Thâm nhập đường dây đa cấp trái phép

Từ cuối tháng 2/2021, sau khi nhận phản ánh từ một người dân về việc hệ thống kinh doanh Jeunesse hoạt động theo phương thức đa cấp rầm rộ lôi kéo người dân, phóng viên Báo Nghệ An đã tìm cách để thâm nhập vào đường dây này.

Sau nhiều cuộc liên hệ, phóng viên cũng đã thuyết phục được một người đang là thành viên của hệ thống đồng ý cho vào các nhóm chat Zalo, trong vai một người bị bệnh gout nặng. Trong nhóm chat có tên gọi là “Nhân chứng về sản phẩm tế bào gốc”, nhiều thành viên chia sẻ hàng loạt video được giới thiệu là “bệnh nhân” kể về việc sức khỏe cải thiện đến khó tin sau khi đã dùng sản phẩm nhằm thuyết phục người mua. Những video này gọi clip là “nhân chứng”.

“Sau khi dùng sản phẩm tôi bỏ chuyền hóa chất, 3 tháng sau đi khám thì bác sỹ không ngờ cái u phổi của tôi tiến triển tốt. Chỉ số máu trở lại bình thường, đã về âm tính, không cần phải chuyền hóa chất nữa. Tôi không ngờ sản phẩm này lại vi diệu như vậy. Ngày xưa tóc rụng hết, dùng sản phẩm mới 3 tháng tóc mọc lên, người khỏe mạnh. Cho nên ai có bệnh cứ có niềm tin hãy dùng sản phẩm này, sản phẩm này rất là vi diệu…”, một video ghi lại lời kể lể của một phụ nữ cho biết mình là bệnh nhân ung thư phổi di căn được đăng tải trong nhóm chat. Ngoài ra, còn có hàng loạt video tương tự, từ bệnh ung thư cho đến tiểu đường, tan máu bẩm sinh, gout… Ai ai cũng khẳng định “khỏe mạnh đến khó tin” sau khi dùng sản phẩm của Jeunesse. Ngoài video, hệ thống này còn tổ chức các phòng zoom, để những “nhân chứng” này tiếp tục kể lể, chia sẻ về “hiệu quả” của sản phẩm trực tiếp với khách hàng vừa được cho vào nhóm.

Từ nhóm chat này, chúng tôi tiếp tục thâm nhập vào hàng loạt nhóm chat khác của các thành viên đang tham gia hệ thống kinh doanh Jeunesse ở Nghệ An. Trong đó, nội dung phần lớn là thông báo lịch đào tạo thông qua các phòng zoom, những câu khẩu hiệu đầy sến sẩm như “tôi yêu Jeunesse”; “muốn thành công hãy thức dậy lúc 5h sáng để vào phòng zoom nhân chứng”… Những lời chúc mừng dành tới các “bệnh nhân” đã khỏi bệnh sau khi dùng sản phẩm này.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, phần lớn những nhân chứng trong các video này lại chính là những người đang là thành viên của hệ thống kinh doanh Jeunesse. Số còn lại thì là người thân, bạn bè được nhờ phát ngôn trên video thổi phồng công dụng sản phẩm nhằm tạo niềm tin cho khách hàng.

Sau khi trao đổi thông qua mạng xã hội, phóng viên còn trực tiếp gặp một “thủ lĩnh” nằm trong hệ thống kinh doanh này. Người đàn ông tên Cường này (trú ở TP Vinh), dường như dành cả ngày để vào các nhóm chat thuyết phục khách hàng.

“Sản phẩm này có thể xem là chữa được bách bệnh”, Cường nhiều lần tuyên bố khi gặp gỡ để thuyết phục phóng viên. Cũng như nội dung trong các nhóm chat, Cường không ngớt kể về hàng loạt người bệnh mà anh ta gọi là “nhân chứng” sau khi dùng sản phẩm của Jeunesse đã khỏi bệnh. Có người thậm chí bị tai nạn xong, xương bị hoại tử nhưng sau khi dùng sản phẩm một thời gian ngắn thì xương đã tự mọc ra.

Sau khi phóng viên cho biết bản thân đang bị bệnh gout, Cường còn nối máy điện thoại trực tiếp cho một số “nhân chứng” bị bệnh tương tự để thuyết phục. “Sản phẩm này gọi là chỉnh sửa lỗi tế bào và tái tạo lại tế bào mới. Trước mắt thì nên mua một liệu trình, giá 12 triệu đồng. Nếu có điều kiện thì mua luôn gói 23 triệu đồng, dùng được 6 tháng. Anh nên tin, vì nhiều người họ cũng chữa được rồi”, Cường thuyết phục và không quên hướng dẫn cách sử dụng sản phẩm.

