nghiệp 1,07 ha). Diện tích rừng trồng khoảng 6,38 ha, gồm: rừng trồng sản xuất 4,88 ha; rừng trồng ngoài quy hoạch lâm nghiệp 1,5 ha.
Chủ đầu tư đã tiến hành các công tác thu hồi, bồi thường hỗ trợ và tái định cư theo các văn bản đã ban hành. Đến thời điểm hiện tại, đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng khu vực mặt bằng công trình, 90% tài sản hoa màu cây cối và tài sản trên đất và một phần diện tích đất của các hộ dân bản Diềm, Khe Choăng và Châu Định.
Từ kết quả kiểm tra, Đoàn kiểm tra có đề xuất, kiến nghị:
Đối với chủ đầu tư: Trình cấp có thẩm quyền cho phép gia hạn theo quy định của pháp luật. Đẩy nhanh tiến độ lập và trình phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/2000 theo đúng quy định của pháp luật để làm cơ sở cho việc đo đạc thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất; so sánh với quy hoạch 1/5000 để đánh giá môi trường bổ sung đối với những điểm phát sinh thêm. Lập hồ sơ thiết kế hoàn trả đường dân sinh đoạn qua lòng hồ phù hợp với hướng tuyến, cao độ quy hoạch lòng hồ tỷ lệ 1/2000. Trình UBND huyện cho ý kiến thỏa thuận trước khi triển khai xây dựng.
Kiểm soát tải trọng xe chở vật liệu, thiết bị thi công nhà máy theo đúng tải trọng quy định trên đoạn đường 6km đã thi công hoàn thành mặt nhựa. Nếu xảy ra hư hỏng do xe quá tải của nhà máy gây ra chủ đầu tư phải hoàn toàn chịu trách nhiệm xây dựng hoàn trả lại tình trạng ban đầu. Chủ động thực hiện hoàn trả đường dân sinh từ trung tâm xã Châu Khê đi Khe Bu có quy hoạch hướng tuyến phù hợp với quy hoạch lòng hồ, quy hoạch của huyện, đảm bảo lưu thông bền vững, lâu dài, giải quyết các khó khăn của nhân dân sau tích nước như đường sản xuất, tiếp cận nghĩa địa và đời sống của nhân dân khu vực lân cận.
Tích cực thực hiện công tác bảo vệ môi trường trong và ngoài khu vực dự án theo đúng ĐTM đã được phê duyệt và quy định hiện hành. Hoàn thành các thủ tục như bảo vệ thân đập, cấp phép xả thải, khai thác nước mặt. Chủ động, tích cực phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng.
Không tác động tới hiện trạng rừng khi chưa có cấp thẩm quyền cho phép. Đề nghị thuê đơn vị tư vấn đánh giá trữ lượng để xác định hiện trạng rừng để có số liệu chính xác, khách quan, làm cơ sở cho việc chuyển đổi. Chịu trách nhiệm và chủ động huy động nguồn vốn phục vụ công tác: Giải phóng mặt bằng, hoàn trả công trình dân sinh, điều tra quy hoạch… Lập hồ sơ xin thuê đất đối với diện tích cụm công trình đầu mối đã được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 tại Quyết định số 3833/QĐ-UBND ngày 30/9/2019 và Công ty cũng đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng đối với phần diện tích này.
Cũng tại Báo cáo số 231, Đoàn kiểm tra đề nghị UBND xã Châu Khê: Phối hợp tích cực trong công tác điều tra, khảo sát, đo đạc của chủ đầu tư. Thực hiện tốt chức năng, thẩm quyền trong công tác giải phóng mặt bằng, nắm bắt nguyện vọng, quyền lợi chính đáng của nhân dân và có đề xuất hợp lý. Giám sát chặt chẽ công tác bảo vệ môi trường của chủ đầu tư. Tham gia công tác bảo vệ rừng trong khu vực dự án cho đến khi có quyết định chuyển đổi của cấp có thẩm quyền.