Nhưng khi được phóng viên nhiều lần hỏi “nếu dùng xong không khỏi thì thế nào?”, thì Cường lại lảng tránh, nhanh chóng nói qua chuyện khác.

Cũng theo Cường, sau khi đồng ý mua sản phẩm, khách hàng sẽ được tạo một tài khoản để trở thành thành viên của hệ thống kinh doanh này. Hệ thống này hoạt động theo mô hình tháp ngược. Nếu khách hàng mời gọi được càng nhiều người mua sản phẩm, sẽ càng được nhiều tiền hoa hồng. Và những người cấp trên cũng sẽ được hưởng lợi theo. Có “thủ lĩnh” trong hệ thống thậm chí còn nghỉ việc ở một sở để về đầu quân, và hiện có thu nhập rất cao.

Khi chúng tôi đặt câu hỏi liệu phương thức hoạt động này có phải là đa cấp hay không, một số thành viên trong hệ thống thừa nhận đây chính là đa cấp. Tuy nhiên, Cường lại phủ nhận điều này. Cường cho rằng hoạt động đa cấp thì phải thông qua khâu trung gian, còn đối với Jeunesse thì khách hàng mua giá gốc trực tiếp từ công ty. “Cái này chúng tôi gọi là trao giá trị. Giống như mình đi uống café thấy quán này ngon thì mình giới thiệu bạn bè đến uống. Rồi chủ quán có thêm lợi nhuận thì họ chia cho mình”, Cường nói thêm.

Theo tìm hiểu của phóng viên, hệ thống kinh doanh của Jeunesse gồm tổng cộng 10 cấp điều hành khác nhau trong đó 6 cấp điều hành và 4 cấp giám đốc. Đồng thời có 6 loại hoa hồng khác nhau như hoa hồng bán lẻ 35%, hoa hồng giới thiệu trực tiếp từ 25 – 250 USD; hoa hồng đội nhóm 35 USD đến 3.500 USD/chu kỳ; hoa hồng lãnh đạo từ 5 – 20%; thưởng khách hàng ưu đãi khi nhà phân phối tìm được khách hàng từ trang web cá nhân sẽ được thưởng thêm 5 – 10%  hoa hồng lãnh đạo từ F1; và cuối cùng là thưởng doanh số toàn cầu 3% vào mỗi quý.

Ngoài việc vào các phòng chat, gặp gỡ trực tiếp những người bán hàng, phóng viên còn thâm nhập vào những phòng zoom đào tạo dành cho những thành viên trong hệ thống. Tại các phòng zoom được tổ chức hàng ngày này, nhiều lãnh đạo của hệ thống sẽ thay phiên nhau giảng bài cho các thành viên cấp dưới, chia sẻ kinh nghiệm cho những người bán được ít hàng hơn, lôi kéo được ít người tham gia hơn. “Để vận hành hệ thống này, chúng ta phải tuân theo nguyên tắc là phải biết ơn, phải cống hiến, phải yêu thương nhau. Các thành viên không được tranh giành khách hàng của nhau, không được nói xấu nhau…”, một lãnh đạo của hệ thống chia sẻ trong một phòng zoom có đến hơn 500 thành viên của hệ thống. Ngoài ra, trong các phòng zoom đào tạo này, những nhóm lãnh đạo đứng đầu cũng hướng dẫn các thành viên các mánh khóe để tạo niềm tin cho khách hàng đồng ý mua sản phẩm.

Cũng theo tìm hiểu của phóng viên, hệ thống kinh doanh này cũng đã len lỏi về các huyện vùng quê như Đô Lương, Thanh Chương, thậm chí rầm rộ ở cả các huyện vùng cao như Con Cuông. Mỗi huyện đều có các trưởng nhóm. Trong khi đó, người đứng đầu hệ thống kinh doanh này ở Nghệ An là một phụ nữ, từng là nhân viên của một Sở. Trong phòng zoom đào tạo cho cấp dưới, người phụ nữ nhiều lần khoe khoang về thu nhập khủng của mình và bày tỏ biết ơn tới Jeunesse…

“Đã tham gia vào đó rồi thì chỉ có 3 lựa chọn. Hoặc là nạn nhân, hoặc là lừa đảo, hoặc là vừa nạn nhân vừa lừa đảo. Trong đó, phần lớn là những người từng là nạn nhân, sau đó tiếp tục đi lừa người khác để gỡ gạc”, ông N. T. N (52 tuổi, TP Vinh), nói. Ông N. cũng từng là một thành viên trong hệ thống Jeunesse.

Bị tiểu đường từ nhiều năm trước, ông N. được một người họ hàng giới thiệu mua sản phẩm này. Sau khi tốn hết 23 triệu đồng để mua 10 gói sản phẩm, sức khỏe ông N. cũng chẳng cải thiện được chút nào. Ông N. sau đó được đề nghị phải lôi kéo thêm nhiều người mua hàng, nhằm kiếm thêm thu nhập từ hoa hồng. Tuy nhiên, tham gia được một thời gian ngắn, ông từ bỏ.

“Tôi thấy làm như vậy mất lương tâm quá. Nếu lôi kéo thì cũng chỉ lôi được người thân, bạn bè. Kiếm tiền mà đánh đổi cả những mối quan hệ, tôi không nỡ lòng nào. Chưa kể, người ta mang bệnh tật đã khổ rồi, bây giờ mình lại lợi dụng việc đó để kiếm tiền thì thật tệ”, ông N. nói.

Theo tìm hiểu của phóng viên, phần lớn khách hàng mua sản phẩm rồi trở thành thành viên của hệ thống đều là người lớn tuổi. Phần lớn trong số này mặc dù không được đào tạo qua một trường y nào nhưng luôn nói vanh vách về tế bào gốc, về những bộ phận trong cơ thể người cũng như kiến thức về hàng loạt bệnh…

Để lôi kéo khách hàng cũng như đào tạo kỹ năng cho các thành viên, hệ thống kinh doanh này không những hoạt động qua mạng xã hội mà còn tổ chức hàng loạt cuộc hội thảo công khai. Cuối năm 2020, ngay tại trung tâm tiệc cưới lớn tại TP. Vinh, hệ thống kinh doanh này còn tổ chức cuộc hội thảo với hơn 2.000 người tham gia. Mặc dù trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn đang rất phức tạp, nhưng những thành viên trong hệ thống, khi tham gia hội thảo này vẫn không đeo khẩu trang.

Tại những cuộc hội thảo, gặp mặt này, vẫn là những “nhân chứng” lại tiếp tục kể lể về quá trình khỏi bệnh sau khi dùng sản phẩm. Tất cả những câu chuyện đều khỏi bệnh một cách thần kỳ. Ngoài ra, tại đây nhiều thành viên, lãnh đạo hệ thống chia sẻ các kỹ năng lôi kéo thêm khách hàng cũng như nguyên tắc hoạt động của hệ thống.

Mặc dù thường xuyên tổ chức các cuộc hội thảo công khai ngay giữa trung tâm TP Vinh nhưng đến nay, các cơ quan chức năng của tỉnh vẫn chưa phát hiện, quản lý được những hoạt động của Jeunesse. Bà Trần Thị Mỹ Hà – Trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công Thương Nghệ An), cho biết đơn vị chưa nhận được phản ánh nào về việc Jeunesse hoạt động đa cấp trái phép ở Nghệ An.

Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện nay có 22 công ty được cấp phép hoạt động kinh doanh đa cấp ở Việt Nam, trong đó không hề có cái tên nào liên quan Jeunesse. Trên thực tế, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), cũng đã nhiều lần cảnh báo về hệ thống kinh doanh này.

Mới đây nhất, tháng 2/2020, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng tiếp tục nhận được thông tin phản ánh về việc một số cá nhân thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị, đào tạo trực tiếp hoặc qua các ứng dụng điện thoại (Zoom Meeting) có tên Dự án Nền tảng Thương mại Điện tử – Mạng xã hội hay Nhà cung cấp nền tảng kinh doanh “chìa khóa trao tay” để giới thiệu về các sản phẩm và mời gọi người tham gia các gói kinh doanh được hưởng giá trị hoa hồng rất cao theo phương thức đa cấp của tổ chức có tên Jeunesse hay Jeunesse Global.

Tuy nhiên Cục chưa cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp cho doanh nghiệp, tổ chức nào có tên Jeunesse hay Jeunesse Global theo quy định tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP ngày 12 tháng 3 năm 2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. “Do đó, các tổ chức cá nhân trên có dấu hiệu kinh doanh theo phương thức đa cấp khi chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp và có thể bị xử lý hành chính (tới 100 triệu đồng đối với cá nhân và 200 triệu đồng đối với tổ chức) hoặc xử lý hình sự với mức phạt tới 5 tỷ đồng hoặc 5 năm tù giam (Điều 217a Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi năm 2017)”, văn bản cảnh báo của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng nêu.

Cục này cũng cảnh báo người dân không nên tham gia vào các hoạt động có dấu hiệu kinh doanh theo phương thức đa cấp trái phép nêu trên để hạn chế tối đa các rủi ro, thiệt hại về vật chất và pháp lý. Không nên mua, sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của Jeunesse hay Jeunesse Global có nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng vì không có cơ sở để bảo vệ quyền lợi khi gặp thiệt hại liên quan đến chất lượng sản phẩm, dịch vụ hay tranh chấp liên quan khác…