Đây là ý kiến của một lãnh đạo UBND huyện Con Cuông khi được hỏi về Báo cáo số 01/BC-ĐKT231. Ông này nói: “Chúng tôi chỉ đạo Đoàn kiểm tra, quá trình kiểm tra Dự án Thủy điện Suối Choang, nhận thấy có vấn đề gì tồn tại thì cần chỉ rõ ra. Trên cơ sở đó, làm rõ trách nhiệm xử lý giải quyết tồn tại của các bên liên quan. Cụ thể là chủ đầu tư sẽ phải làm gì để khắc phục tồn tại; vai trò của chính quyền địa phương cơ sở, các đơn vị, phòng ban liên quan trên địa bàn như thế nào. Có như vậy, mới tránh được những hệ lụy có thể xảy ra như đã từng có ở một số dự án thủy điện trên địa bàn huyện và tỉnh. Tới đây, UBND huyện Con Cuông cũng sẽ có báo cáo kết quả kiểm tra lên UBND tỉnh…”.
Như Báo Nghệ An đã thông tin, ngày 19/2/2021, UBND huyện Con Cuông có Văn bản số 124/UBND-TN gửi Ban Thường vụ Huyện ủy báo cáo tình hình thực hiện Dự án Thủy điện Suối Choang, đồng thời kiến nghị lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra dự án này. Tại Văn bản số 124/UBND-TN, UBND huyện Con Cuông báo cáo Ban Thường vụ Huyện ủy, qua làm việc với Chủ đầu tư, kiểm tra thực địa của cơ quan chuyên môn, đến thời điểm hiện tại chủ đầu tư mới cung cấp cho UBND huyện nội dung Báo cáo đánh giá tác động môi trường và chấp hành chưa đầy đủ các nội dung đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh phê duyệt. Dự án đã kéo dài từ năm 2009 đến nay, nhân sự quản lý thay đổi; các quy định của pháp luật bảo vệ môi trường có nhiều thay đổi; khu vực quy hoạch xây dựng thủy điện có diện tích rừng tự nhiên.
Chủ đầu tư có cam kết sẽ thực hiện nghiêm túc các quy định về môi trường và các yêu cầu của Quyết định 4915/QĐ-UBND.ĐC ngày 29/09/2009 khi đưa dự án vào vận hành thử nghiệm. Tuy nhiên, rút kinh nghiệm ở Dự án Thủy điện Chi Khê; Báo cáo đánh giá tác động môi trường Dự án Thủy điện Suối Choang được phê duyệt từ lâu; khu vực quy hoạch thực hiện dự án có diện tích rừng tự nhiên, UBND huyện đề nghị Ban Thường vụ Huyện ủy cho ý kiến chỉ đạo thành lập đoàn kiểm tra liên ngành cấp huyện; trên cơ sở Báo cáo đánh giá tác động môi trường được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 4915/QĐ-UBND.ĐC ngày 29/9/2009 và các điều kiện thực tế hiện tại để tổ chức kiểm tra công tác bảo vệ môi trường trong quá trình xây dựng các hạng mục công trình thủy điện Suối Choang của chủ đầu tư.
Ngày 22/2/2021, Huyện ủy Con Cuông ban hành Thông báo số 76-TB/HU thông báo ý kiến của Ban Thường vụ Huyện ủy thống nhất với đề xuất của UBND huyện về thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường song song với quá trình xây dựng các hạng mục công trình thuộc Dự án Thủy điện Suối Choang của chủ đầu tư. Đồng thời chỉ đạo: “Căn cứ Luật Bảo vệ môi trường 2014; Nghị định số 40/NĐ-CP ngày 13/5/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường; Báo cáo đánh giá tác động môi trường được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 4914/QĐ-UBND.ĐC ngày 29/9/2009, tiến hành kiểm tra việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường song song với quá trình xây dựng các hạng mục công trình thuộc Dự án thủy điện Suối Choang của chủ đầu tư. Báo cáo kết quả kiểm tra và những kiến nghị đề xuất về Ban Thường vụ Huyện ủy xem xét”.
